Dla nauczyciela
Autor: Maria Gniłka‑Somerlik
Przedmiot: Język polski
Temat: Ewa Lipska: My
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne. Uczeń:
przedstawia okoliczności powstania wiersza My Ewy Lipskiej.
analizuje środki stylistyczne oraz ich funkcje w wierszu Ewy Lipskiej;
stawia tezę interpretacyjną wiersza My;
wyjaśnia, w jaki sposób zostało przedstawione w wierszu pokolenie Ewy Lipskiej.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Faza wprowadzająca
Nauczyciel inicjuje rozmowę z uczniami na temat cech charakterystycznych ich pokolenia. Co je odróżnia od poprzednich? W jaki sposób czasy, w których żyją, mają wpływ na kształtowanie się pokolenia? Po ogólnoklasowej dyskusji na temat pokolenia młodzieży, nauczyciel wyjaśnia, że lekcja będzie poświęcona pokoleniu powojennemu (w tym formacji Pokolenia’68), które zostało scharakteryzowane przez Ewę Lipską w wierszu My. Następnie prezentuje „Wprowadzenie” do lekcji, jej cele i zapisuje temat na tablicy.
Faza realizacyjna
Nauczyciel poleca uczniom przeczytanie treści sekcji „Przeczytaj” oraz wykonanie ćwiczeń: 1,2 w sekcji „Sprawdź się”. Następnie uczniowie zapoznają się z multimedium („Film”) i wykonują przyporządkowane do niego polecenia i ćwiczenia. W kolejnym kroku wykonują ćwiczenia analityczne i interpretacyjne w sekcji „Sprawdź się”.
Faza podsumowująca
W fazie podsumowującej nauczyciel prezentuje uczniom fragment tekstu krytycznoliterackiego:
Ewa Lipska należy do pierwszego powojennego pokolenia, które w swym wczesnym, uznawanym za programowy wierszu pt. My charakteryzowała jako generację z »przestrzeloną pamięcią«, »dźwigającą pamięć umarłych«, lecz zarazem odczuwającą wydziedziczenie z bohaterskiego mitu i poszukującą celu własnej egzystencji.
Cyt. za: Anna Legeżyńska. Ewa Lipska, [w:] Polska poezja współczesna. Przewodnik encyklopedyczny, (dostępny w internecie).
Uczniowie zastanawiają się nad trudnościami pokolenia Ewy Lipskiej wynikającymi ze wspomnianego „dźwigania pamięci umarłych”. Nauczyciel dodatkowo może zaprezentować materiały wizualne dołączone do tekstu Anny Legeżyńskiej w internetowym przewodniku poezji tworzonym przez Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu: przewodnikpoetycki.amu.edu.pl
Materiały dodatkowe:
Nic nie jest pewne. O twórczości Ewy Lipskiej, red. A. Morawiec i B. Wolska, Łódź 2005.
Grzegorz Olszański, Śmierć udomowiona. O wyobraźni poetyckiej Ewy Lipskiej, Katowice 2006.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Film edukacyjny” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.