Autor: Ewa Orlewicz

Temat: Postulaty Koła Wiedeńskiego

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

• omawia zarys programu Koła Wiedeńskiego;

• charakteryzuje program filozoficzny przedstawicieli Koła Wiedeńskiego na gruncie języka;

• analizuje postulaty Koła Wiedeńskiego dotyczące uniwersalnego języka nauki i ustanowienia filozofii jako metody analizy języka;

• opisuje dokonania Rudolfa Carnapa w badaniu logicznej składni języka.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• rozmowa kierowana;

• praca z multimedium;

• audiobook.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z medium w sekcji „Schemat”.

Faza wprowadzająca:

1. Po zalogowaniu na platformie nauczyciel prezentuje (na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika) temat lekcji oraz cele zajęć. Omawia lub ustala razem z uczniami kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu e‑materiału. Indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie zadają swoje pytania dowolnie wybranej osobie z klasy i odpowiadają na nie. Nauczyciel może wybrać jedno z pytań do zadania domowego.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla materiał z sekcji „Schemat”, a następnie czyta polecenie Scharakteryzuj podstawowe założenia filozoficzne członków Koła Wiedeńskiego. Uczniowie wykonują zadanie w parach. Następnie wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udzielając uczniom informacji zwrotnej.

3. Praca z multimedium nr 2. Uczniowie wspólnie z nauczycielem zapoznają się z nagraniem zamieszczonym w zakładce „Audiobook”. Następnie wykonują polecenie nr 1: Wypisz trzy przykładowe zdania, które przedstawiciele Koła Wiedeńskiego uznaliby za pseudoprzedmiotowe.

Faza podsumowująca:

1. Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się…

Praca domowa:

1. Zastanów się i napisz, dlaczego członkowie Koła Wiedeńskiego chcieli opisać dostępną wiedzę językiem matematyczno‑logicznym.

Materiały pomocnicze:

• Buczyńska H., Koło Wiedeńskie: początek neopozytywizmu, Warszawa 1960.

• Naukowa koncepcja świata: Koło Wiedeńskie, red. A. Koterski, Gdańsk 2010.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Schemat” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.