Scenariusz lekcji

Autor: Agnieszka Pieszalska

Przedmiot: biologia

Temat: Mitochondria i chloroplasty – organelle półautonomiczne

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wykazuje, że mitochondria i chloroplasty to organelle półautonomiczne;

• omawia mechanizm powstawania mitochondriów i chloroplastów;

• wymienia dowody na endosymbiotyczne pochodzenie mitochondriów i chloroplastów.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• kolektywizm;

• nauczanie wyprzedzające.

Metody i techniki nauczania:

• pogadanka;

• kula śniegowa;

• plakat;

• analiza tekstu źródłowego.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• trzy arkusze papieru A1, flamastry.

Przed lekcją

1. Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie informacji na temat budowy, występowania oraz funkcji chloroplastów i mitochondriów.

Przebieg zajęć

Faza wstępna

1. Nauczyciel zadaje pytania:

   • W jakich komórkach występują chloroplasty i mitochondria?

   • Jaką funkcję w komórce pełnią chloroplasty i mitochondria?

2. Uczniowie przypominają budowę komórki roślinnej i zwierzęcej, zwracając uwagę na chloroplasty i mitochondria.

3. Nauczyciel podaje cele lekcji i formułuje jej temat.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel zadaje pytanie: „Czym są organelle półautonomiczne?”. Uczniowie indywidualnie udzielają odpowiedzi na kartkach, następnie tworzą pary, a potem pary łączą się w czwórki – za każdym razem uczniowie ustalają wspólną odpowiedź. Każda z grup prezentuje swoją definicję na forum klasy, po czym klasa ustala jedną wspólną definicję organelli półautonomicznych.

2. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy – każda będzie miała za zadanie przygotować plakat na jeden z tematów:

   • grupa I: cechy wspólne mitochondriów i chloroplastów;

   • grupa II: różnice między mitochondriami a chloroplastami;

   • grupa III: endosymbioza.

3. Nauczyciel rozdaje grupom arkusze papieru A1 i flamastry. Uczniowie w grupach przygotowują plakaty.

4. Liderzy zespołów, zaczynając od grupy I, podchodzą do tablicy, zawieszają swój plakat i omawiają dane zagadnienie.

5. Nauczyciel wyświetla tabelę zawartą w e‑materiale dotyczącą porównania mitochondriów i chloroplastów.

6. Uczniowie w razie potrzeby uzupełniają informacje na plakacie.

7. Nauczyciel prosi o zapoznanie się z grafiką interaktywną zawartą w e‑materiale. Uczniowie wykonują ćwiczenia od 2 do 5.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel podsumowuje pracę grup.

2. Nauczyciel zapisuje na tablicy słowa „mitochondria” i „chloroplasty”. Uczniowie losują karteczki samoprzylepne z opisem cech mitochondriów i chloroplastów  (materiały pomocnicze). Jeżeli opis dotyczy jednej z organelli, przyklejają kartkę pod właściwą nazwą; jeżeli obu – przyklejają kartkę między dwoma nazwami.

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenia interaktywne nr 1 i od 6 do 8 zawarte w e‑materiale.

Materiały pomocnicze

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej:

Grafika interaktywna powinna zostać wykorzystana w fazie realizacyjnej lekcji. Można ją także wykorzystać podczas przygotowania ucznia do lekcji.