Dla nauczyciela
Scenariusz lekcji
Imię i nazwisko autora: | Dariusz Aksamit |
Przedmiot: | Fizyka |
Temat zajęć: | Wyznaczanie masy - kiedyś i dziś |
Grupa docelowa: | III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony |
Podstawa programowa: | Cele kształcenia – wymagania ogólne II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych. III. Planowanie i przeprowadzanie obserwacji lub doświadczeń oraz wnioskowanie na podstawie ich wyników. Zakres rozszerzony I. Wymagania przekrojowe. Uczeń: III. Mechaniki bryły sztywnej. Uczeń: |
Kształtowane kompetencje kluczowe: | Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:
|
Cele operacyjne: | Uczeń:
|
Strategie i metody nauczania: | eksperymentalno‑obserwacyjna |
Formy zajęć: | - praca indywidualna, |
Środki dydaktyczne: | Komputer z dostępem do Internetu i projektorem multimedialnym, imadło, długa metalowa linijka, magnesy, waga jubilerska, statyw. |
Materiały pomocnicze: | brak |
PRZEBIEG LEKCJI | |
Faza wprowadzająca: | |
Nauczyciel wybiera z klasy trzy osoby do pomocy. Uczniowie montują na stole imadło, wkładają w nie pionowo sztywną metalową linijkę i sprawdzają, czy po wprawieniu jej w drgania nie przemieszcza się punkt mocowania. Następnie ustawiają na statywie kamerę, aparat z możliwością nagrywania filmów lub któryś z uczniów użycza swojego smartfona. Uczniowie sprawdzają jakość kadru, czy kamera widzi koniec linijki w całym zakresie jej ruchów i czy tło jest wystarczająco kontrastowe. Nauczyciel wręcza uczniom magnesy i wagę, prosząc o wykonanie właściwego eksperymentu. | |
Faza realizacyjna: | |
Uczniowie nagrywają pierwszy film, gdy linijka, wprawiona w ruch, drga. Następnie przyczepiają w wybranym miejscu dwa magnesy po obu stronach linijki, ponownie wprawiają ją w ruch drgający i nagrywają drugi film. Uczniowie kontynuują tę procedurę, notując za każdym razem liczbę i masę zamocowanych magnesów. Po nagraniu kilku filmów, przykładowo pięciu, uczniowie zgrywają je do komputera nauczyciela. Następnie, przy włączonym projektorze, aby pozostali uczniowie śledzili ich działania, analizują te filmy w zwolnionym tempie, licząc w zadanym odcinku czasu liczbę okresów drgań linijki (lub używają automatycznego programu typu motion tracking). Po zakończeniu pomiarów uczniowie tworzą wykres częstotliwości drgań od masy obciążenia. Następnie uczniowie biorą dowolny przedmiot o nieznanej masie i przymocowują go do linijki, wprawiają ją w ruch i powtarzają procedurę pomiaru częstotliwości drgań linijki. Na podstawie wcześniej otrzymanych zależności przeliczają, jaką masę miał nieznany obiekt. | |
Faza podsumowująca: | |
Nauczyciel podsumowuje eksperyment pokazując, że konstrukcje wagi mogą być bardzo różne – nauczyciel prezentuje uczniom film z niniejszego e‑materiału. | |
Praca domowa: | |
Nauczyciel prosi chętnych uczniów o powtórzenie eksperymentu, korzystając ze sprężyny i znanych obciążników. | |
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium: | Można również rozpocząć od prezentacji filmu i następnie przejść do realizacji eksperymentu. |