SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Magdalena Filewicz

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Obszary ekumeny, subekumeny i anekumeny na świecie  

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa 2

PODSTAWA PROGRAMOWA

VIII. Przemiany struktur demograficznych i społecznych oraz procesy osadnicze: rozmieszczenie i liczba ludności, przemiany demograficzne, migracje, zróżnicowanie narodowościowe, etniczne i religijne, kręgi kulturowe, sieć osadnicza, procesy urbanizacji, rozwój obszarów wiejskich.

Uczeń:

1. wskazuje obszary koncentracji ludności i małej gęstości zaludnienia oraz określa czynniki i prawidłowości w zakresie rozmieszczenia ludności świata.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętność uczenia się,

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

• charakteryzuje czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności na świecie,

• wymienia obszary anekumeny, subekumeny i ekumeny na świecie,

• wskazuje na mapie miejsca o największej i najmniejszej gęstości zaludnienia,

• charakteryzuje przyczyny występowania ekumeny, subekumeny i ekumeny na świecie.

Strategie nauczania: asocjacyjna, emocjonalna

Metody nauczania: burza mózgów, rozmowa kierowana, blended‑learning

Formy zajęć: indywidualne, grupowe

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, rzutnik, atlas świata, mapa polityczna świata

Materiały pomocnicze:

J. Kozak, Wykorzystanie danych globalnych do badania rozmieszczenia ludności i użytkowania ziemi w wybranych górach świata, „Geoinformatica Polonica” 2001, t. 3, s. 17‑28.

R. Sukach, Wpływ warunków klimatycznych na rozmieszczenie ludności na kuli ziemskiej, praca licencjacka obroniona na Uniwersytecie Jagiellońskim – https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/234990 [dostęp: 26.11.2021].

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Czynności wstępne (powitanie, sprawdzenie listy obecności, sprawdzenie ewentualnej pracy domowej).

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie do tematu.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel zapoznaje uczniów z czynnikami dotyczącymi rozmieszczenia ludności na świecie i odsyła ich do fragmentów Przeczytaj, w których czynniki są usystematyzowane oraz do Grafiki interaktywnej pokazującej rozmieszczenie ludności na świecie. Podczas burzy mózgów uczniowie zastanawiają się, jakie czynniki wpływają na rozmieszczenie ludności na kuli ziemskiej. Podsumowanie ćwiczenia przez nauczyciela.

• Następnie nauczyciel w trakcie rozmowy kierowanej omawia z uczniami bariery osadnictwa.

• Uczniowie odpowiadają na polecenia zawarte w e‑materiale dotyczące grafiki interaktywnej. Wskazują obszary ekumeny, subekumeny i obszary anekumeny. Uczniowie mogą korzystać z mapy świata.

• Nauczyciel czuwa nad przebiegiem pracy uczniów, odpowiada na pytania.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie wiedzy poprzez rozwiązanie ćwiczeń zawartych w e‑materiale.

• Ocena najbardziej aktywnych uczniów.

Praca domowa

• Wybierz obszar, na którym znajdują się fragmenty ekumeny i anekumeny. Wymień i opisz czynniki, które wpłynęły na to, że dany obszar jest stale zamieszkany, a na innym osadnictwo się nie rozwinęło.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna zawarta w e‑materiale pozwala na przejrzyste przekazanie tematu, systematyzuje wiedzę ucznia, wpływa na jej poszerzenie. Może być wykorzystana jako samodzielne multimedium, np. w lekcji „Przyrodnicze i społeczno‑gospodarcze skutki nierównomiernego rozmieszczenia ludności w Polsce” (XV. 1 - zakres podstawowy).