Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Autor: Bożena Święch

Przedmiot: język polski

Temat: Stanisław Wyspiański – człowiek renesansu

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
2) rozpoznaje konwencje literackie i określa ich cechy w utworach (fantastyczną, symboliczną, mimetyczną, realistyczną, naturalistyczną, groteskową);
3) rozróżnia gatunki epickie, liryczne, dramatyczne i synkretyczne, w tym: gatunki poznane w szkole podstawowej oraz epos, odę, tragedię antyczną, psalm, kronikę, satyrę, sielankę, balladę, dramat romantyczny, powieść poetycką, a także odmiany powieści i dramatu, wymienia ich podstawowe cechy gatunkowe;
11) rozumie pojęcie motywu literackiego i toposu, rozpoznaje podstawowe motywy i toposy oraz dostrzega żywotność motywów biblijnych i antycznych w utworach literackich; określa ich rolę w tworzeniu znaczeń uniwersalnych;
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
6) odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosując kod właściwy w danej dziedzinie sztuki;
Lektura obowiązkowa
29) Stanisław Wyspiański, Wesele;
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
4) porównuje teksty kultury, uwzględniając różnorodne konteksty;
7) zna pojęcie syntezy sztuk, rozpoznaje jej cechy i ewolucję od romantyzmu do współczesności.

Kształtowane kompetencje kluczowe

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • Rozpoznaje w dorobku Stanisława Wyspiańskiego młodopolską syntezę sztuk.

  • Utrwala wiadomości dotyczące różnych dziedzin artystycznej twórczości w dorobku Stanisława Wyspiańskiego.

  • Formułuje pytania do eksperta.

  • Uzasadnia nazwanie Stanisława Wyspiańskiego człowiekiem renesansu.

  • Tworzy notatkę syntetyzującą.

  • Opracowuje plan miejsc w Krakowie związanych z twórczością Stanisława Wyspiańskiego.

Strategie nauczania

  • konstruktywizm,

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania

  • pogadanka;

  • metoda ćwiczeń przedmiotowych;

  • praca z tekstem literackim.

Formy zajęć

  • praca indywidualna;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

  • komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica/ kartka papieru, pisak/kreda;

  • karta pracy - plan Krakowa.

Przebieg zajęć

Faza wprowadzająca

1. Nauczyciel prosi uczniów o uzupełnienie zdania: Człowiek renesansu, czyli ….

2. Uczniowie uzupełniają zdanie i przykładowo podają: człowiek wykształcony, humanista, erudyta, ktoś zajmujący się wieloma dziedzinami sztuki, nauki, osoba wszechstronnie uzdolniona.

3. Nauczyciel komentuje wypowiedzi uczniów i podaje związek wstępnego ćwiczenia z celem i tematem lekcji.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel proponuje uczniom pracę w grupach zadaniowych, które na podstawie przydzielonej im części infografiki z e‑materiału, przygotują prezentację wybranej dziedziny osiągnięć twórczych Stanisława Wyspiańskiego. Przykładowo:

Grupa I. Malarz.

Grupa II. Dramaturg.

Grupa III. Poeta.

Grupa IV. Grafik (ilustrator).

Grupa V. Projektant witraży i kompleksu architektonicznego na Wawelu.

2. Uczniowie na podstawie e‑materiałów charakteryzują działalność Stanisława Wyspiańskiego w obrębie przydzielonej im dziedziny jego aktywności artystycznej.

W swoich wypowiedziach funkcjonalnie wykorzystują grafikę dołączoną do e‑materiału oraz terminy zamieszczone w słowniku pojęć.

3. Nauczyciel ocenia przygotowane przez uczniów prezentacje i proponuje, aby grupy rozpoczęły pracę związaną z zaznaczaniem na planie Krakowa / wydrukowanym z zasobów internetu/ miejsca związane z różnymi dziedzinami artystycznej działalności Stanisława Wyspiańskiego i zredagowały legendę objaśniającą. Przykładowo:

  • Szkoła Sztuk Pięknych,

  • Uniwersytet Jagielloński,

  • Kościół Mariacki (polichromia),

  • Kościół Franciszkanów (polichromia, witraże),

  • Siedziba czasopisma „Życie”,

  • Teatr Miejski,

  • Wawel (projekt przebudowy),

  • Dom Towarzystwa Lekarskiego (dekoracja wnętrz),

  • Dom Tadeusza Boya‑Żeleńskiego (projekt mebli użytkowych),

  • Miejsca współcześnie wiązane ze śladami Stanisława Wyspiańskiego np. galerie, muzea.

4. Uczniowie umieszczają opracowane plany w widocznych miejscach klasy. Grupy wzajemnie komentują efekty swojej pracy.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie oglądają filmy z ekspertem wypowiadającym się na temat przenikania się różnych dziedzin w twórczości Stanisława Wyspiańskiego i redagują własne pytania, które chcieliby zadać ekspertowi (sekcja „Film”).

2. Uczniowie głośno odczytują zredagowane przez siebie pytania.

3. Nauczyciel ocenia aktywność uczniów i jakość przygotowanych pytań.

Zadanie domowe

Nauczyciel formułuje na podstawie e‑materiałów polecenie pracy domowej.

1. Zaprezentuj w formie referatu wybrane przez ciebie osiągnięcie artystyczne z dorobku Stanisława Wyspiańskiego. Pamiętaj o sporządzeniu bibliografii, także źródeł elektronicznych.

lub

2. Zredaguj wypowiedź argumentacyjną, w której uzasadnisz trafność nazwania Stanisława Wyspiańskiego człowiekiem renesansu.

Materiały pomocnicze

Stefania Kozakowska, Malarze Młodej Polski, Kraków, 1995 r.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Na podstawie pytań do eksperta zamieszczonych w e‑materiale uczniowie redagują swoje pytania np. w czasie fazy realizacyjnej lekcji. Wypowiedzi eksperta można cytować np. w czasie lekcji dotyczących syntezy sztuk w dziełach różnych twórców.