SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Kryteria podziału i rodzaje wód podziemnych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I

Podstawa programowa:

IV. Dynamika procesów hydrologicznych: ruchy wody morskiej, wody podziemne i źródła, ustroje rzeczne, typy jezior.

Uczeń:

3. przedstawia uwarunkowania występowania wód podziemnych oraz ich znaczenie gospodarcze.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wskazuje kryteria podziału wód podziemnych,

• podaje rodzaje wód podziemnych,

• charakteryzuje wybrane rodzaje wód podziemnych,

• analizuje schemat występowania wód podziemnych.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca warsztatowa

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, podręcznik, kartki papieru, guma mocująca, pisaki

Materiały pomocnicze:

L.K. Dawydow, A.A. Dmitrijewa, G.N Konkina, Hydrologia ogólna, PWN, Warszawa 1979 (rozdział Wody podziemne).

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

• Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć – krótka pogadanka na temat wód podziemnych, w jej trakcie nauczyciel naprowadza uczniów na wstępny podział (kryteria) wód podziemnych.

• Nauczyciel dzieli klasę na sześć grup; każda z nich ma do opracowania wody podziemne według ustalonego kryterium.

• Każde kryterium podziału przypada do wykonania w określonym czasie (np. ok. 10 minut) dwóm grupom.

Faza realizacyjna

• Każda grupa pracuje nad swoim zadaniem, korzystając z podręcznika, e‑materiału – każdy uczeń w grupie stara się być „ekspertem” w opracowywanym temacie.

• Uczniowie dyskutują, w jaki sposób przedstawić na schemacie (plakat) omawiane wody podziemne. Wybierają ich charakterystyczne cechy.

• Zadania dla grup:

  1. podział wód podziemnych ze względu na głębokość występowania wody i ich charakterystyka;

  2. podział wód podziemnych ze względu na rodzaj skał, w których występuje woda i ich charakterystyka;

  3. podział wód podziemnych ze względu na powstanie i ich charakterystyka

• Jedno zadanie przypada dla dwóch grup; warto dopilnować, aby grupy pracujące nad tym samym zagadnieniem nie siedziały obok siebie.

• Nauczyciel kontroluje pracę uczniów, w razie potrzeby pomaga im, wyjaśnia wątpliwości.

• Po upływie określonego czasu grupy pracujące nad tym samym zagadnieniem wymieniają się plakatami – sprawdzają pracę kolegów i koleżanek, uzupełniają, w razie potrzeby zapisują pytania do kolegów. Po kilku minutach nauczyciel prosi uczniów, aby prace wróciły do grup je tworzących.

• Następnie uczniowie zapoznają się z uwagami kolegów – wywiązuje się krótka dyskusja.

• Wybrani przedstawiciele grup prezentują na forum klasy rodzaje wód podziemnych według wydzielonych trzech kryteriów.

• Nauczyciel podsumowuje wypowiedzi uczniów, uzupełnia je w miarę potrzeby. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z grafiką interaktywną i wykonanie zawartego w tej części e‑materiału polecenia.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel zadaje pytania sprawdzające stopień opanowania omawianych zagadnień – dotyczące podziału i charakterystyki wybranych wód.

• Podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami. Ocenia pracę uczniów, ich zaangażowanie.

• Nauczyciel wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału. Uczniowie wykonują wybrane ćwiczenia z e‑materiału.

• Nauczyciel pyta o ewentualne trudności. Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami.

Praca domowa

• Poszukaj informacji, z jakich wód podziemnych korzystają mieszkańcy twojej miejscowości w codziennym życiu – czy są to wody dobrej jakości? Jak głęboko się znajdują?

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Grafikę interaktywną można wykorzystać w fazie wstępnej lekcji dotyczących źródeł, a także na lekcji o znaczeniu gospodarczym wód podziemnych.