Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.3.6.7

Imię i nazwisko autora: Justyna Sikora

Przedmiot: Język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Wege zum Wohlbefinden: Gesund und bewusst leben. Abitraining / Sposoby na dobre samopoczucie: Żyj zdrowo i świadomie. Trening maturalny

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa III, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cele ogólne lekcji:

  • umiejętność wypowiadania się na temat zrównoważonego odżywiania oraz zdrowego i przyjaznego dla środowiska stylu życia;

  • utrwalenie słownictwa oraz wybranych zagadnień gramatycznych;

  • trening strategii egzaminacyjnych.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
2) miejsce zamieszkania (np. dom i jego okolica, pomieszczenia i wyposażenie domu, prace domowe, wynajmowanie, kupno i sprzedaż mieszkania, przeprowadzka);
6) żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, nawyki żywieniowe – w tym diety, lokale gastronomiczne);
10) sport (np. dyscypliny sportu, sprzęt sportowy, obiekty sportowe, imprezy sportowe, uprawianie sportu, pozytywne i negatywne skutki uprawiania sportu);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
11) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
1) przedstawia siebie i inne osoby;
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne – zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3–6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • wyjaśnia, na czym polega koncepcja slow food;

  • podaje przykłady zachowań przyjaznych dla środowiska i promujących zdrowy styl życia;

  • sprawdza znajomość słownictwa z działów: Żywienie, Sport i Miejsce zamieszkania i powtarza wybrane zagadnienia gramatyczne.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach;

  • samodzielnie dokonuje oceny swoich umiejętności językowych;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • czuje się kompetentny, gdyż rozwiązuje zadania na miarę swoich możliwości.

Strategie uczenia się:

(w tym strategie związane z planowaniem i organizowaniem procesu uczenia się pod kątem egzaminu maturalnego oraz wzmacniające świadomość i umiejętność wykorzystania strategii egzaminacyjnych)

  • rozumienie informacji – czytanie lub słuchanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • dokonywanie świadomej analizy języka obcego – porównywanie struktur z językiem ojczystym, tłumaczenie wyrazów, uogólnianie;

  • centralizowanie procesu uczenia – utrwalanie i łączenie nowych informacji z już znanymi;

  • sprawdzanie z pamięci: samodzielne sprawdzanie wiedzy lub odpowiadanie na pytania dotyczące materiału do opanowania;

  • zauważanie i poprawianie własnych błędów językowych (także poprawianie błędów innych uczniów);

  • zadawanie samemu sobie pytania na temat zastosowania danego wyrazu czy zwrotu, a następnie próba podania przykładu w różnych kontekstach w celu sprawdzenia poprawności użycia;

  • współpraca z innymi osobami (z kolegami na tym samym poziomie znajomości języka niemieckiego).

Metody i formy nauczania:

  • kognitywizm;

  • konstruktywizm;

  • podająca – wyjaśnianie, pogadanka, praca z tekstem;

  • aktywizująca – dyskusja dydaktyczna, burza mózgów, mapa pojęć;

  • kognitywna – udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;

  • programowana – z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy pracy:

  • praca indywidualna,

  • praca w grupach,

  • plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer (np. laptop) z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • tablica multimedialna,

  • multimedium (test),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca:

  • Warto poprosić uczniów, aby przed lekcją przypomnieli sobie tematy z obszarów: Żywienie, Sport i Miejsce zamieszkania.

  • Nauczyciel zapisuje na tablicy trzy pojęcia: Slow Food, Fast Food, Junkfood. Następnie dzieli uczniów na trzy grupy i prosi, aby zastanowili się nad cechami charakterystycznymi tych typów produktów spożywczych i potraw.

  • Uczniowie korzystają ze źródeł informacji dostępnych w Internecie i wypisują cechy charakterystyczne dla slow food, fast food i junkfood. Zebrane informacje zapisują na tablicy wokół trzech haseł głównych w formie mapy pojęć.

  • Nauczyciel zachęca uczniów do próby porównania tych trzech koncepcji pod względem sposobu i czasu przygotowania potraw, ich jakości, bogactwa składników odżywczych. W tym celu nauczyciel zadaje uczniom dodatkowe pytania, np.:

    • Fast Food versus Slow Food/Fast Food versus Junkfood/Junkfood versus Slowfood:

    • Was wird schneller zubereitet?

    • Was ist gesünder?

    • Was enthält mehr Nährstoffe?

    • Was wirkt sich gut auf unsere Gesundheit aus?

    • Was kostet mehr/weniger?

    • Wo werden unverarbeitete/verarbeitete Lebensmittel verwendet?

  • Uczniowie odpowiadają na pytania, korzystając z informacji zapisanych na tablicy. Nauczyciel czuwa nad poprawnością i ewentualnie koryguje wypowiedzi uczniów, również pod kątem merytorycznym.

b) Faza realizacyjna:

  • Uczniowie czytają tekst Slow Food – Retter der Esskultur, starając się zrozumieć jego treść na podstawie wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku, a następnie wykonują polecenia do tekstu pogłębiające jego analizę.

  • Nauczyciel poleca uczniom, aby wykonali test sprawdzający zastosowanie słownictwa i zagadnień gramatycznych z wybranych tematów z działów: Żywienie, Sport i Miejsce zamieszkania.

  • Uczniowie wykonują zadania testowe, dobierając poziom trudności. W razie wątpliwości korzystają z informacji zwrotnych i sprawdzają poszczególne zagadnienia we wskazanych lekcjach.

c) Faza podsumowująca:

  • Nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej ćwiczenia (Übung 1, Übung 2, Übung 3) w części Test. Wybrani uczniowie wykonują polecenia do zadań.

  • Uczniowie dokonują oceny swoich umiejętności na podstawie wyniku uzyskanego w teście. Podsumowują, co sprawiło im trudność, a co było dla nich łatwe. W tym celu dzielą kartkę papieru w zeszycie na cztery części i w każdej z nich zapisują odpowiedzi na pytania: Was war heute besonders schwierig für mich? Was habe ich heute gelernt? Was habe ich noch nicht gewusst? Was muss ich noch wiederholen?

Praca domowa

Uczniowie wykonują wszystkie zadania w części Sprawdź się.

Inne możliwości realizacji materiału:

Materiały pomocnicze
Powinny stać się nimi przede wszystkim pozostałe lekcje z działów: Żywienie, Sport i Miejsce zamieszkania, ale także zagadnienia pojawiające się w pozostałych zakresach tematycznych, które są w tym e‑materiale utrwalane.

Propozycja wykorzystania tekstu autentycznego:

Meinestadt.de, Fit in den eigenen 4 Wänden – Tipps für deine häusliche Sportroutine, https://home.meinestadt.de/deutschland/magazin/alltagsfragen/sport-und-fitness-fuer-zuhause [dostęp: 12.11.2023].

Uczniowie na forum analizują tekst źródłowy i w parach rozmawiają na temat swoich zachowań prozdrowotnych w warunkach domowych, odpowiadając na pytania: Wie kann man Sport und Haushalt verbinden? Kann man im Home Office aktiv sein? Wie? Odpowiedzi uczniów zapisywane są na małych karteczkach, które zostają rozłożone na podłodze lub przyczepione na tablicy. Uczniowie analizują właściwe fragmenty tekstu i dopisują przykłady zachowań prozdrowotnych zaprezentowane w tekście do swoich pomysłów.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania testu:

  • przed lekcją: uczniowie przeglądają swoje notatki z działów: Żywienie, Sport, Miejsce zamieszkania i przygotowują na karteczkach pytania dotyczące słownictwa lub zagadnień gramatycznych, na które chcieliby otrzymać odpowiedź podczas lekcji;

  • w trakcie lekcji: uczniowie zostają podzieleni na mniejsze grupy, które będą ze sobą rywalizować, każda grupa wybiera numer i stopień trudności pytania; za pytania łatwe można otrzymać 1 punkt, za średniej trudności – 2 punkty, a za pytania trudne – 3 punkty; nauczyciel prezentuje pytania na tablicy multimedialnej/ekranie komputera/rzutniku, a grupy udzielają odpowiedzi, wygrywa grupa z największą liczbą punktów;

  • po lekcji: quiz w parach – uczniowie rozwiązują indywidualnie zadania, rozpoczynając od poziomu łatwego, a kończąc na trudnym; porównują wyniki, dyskutują nad odpowiedziami, wyjaśniają wspólnie wątpliwości.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec

Słownik