Dla nauczyciela
Autor: Paweł Kaniowski
Przedmiot: Filozofia
Temat: Pięć dróg Tomasza. Pytania do tekstu filozoficznego – określanie problematyki, poglądu, postawy autora
Grupa docelowa:
III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne. Uczeń:
definiuje terminy: scholastyka, arystotelizm, tomizm;
ocenia wpływ arystotelizmu na filozofię św. Tomasza;
określa realcję wiary i rozumu na gruncie filozofii św. Tomasza;
rekonstruuje dowody św. Tomasza na istnienie Boga.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
grafika interaktywna;
mapa myśli.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia e‑materiał: „Pięć dróg Tomasza. Pytania do tekstu filozoficznego – określanie problematyki, poglądu, postawy autora” uczestnikom zajęć. Prosi uczniów o przygotowanie plakatu na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj”, w którym przedstawią pojęcia „scholastyka” i „tomizm” .
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia e‑materiał: „Pięć dróg Tomasza. Pytania do tekstu filozoficznego – określanie problematyki, poglądu, postawy autora” uczestnikom zajęć. Prosi uczniów o przygotowanie prezentacji na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj”. Uczniowie mają za zadanie przygotować przykłady z tekstów kultury oraz z życia ilustrujące zagadnienia związane z tematem lekcji.
Faza wprowadzająca:
Prowadzący zajęcia loguje się na platformie. Na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika wyświetla temat lekcji, następnie omawia cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.
Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, kto wykonał zadanie. Prezentacja efektów na forum klasy.
Faza realizacyjna:
Mapa myśli. Nauczyciel zapisuje na tablicy hasło związane z tematem zajęć: Pięć dróg Tomasza. Uczniowie podają swoje pomysły, a wyznaczony moderator zapisuje je na tablicy w formie mapy myśli/pojęć, której centralnym punktem jest zapisany problem. Po zapisaniu propozycji uczniowie samodzielnie je weryfikują. Następnie nauczyciel uzupełnia wypowiedzi uczniów, jeśli jest to konieczne
Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla materiał z sekcji „Grafika interaktywna”, a następnie czyta polecenia:
– Przeanalizuj poniższą grafikę interaktywną. Zapoznaj się z pięcioma dowodami na istnienie Boga, które zaprezentował św. Tomasz. Która wydaje ci się najbardziej interesująca? Opisz zwięźle swoje przemyślenia.
– Ponownie przeanalizuj „pięć dróg” św. Tomasza. Następnie wybierz jeden z dowodów i dokonaj krytycznej analizy albo jego treści, albo sposobu, w jaki bywa on podważany. Wykaż zasadność zawartych rozumowań i wyraź swoją opinię na ich temat.
Uczniowie wykonują zadanie w parach. Następnie wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udzielając uczniom informacji zwrotnej.Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia nr 1‑4. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi
Faza podsumowująca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wspólnie z uczniami poddaje refleksji proces dydaktyczny: czego się uczniowie nauczyli, czy osiągnęli założone cele?
Praca domowa:
Uczniowie wykonują ćwiczenia nr 5‑8 zawarte w sekcji „Sprawdź się”. Przygotowują uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.
Materiały pomocnicze:
Tatarkiewicz W., Historia filozofii, Warszawa 2005.
Brudnik E., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie: przewodnik po metodach aktywizujących, Warszawa 2010.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Grafika interaktywna” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.