Dla nauczyciela
Scenariusz lekcji
Autor: Jolanta Loritz‑Dobrowolska
Przedmiot: Biologia
Temat: Biomy wodne
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
Scharakteryzujesz biomy wodne.
Przedstawisz strefy w zbiornikach wodnych.
Podzielisz biomy ze względu na zawartość soli w wodzie, która w nich występuje.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm;
strategia operacyjna.
Metody i techniki nauczania:
odwrócona klasa;
pogadanka;
tworzenie plakatu;
mapa myśli;
ćwiczenia interaktywne.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
duże arkusze papieru, kolorowe pisaki, kolorowy papier samoprzylepny, nożyczki.
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z udostępionym e‑materiałem.
Przebieg zajęć
Faza wstępna:
Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie, czym jest biom, oraz wyjaśnienie na podstawie przeczytanego tekstu, jak są rozmieszczone na Ziemi biomy wodne.
Nauczyciel zadaje pytania: „Jakie podobieństwa i różnice występują między szkolnym akwarium a naturalnym ekosystemem wodnym? Jak często trzeba czyścić nasze akwarium, a jak oczyszcza się ekosystem wodny? Czy wszystkie gatunki występujące w naturalnym ekosystemie można hodować w akwarium? Dlaczego?”.
Nawiązanie do tematu lekcji: „Wyobraźcie sobie, że jesteście przedstawicielami biura podróży. Spróbujcie zachęcić turystów do odwiedzenia waszego ekosystemu – wykonacie plakat reklamowy”.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel dzieli klasę na 6 grup: jezioro, morze, strefa przybrzeżna, rafa koralowa, mokradło, estuarium. Przydział tematów odbywa się przez losowanie. Każda grupa otrzymuje arkusz, pisaki, nożyczki i papier samoprzylepny. Uczniowie, pracując w grupach, wyszukują informacje na temat opisywanego ekosystemu (korzystają również z filmu zawartego w e‑materiale) – opracowują tekst (np. ciekawostki o charakterystycznych roślinach i zwierzętach, wierszyki z uwzględnieniem znaczenia ekosystemu) i stronę graficzną plakatu.
Grupy wieszają plakaty w widocznym miejscu i prezentują je, podkreślając zalety „swojego” ekosystemu. Uczniowie wybierają najciekawszy plakat i uzasadniają swój wybór.
Uczniowie wspólnie wykonują na tablicy mapę myśli porządkującą informacje na temat podziałów biomów wodnych oraz stref w zbiornikach wodnych.
Faza podsumowująca:
Uczniowie wykonują w parach ćwiczenia od 1 do 5 zawarte w e‑materiale, dotyczące cech biomów wodnych. Wybrane osoby przedstawiają odpowiedzi na forum klasy.
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenia od 6 do 8 oraz polecenia do filmu.
Dla chętnych: Sporządź notatkę, w której przeanalizujesz możliwe skutki napływu turystów do „twojego” ekosystemu: korzyści i wady.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu:
Film można wykorzystać na zajęciach z ekologii w klasach młodszych oraz na lekcji powtórkowej.