Dla nauczyciela

Autor: Maurycy Gast

Przedmiot: Informatyka

Temat: Obliczanie i rozpoznawanie trendu w arkuszu kalkulacyjnym

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne
II. Programowanie i rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera oraz innych urządzeń cyfrowych: układanie i programowanie algorytmów, organizowanie, wyszukiwanie i udostępnianie informacji, posługiwanie się aplikacjami komputerowymi.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
II. Programowanie i rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera i innych urządzeń cyfrowych.
Zakres rozszerzony. Uczeń spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
4) przygotowując opracowania rozwiązań złożonych problemów, posługuje się wybranymi aplikacjami w stopniu zaawansowanym:
c) stosuje zaawansowane funkcje arkusza kalkulacyjnego w zależności od rodzaju danych, definiuje makropolecenia, zna możliwości wbudowanego języka programowania,

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

  • Poznasz prostą metodę obliczenia trendu bez użycia formuł.

  • Dowiesz się, jak rozpoznawać trend za pomocą różnic wartości średnich.

  • Unikniesz błędów podczas obliczania wartości czasu.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • dyskusja;

  • rozmowa nauczająca z wykorzystaniem multimedium i ćwiczeń interaktywnych.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • oprogramowanie Microsoft Excel 2010, LibreOffice Calc 4.1 lub wybrany odpowiednik.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia e‑materiał: „Obliczanie i rozpoznawanie trendu w arkuszu kalkulacyjnym”. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Samouczek I”.

Faza wstępna:

  1. Wyświetlenie przez nauczyciela tematu i celów zajęć, przejście do wspólnego ustalenia kryteriów sukcesu.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel wyświetla zawartość sekcji „Samouczek I”. Na forum klasy uczniowie analizują zawarty w niej film. Wybrany uczestnik zajęć czyta treść polecenia nr 1: „Wujek poprosił cię, abyś pomógł mu podczas pracy w ogrodzie. Znajduje się w nim zbiornik o pojemności 1000 l, do którego podczas deszczu zbiera się woda wykorzystywana później do podlewania roślin. W prognozie pogody zapowiadano, że okolicę będą czekały ulewne deszcze. Wujek codziennie sprawdzał poziom wody w zbiorniku, aby uniknąć ewentualnego przepełnienia. Na podstawie danych zebranych przez niego z 5 kolejnych dni wylicz, kiedy zbiornik będzie pełny, wiedząc, że ostatniego dnia przed ulewą zbiornik był pusty.” proponuje rozwiązanie i omawia jego kolejne kroki.

  2. Nauczyciel pozostawia wyświetloną zawartość sekcji „Samouczek I”, czyta treść polecenia nr 2: „Kiedy ulewy ustały, zaczęliście zużywać zgromadzoną wodę do podlewania roślin. Wujek poprosił cię, abyś na podstawie dokonanych 5 pomiarów ubytku wody w zbiorniku wyliczył, na ile dni jej wystarczy”. Prosi uczniów, aby w parach przeanalizowali rozwiązanie problemu. Wybrana para prezentuje wynik swojej pracy na forum klasy.

  3. Nauczyciel wyświetla na tablicy film zawarty w sekcji „Samouczek II”. Następnie odczytuje treść polecenia nr 1: „Ciocia poprosiła cię o pomoc w sklepie. Potrzebuje dowiedzieć się, którego dnia skończą się butelki z sokiem z czarnej porzeczki. Przekazała ci dane, ile butelek sprzedała każdego dnia w ciągu ostatniego tygodnia oraz ile butelek miała na początku. Wykonaj potrzebne obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym i określ, kiedy ciocia powinna zamówić dostawę soku. Z użyciem jakiego trendu powstały te dane?”. Uczniowie pracują w parach. Wybrana grupa omawia rozwiązanie na forum klasy.

  4. Nauczyciel odczytuje wyświetlone na tablicy polecenie nr 2: „Od 7 dni codziennie przed pójściem spać czytasz kilkanaście stron książki. Za każdym razem zapisujesz, ile stron udało ci się przeczytać. Oblicz, ile czasu zajmie ci jej przeczytanie. Oblicz, o ile szybciej skończyłbyś czytać tę książkę, jeżeli każdego dnia przeczytałbyś o 15% stron więcej niż dnia poprzedniego. Zaokrąglij ilość stron do liczb całkowitych. Sprawdź, jak zmieniłby się trend.” z sekcji „Samouczek II”. Uczniowie rozwiązują je w parach. Na koniec chętna lub wybrana para przedstawia wynik swojej pracy na forum klasy.

  5. Nauczyciel wyświetla na tablicy zawartość sekcji „Samouczek III”. Uczniowie wspólnie z nauczycielem analizują udostępnione materiały, które mają pomóc w rozwiązaniu kolejnych ćwiczeń.

  6. Praca indywidualna – implementacja poznanej techniki do rozwiązywania problemów informatycznych – wykonywanie ćwiczeń z sekcji „Samouczek III”.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście ich realizacji podsumowuje przebieg zajęć, a także wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

  2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

  1. Uczniowie opracowują FAQ (minimum 3 pytania i odpowiedzi) do tematu lekcji („Obliczanie i rozpoznawanie trendu w arkuszu kalkulacyjnym”).

Materiały pomocnicze:

  • Oficjalna dokumentacja techniczna dla oprogramowania Microsoft Excel 2010 (lub nowszej wersji), LibreOffice Calc 4.1 lub wybranego odpowiednika.

Wskazówki metodyczne:

  • Uczniowie mogą wykorzystać multimedia z sekcji: „Samouczek I”, „Samouczek II”, „Samouczek III” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.

Samouczek III