SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Geosynkliny i terrany

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa

V. Litosfera: związek budowy wnętrza Ziemi z tektoniką płyt litosfery, procesy wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi i ich skutki, skały.

Uczeń:

2) wyjaśnia przebieg głównych procesów wewnętrznych prowadzących do urozmaicenia powierzchni Ziemi (ruchy epejrogeniczne, ruchy górotwórcze, wulkanizm, plutonizm, trzęsienia ziemi.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia pojęcie geosynkliny i terranu,

• omawia założenia teorii geosynklin i jej znaczenie w procesach geologicznych,

• omawia koncepcję terranów i ich rolę w budowie geologicznej powierzchni Ziemi.

Strategie nauczania: konstruktywizm, konektywizm

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, mapa mentalna, metody operatywne (praca z mapą, tekstem e‑materiału, filmem samouczkiem)

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca zespołowa na forum klasy

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna, monitor dotykowy lub tablety, e‑materiał, ścienna mapa fizyczna świata, arkusze papieru, pisaki

Materiały pomocnicze

Książkiewicz M., Geologia dynamiczna, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1979.

Mizerski W., Geologia dynamiczna, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2000.

Szczepanik T., Geologia dynamiczna, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1977.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Uczniowie na prośbę nauczyciela wskazują na mapie fizycznej świata przykłady gór na różnych kontynentach o różnej wysokości n.p.m.

• Nauczyciel inicjuje pogadankę (sprawdza, co już uczniowie wiedzą na ten temat) – W jaki sposób powstały góry na kuli ziemskiej?

• Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 4-, 5‑osobowe.

• Uczniowie w grupach wspólnie zapoznają się z tekstem e‑materiału („Przeczytaj”); na jego podstawie opracowują definicje geosynkliny i terranu.

• Prezentacja definicji na forum klasy, ewentualna dyskusja i wyjaśnienia nauczyciela.

• Uczniowie definicje zapisują w zeszycie przedmiotowym.

• Następnie każda grupa otrzymuje arkusz papieru i pisaki oraz polecenie, aby na podstawie filmu samouczka zawartego w e‑materiale uczniowie opracowali mapę mentalną wyjaśniającą, jakie znaczenie w powstawaniu i budowie obszarów górskich mają geosynkliny i terrany.

• Uczniowie analizują film samouczek, przedyskutowują informacje potrzebne do opracowania mapy mentalnej.

• Po upływie określonego przez nauczyciela czasu przedstawiciele grup prezentują mapy mentalne.

• Nauczyciel podsumowuje pracę uczniów – podkreśla znaczenie koncepcji geosynkliny i terranów w budowie geologicznej powierzchni Ziemi.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel wprowadza uczniów do ćwiczeń w e‑materiale – uczniowie wykonują kilka wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń.

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami – ocenia pracę uczniów, ich zaangażowanie.

• Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami, mówią, co było łatwe, trudne, ciekawe, gdzie mogą wykorzystać zdobyte wiadomości itp.

Praca domowa

• Wyjaśnij, dlaczego tektonikę terranów nazywa się tektoniką kolażu.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film samouczek można wykorzystać na lekcji dotyczącej ruchu płyt litosfery (zakres podstawowy: V. 1). Można go wykorzystać w toku lekcji dotyczących ruchów górotwórczych i deformacji tektonicznych (zakres rozszerzony: V. 9).