Autor: Anna Juwan

Temat: Adaptacje płazów do życia w dwóch środowiskach: wodnym i lądowym

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Wyjaśnisz, w jaki sposób płazy przystosowane są do życia w wodzie.

• Scharakteryzujesz cechy przystosowujące płazy do życia na lądzie.

• Uzasadnisz, że płazy to zwierzęta przystosowane do wodno‑lądowego trybu życia.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• gra dydaktyczna;

• mapa myśli;

• praca z modelem 3D.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu;

• arkusze papieru, flamastry.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla i odczytuje temat lekcji oraz zawarte w sekcji „Wprowadzenie” cele zajęć. Prosi uczniów lub wybraną osobę o sformułowanie kryteriów sukcesu.

2. Wprowadzenie do tematu. Uczniowie formułują pytania dotyczące tematu zajęć, na które odpowiedzą w trakcie lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie zapoznają się z tekstem w sekcji „Przeczytaj”, przedstawiającym adaptacje płazów do życia na lądzie, oraz modelem 3D zawartym w tej sekcji. Następnie, pracując w parach, porządkują wiadomości w postaci mapy myśli na otrzymanym arkuszu papieru.

2. Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie polecenie nr 3 („Wyjaśnij, dlaczego płazy wykonują głową tylko ruchy góra–dół”) z sekcji „Gra edukacyjna” oraz ćwiczenie nr 7 („Wyjaśnij, dlaczego larwy płazów wydalają amoniak, a osobniki dorosłe – mocznik”) z sekcji „Sprawdź się”, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką. Wybrane osoby przedstawiają odpowiedzi na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Praca z multimedium („Gra edukacyjna”). Uczniowie dzielą się na zespoły i rozwiązują pytania quizowe. Nauczyciel wraz z uczniami określa zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na liczbę poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Nauczyciel dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel ogłasza zwycięską drużynę.

2. Nauczyciel zadaje pytania w celu sprawdzenia stopnia opanowania wiedzy przez uczniów: „W kierunku jakich przystosowań musiały ewoluować płazy? Z jakiego środowiska się wywodzą i do jakiego musiały się dostosować?”.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia od 1 do 6 oraz 8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą wykorzystać multimedium z sekcji „Gra edukacyjna” jako inspirację do przygotowania własnego quizu.