SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Zasolenie wód oceanu i jego przyczyny

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa

IV. Hydrosfera: zasoby wód na Ziemi, morza, prądy morskie, sieć rzeczna, lodowce.

Uczeń:

  1. przedstawia cechy fizykochemiczne wód morskich oraz dostrzega problem ich zanieczyszczenia.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • charakteryzuje zmiany zasolenia w oceanie,

  • wyjaśnia wpływ poszczególnych czynników na wielkość zasolenia,

  • porównuje czynniki wpływające na zasolenie na otwartym oceanie oraz u wybrzeży.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, plakat/poster, metody operatywne (np. praca z tekstem, mapą, symulacją interaktywną)

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca grupowa, praca zbiorowa

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, atlas geograficzny, podręcznik, mapa fizyczna świata, arkusze papieru, pisaki

Materiały pomocnicze:

L.K. Dawydow, A.A. Dmitrijewa, N.G. Konkina, Hydrologia ogólna, PWN, Warszawa 1979 (rozdział Oceany i morza).

S. Szymborski, K. Szymborska, Wszechocean, Wiedza Powszechna, Warszawa 1981.

B.J. Skinner, K.K. Turekian, Człowiek i ocean, tłum. A. Trzosińska, E. Andrulewicz, PWN, Warszawa 1979.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć – pogadanka: Jak powstały złoża soli kamiennej? Dlaczego woda w morzu jest słona? Jakie inne cechy charakterystyczne posiada woda morska?

  • Nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

  • Analiza mapy zasolenia wód oceanicznych na kuli ziemskiej – atlas geograficzny lub e‑materiał. Praca indywidualna.

  • Uczniowie wskazują na mapie fizycznej świata regiony o największych wartościach zasolenia i najmniejszych, szukają prawidłowości w rozmieszczeniu zasolenia.

  • Nauczyciel prosi, aby uczniowie, pracując w parach, przedyskutowali, co może być przyczyną takich wartości zasolenia w różnych miejscach.

  • Dyskusja zespołu klasowego na temat przyczyn zmian wartości zasolenia oceanów i mórz.

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby nadal pracując w parach, zapoznali się z symulacją interaktywną zawartą w e‑materiale, następnie zapisali wnioski wynikające z tej symulacji np. w formie prawidłowości.

  • Uczniowie porównują zapisane wnioski, możliwa dyskusja na forum klasy.

  • Nauczyciel dzieli uczniów na grupy, ich zadaniem jest określenie wartości zasolenia i analiza przyczyn takiego zasolenia wody w konkretnym akwenie wodnym (grupy tworzą plakat/poster).

  • Akweny podaje nauczyciel (może być w drodze losowania na wcześniej przygotowanych kartkach) – np. Zatoka Botnicka, Morze Arabskie, Arktyka, Zatoka Akaba, Zatoka Bengalska, Morze Północne.

  • Uczniowie mogą wykorzystać wszystkie dostępne na lekcji źródła informacji, głównie e‑materiał, atlas, podręcznik.

  • Po upływie czasu wyznaczonego przez nauczyciela przedstawiciele poszczególnych grup omawiają postery na forum klasy.

  • Nauczyciel czuwa nad prezentacjami, w razie potrzeby uzupełnia.

  • Po prezentacjach uczniowie wspólnie tworzą notatkę – np. w punktach zapisują przyczyny zróżnicowania zasolenia wody morskiej.

Faza podsumowująca

  • Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami. Ocenia pracę uczniów, biorąc pod uwagę ich zaangażowanie w dyskusję na forum i w pracę w grupach.

  • Następnie nauczyciel wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału – uczniowie indywidualnie wykonują wskazane ćwiczenia z e‑materiału.

  • Uczniowie omawiają ćwiczenia, nauczyciel w razie potrzeby wspiera ich.

  • Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami – co było łatwe, trudne, ciekawe, jakie są możliwości zastosowania zdobytej wiedzy itp.

Praca domowa

  • Korzystając z różnych źródeł informacji, wyjaśnij, w jaki sposób zróżnicowanie zasolenia wody morskiej może wpływać na gospodarkę człowieka.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Symulację interaktywną można wykorzystać w toku lekcji dotyczących środowiska przyrodniczego Bałtyku (zakres podstawowy: XVI. 1). Symulację interaktywną można wykorzystać również na lekcji dotyczącej ochrony wód morskich i zagrożeń geo- i bioróżnorodności (zakres rozszerzony: XVIII. 10).