SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Budowa i typy wulkanów według różnych kryteriów

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa

V. Litosfera: związek budowy wnętrza Ziemi z tektoniką płyt litosfery, procesy wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi i ich skutki, skały.

Uczeń:

2) wyjaśnia przebieg głównych procesów wewnętrznych prowadzących do urozmaicenia powierzchni Ziemi (ruchy epejrogeniczne, ruchy górotwórcze, wulkanizm, plutonizm, trzęsienia ziemi).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• omawia budowę wulkanów,

• wymienia typy wulkanów występujących na Ziemi,

• rozpoznaje typy wulkanów i wskazuje ich przykłady na mapie świata.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, mapa świata, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Mizerski W., Geologia dynamiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie do tematyki zajęć poprzez krótkie omówienie/przypomnienie informacji dotyczących budowy wulkanów.

Faza realizacyjna

• Omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest wysłuchanie pogadanki nauczyciela na temat budowy różnych typów wulkanów i wynotowanie ich cech charakterystycznych/diagnostycznych.

• Wyświetlenie przez nauczyciela przygotowanej prezentacji multimedialnej, zawierającej zdjęcia, animacje, ewentualnie filmy ilustrujące różne typy wulkanów, erupcje i ich produkty oraz formy ukształtowane w ich wyniku.

• Pogadanka nauczyciela ilustrowana prezentacją multimedialną na temat typów wulkanów, ich cech charakterystycznych (kształt, produkty erupcji, eksplozywność itp.) i występowania; podczas pogadanki uczniowie wynotowują informacje o cechach charakterystycznych poszczególnych typów wulkanów (alternatywnie uczniowie mogą wypełniać przygotowaną przez nauczyciela kartę pracy).

• Prośba nauczyciela do uczniów o uporządkowanie zanotowanych informacji i przeczytanie charakterystyki omawianych typów wulkanów.

• Prezentacja uczniom grafiki interaktywnej w celu utrwalenia nowej wiedzy – uczniowie uzupełniają zamieszczoną w grafice charakterystykę poszczególnych typów wulkanów informacjami z prezentacji nauczyciela i tekstu e‑materiału, podają przykłady omawianych typów wulkanów.

• Zestawienie informacji o cechach charakterystycznych różnych typów wulkanów w tabeli – stworzenie klucza do oznaczania poszczególnych typów wulkanów (indywidualnie lub w grupach).

• Podsumowanie treści przedstawionych podczas lekcji poprzez wyświetlenie przez nauczyciela na ekranie fotografii kilku wybranych typów wulkanów i erupcji wulkanicznych, rozpoznawanie ich przez uczniów z wykorzystaniem opracowanego klucza i lokalizowanie na mapie świata; weryfikacja poprawności odpowiedzi przez nauczyciela.

• Prośba nauczyciela o wykonanie kilku wskazanych ćwiczeń z e‑materiału.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i odpowiedzi uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Dokończenie ćwiczeń zawartych w e‑materiale.

• Zapoznanie się z pozostałymi informacjami z e‑materiału.

• Praca pisemna dotycząca czynników sprzyjających i ograniczających zagospodarowanie terenów wulkanicznych (alternatywnie zagrożeń dla życia i gospodarki człowieka na obszarach wulkanicznych), na konkretnych przykładach.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Zawarta w e‑materiale grafika interaktywna może być wykorzystana do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia w domu oraz w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego litosfery (zakres podstawowy: V). Będzie przydatna podczas innych lekcji dotyczących procesów wulkanicznych, tektonicznych i sejsmicznych, a także w trakcie zajęć poświęconych genezie i skutkom zagrożeń geologicznych (zakres rozszerzony: XVIII. 3).