Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.1.3.6

Imię i nazwisko autora lekcji: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Schule früher und heute/Szkoła dawniej i dziś

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa I, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji: Umiejętność opisywania szkoły dawniej i dziś i informowania o zmianach, jakie w niej zaszły.

Cele szczegółowe lekcji:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
3) edukacja (np. szkoła i jej pomieszczenia, przedmioty nauczania, uczenie się – w tym uczenie się przez całe życie, przybory szkolne, oceny szkolne, życie szkoły, zajęcia pozalekcyjne, system oświaty);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
1) reaguje na polecenia;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
6) układa informacje w określonym porządku;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • porównuje szkołę dawniej i dziś;

  • opisuje naukę dawniej;

  • przedstawia zakazy i nakazy obowiązujące w szkole dawniej, stosując czasowniki modalne w czasie przeszłym Imperfekt.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • pracuje w oparciu o autentyczne materiały językowe;

  • rozwija wrażliwość międzykulturową oraz postawę ciekawości, tolerancji i otwartości wobec innych kultur i zjawisk kulturowych;

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach.

Strategie uczenia się:

  • ćwiczenie (dźwięki, wymowa, pisownia, tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie zdania ze sobą);

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • korzystanie z różnych dodatkowych źródeł do nauki języka takich jak słowniki czy internet;

  • odgadywanie znaczenia wypowiedzi ustnych i pisemnych.

Metody, techniki i formy pracy:

  • podejście komunikacyjne;

  • podejście humanistyczne;

  • podająca: opis, wyjaśnianie, praca z tekstm źródłowym, praca z ilustracją interaktywną, wyjaśnienie;

  • aktywizująca: burza mózgów, Placemat, technika pomyśl‑uzgodnij‑podziel się;

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w grupach,

  • praca w parach,

  • plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer, np. laptop z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (ilustracja interaktywna),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych,

  • pytania do tekstu na karteczkach,

  • Placemat,

  • zdania dotyczące dzisiejszej szkoły zapisane na karteczkach,

  • fotografia dzisiejszej szkoły oraz dawnej szkoły, np. obraz Alfreda Ankera „Szkoła wiejska” – „Dorfschule”. Szkoła wiejska w 1848 r.

PRZEBIEG LEKCJI:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu i pyta: Czy domyślacie się, co będzie tematem naszej dzisiejszej lekcji?

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie informacji: „Czy wiesz, że…” na temat zmian w szkole.

  • Nauczyciel zawiesza na tablicy dwie fotografie szkoły 100 lat temu i dzisiaj. Prosi uczniów o opis zdjęć.

  • Nauczyciel inicjuje krótką dyskusję na temat zmian w szkole, sposobu nauczania, wyglądu szkoły, obowiązków uczniów kiedyś i dziś i pyta, np.: Wie war die Schule von früher und wie ist sie heute? Was hat sich im Schulsystem verändert? Was meint ihr? Was wisst ihr über die Schule von früher? Was ist neu?

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z hasłami w Übung 1 w części Przeczytaj oraz prosi ich o podanie skojarzeń. Nauczyciel pyta: Welche Informationen erwartet ihr zu diesen Untertiteln? Was versteht ihr darunter? Uczniowie udzielają odpowiedzi na forum klasy.

  • Uczniowie zapoznają się z tekstem Die Schule im Wandel der Zeit. W razie potrzeby mogą skorzystać ze słowniczka.

  • Nauczyciel zachęca uczniów do krótkiej wymiany zdań na temat przeczytanego tekstu, zadając pytania, np. Was hast du aus dem Text erfahren? Nauczyciel zadaje pytania kolejnym uczniom i prosi, aby każdy kolejny uczeń uzupełnił informacje poprzedników o nowe. Nauczyciel może tu także wykorzystać inną formę sprawdzenia stopnia zrozumienia treści tekstu przez uczniów. Nauczyciel dzieli klasę na 3‑4-osobowe grupy. Każda grupa otrzymuje pytania do tekstu zapisane na kartkach. Uczniowie odpowiadają na nie najpierw indywidualnie (np. na karcie Placemat), a następnie w grupie porównują swoje odpowiedzi i w środkowe pole Placemat wpisują wspólną wersję odpowiedzi. Efekty pracy prezentowane są na forum klasy.

  • Następnie uczniowie indywidualnie sprawdzają stopień zrozumienia treści tekstu, wykonując Übung 1‑3 w części Przeczytaj. Uczniowie przyporządkowują nagłówki do części tekstu, uzupełniają tekst odpowiednimi wyrazami, określają, które informacje są zgodne z treścią tekstu.

  • Nauczyciel prosi uczniów o przyjrzenie się ilustracji interaktywnej i pyta: Was fällt euch auf dem Bild auf? Könnt ihr die Gegenstände auf dem Bild benennen?

  • Uczniowie dobierają się w pary. Każda para wypisuje możliwie jak najwięcej wyrazów lub zwrotów, które związane są z ilustracją. Następnie przedstawiciel jednej pary zapisuje ten słowniczek w postaci mapy pojęć na tablicy. Uczniowie z pozostałych par porównują to rozwiązanie ze swoim i uzupełniają brakujące hasła.

  • Następnie uczniowie zapoznają się z treścią ilustracji interaktywnej oraz w parze sprawdzają stopień zrozumienia jej treści, wykonując Übung 1‑3 w części Ilustracja interaktywna. Stosują technikę pomyśl–uzgodnij–podziel się. Najpierw myślą samodzielnie, później analizują wspólnie swoje wypowiedzi. Uczniowie zaznaczają właściwe informacje, uzupełniają tekst, dopasowują wyrazy.

  • Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z Übung 4 w części Ilustracja interaktywna. Uczniowie zapisują na kartkach odpowiedź na pytanie zawarte w poleceniu. Następnie nauczyciel zbiera kartki. Wybrany uczeń losuje kilka odpowiedzi i odczytuje je na forum klasy.

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie opowiadają o rónicach pomiędzy szkołą dawniej i dziś. Nauczyciel przygotowuje w koszyku zdania dotyczące szkoły dziś, np. Die Schüler dürfen in Gruppen arbeiten. Die Schüler tragen keine Uniformen. Der Lehrer sitzt mit den Schülern in einem Kreis. Die Schüler benutzen Computer und Taschenrechner. Die Schüler müssen nicht aufstehen, wenn sie etwas sagen. Uczniowie losują kolejno zdania, a następnie podają adekwatnie, jak dana sytuacja wyglądała w szkole w przeszłości. Uczniowie wyrażają swoją opinię na ten temat.

Praca domowa

Zadanie ucznia polega na wyobrażeniu sobie, że rozmawia z uczniem z poprzedniej epoki i musi mu wytłumaczyć, jakie zmiany nastąpiły w szkole. Proponuje się przygotowanie wywiadu w formie pisemnej. Można alternatywnie poprosić uczniów o przeprowadzenie wywiadu z osobą, która uczyła się w innym systemie szkolnym i przygotowanie go w formie pisemnej.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania ilustracji interaktywnej

  • Przed lekcją: powtórzenie znanego słownictwa, zaciekawienie tematem. Nauczyciel przygotowuje prezentację multimedialną z galerią zdjęć z dawnej szkoły, dzieli się z uczniami przemyśleniami o zmianach.

  • W trakcie lekcji: odwołanie się do wiedzy posiadanej i połączenie jej z nową wiedzą (konekcjonizm). Uczniowie wypisują informacje, co zostało zachowane do dnia dzisiejszego ze szkoły przeszłości. Na podstawie słownictwa zawartego w ilustracji uczniowie przeprowadzają wywiad z nauczycielem, jak wyglądała jego szkoła, tworzą pytania z wykorzystaniem czasowników modalnych w czasie Imperfekt. Jeżeli w szkole istnieje kronika szkolna, można również na podstawie zapisów sprzed lat przeanalizować, jak szkoła wyglądała kiedyś i jakie panowały w niej zasady.

  • Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa z danego zakresu, baza leksykalna do wykonania zadania lub pracy projektowej. Uczniowie rozmawiają ze swoimi dziadkami, rodzicami, zapisują ich spostrzeżenia na temat szkoły w dawnych czasach, przykłady z życia szkolnego. Zdobyte informacje mogą zostać zaprezentowane w formie prezentacji, w której można użyć autentycznych zdjęć z czasów szkolnych dziadków, rodziców.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec

Słownik