Dla nauczyciela
Scenariusz lekcji
Autor: Agnieszka Pieszalska
Przedmiot: biologia
Temat: Mitochondria i chloroplasty – organelle półautonomiczne
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne:
Uczeń:
wykazuje, że mitochondria i chloroplasty to organelle półautonomiczne;
omawia mechanizm powstawania mitochondriów i chloroplastów;
wymienia dowody na endosymbiotyczne pochodzenie mitochondriów i chloroplastów.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
kolektywizm;
nauczanie wyprzedzające.
Metody i techniki nauczania:
pogadanka;
kula śniegowa;
plakat;
analiza tekstu źródłowego.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
trzy arkusze papieru A1, flamastry.
Przed lekcją
Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie informacji na temat budowy, występowania oraz funkcji chloroplastów i mitochondriów.
Przebieg zajęć
Faza wstępna
Nauczyciel zadaje pytania:
W jakich komórkach występują chloroplasty i mitochondria?
Jaką funkcję w komórce pełnią chloroplasty i mitochondria?
Uczniowie przypominają budowę komórki roślinnej i zwierzęcej, zwracając uwagę na chloroplasty i mitochondria.
Nauczyciel podaje cele lekcji i formułuje jej temat.
Faza realizacyjna
Nauczyciel zadaje pytanie: „Czym są organelle półautonomiczne?”. Uczniowie indywidualnie udzielają odpowiedzi na kartkach, następnie tworzą pary, a potem pary łączą się w czwórki – za każdym razem uczniowie ustalają wspólną odpowiedź. Każda z grup prezentuje swoją definicję na forum klasy, po czym klasa ustala jedną wspólną definicję organelli półautonomicznych.
Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy – każda będzie miała za zadanie przygotować plakat na jeden z tematów:
grupa I: cechy wspólne mitochondriów i chloroplastów;
grupa II: różnice między mitochondriami a chloroplastami;
grupa III: endosymbioza.
Nauczyciel rozdaje grupom arkusze papieru A1 i flamastry. Uczniowie w grupach przygotowują plakaty.
Liderzy zespołów, zaczynając od grupy I, podchodzą do tablicy, zawieszają swój plakat i omawiają dane zagadnienie.
Nauczyciel wyświetla tabelę zawartą w e‑materiale dotyczącą porównania mitochondriów i chloroplastów.
Uczniowie w razie potrzeby uzupełniają informacje na plakacie.
Nauczyciel prosi o zapoznanie się z grafiką interaktywną zawartą w e‑materiale. Uczniowie wykonują ćwiczenia od 2 do 5.
Faza podsumowująca
Nauczyciel podsumowuje pracę grup.
Nauczyciel zapisuje na tablicy słowa „mitochondria” i „chloroplasty”. Uczniowie losują karteczki samoprzylepne z opisem cech mitochondriów i chloroplastów (materiały pomocnicze). Jeżeli opis dotyczy jednej z organelli, przyklejają kartkę pod właściwą nazwą; jeżeli obu – przyklejają kartkę między dwoma nazwami.
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenia interaktywne nr 1 i od 6 do 8 zawarte w e‑materiale.
Materiały pomocnicze
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej:
Grafika interaktywna powinna zostać wykorzystana w fazie realizacyjnej lekcji. Można ją także wykorzystać podczas przygotowania ucznia do lekcji.