Scenariusz

Autor

Learnetic

Temat zajęć

Rozmieszczenie ludności Polski i jego przyczyny

Grupa docelowa

Szkoła podstawowa, klasa VII

Ogólny cel kształcenia

1. umiejętność wyjaśniania zróżnicowania gęstości zaludnienia na obszarze Polski na podstawie map tematycznych;

2. umiejętność analizowania zmiany liczby ludności Polski i Europy po 1945 r. na podstawie danych statystycznych.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

1) porozumiewanie się w języku ojczystym;

3) kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne;

5) umiejętność uczenia się;

7) inicjatywność i przedsiębiorczość.

Cele ( szczegółowe) operacyjne

Uczeń:

1. rozumie przyczyny zróżnicowania rozmieszczenia ludności Polski

2. opisuje na podstawie mapy gęstość zaludnienia i zróżnicowanie rozmieszczenia ludności w Polsce

3. wyjaśnia różnice w rozmieszczeniu ludności związane z czynnikami przyrodniczymi, historycznymi i ekonomicznymi

4. analizuje dane dotyczące rozmieszczenia ludności w przeszłości oraz obecne tendencje i na ich podstawie stara się stworzyć prognozy na następne lata

Metody/ techniki kształcenia

1. metoda asymilacji wiedzy: pogadanka

2. metoda oglądowa: pokaz filmu

3. metoda praktyczna: ćwiczenia multimedialne

4. metoda samodzielnego dochodzenia do wiedzy: “burza mózgów’’

Formy organizacji pracy:

– indywidulana

– zbiorowa

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca

1. Nauczyciel wprowadzając do tematu lekcji, inicjuje burzę mózgów, zadając pytania:
   Ilu ludzi jest na świecie?
   Ilu ludzi mieszka w Polsce?
   Co to jest gęstość zaludnienia?
   Które kraje są najbardziej zaludnione, a które – najmniej?
   Jak przedstawia się liczba ludności Polski na tle świata i Europy i świata.

2. Jeśli uczniowie nie posiadają takiej wiedzy, prosi ich aby spróbowali oszacować te dane, ponieważ szczegółów dowiedzą się z filmu, który obejrzą w późniejszej części lekcji. Prosi aby swoje szacunki spisali na kartce

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel pyta uczniów czy wiedzą w jaki sposób oblicza się gęstość zaludnienia (jakie dane są do tego potrzebne?). Jeśli nie, wyjaśnia im i  wspólnie z uczniami oblicza na tablicy gęstość zaludnienia województwa, w którym mieszkają.

2. Następnie prezentuje uczniom fragment filmu Rozmieszczenie ludności Polski i jego przyczyny, od początku do słów narratora (...) na przykład zmiany granic po drugiej wojnie światowej, towarzyszące im migracje, czy przymusowe przesiedlenia. (02:07) Przed przystąpieniem do projekcji prosi uczniów, aby w trakcie oglądania postarali się zapamiętać nazwy województw, które mają największą i najmniejszą gęstość zaludnienia oraz zwrócili szczególną uwagę na czynniki, które wpływają na rozmieszczenie ludności.

3. Po projekcji filmu nauczyciel zadaje uczniom pytanie, czy dobrze oszacowali liczbę ludności Polski na tle Europy i świata.

4. Nauczyciel prosi o przeanalizowanie mapy w atlasie przedstawiającej aktualne rozmieszczenie ludności w Polsce. Uczniowie znając już czynniki wpływające na zagęszczenie ludności, zapisują na tablicy czynniki, które ich zdaniem mogły mieć wpływ na rozmieszczenie ludności w poszczególnych regionach, ze szczególnym uwzględnieniem województwa, w którym mieszkają.

5. Następnie poleca uczniom wykonanie ćwiczeń interaktywnych. Uczniowie rozwiązują zadania interaktywne od nr 1 do nr 3, które utrwalają wiadomości zdobyte w trakcie oglądania filmu. Nauczyciel omawia wszystkie zadania, uczniowie podają odpowiedzi.

6. Na podstawie kolejnego fragmentu filmu, (02:07‑06:40) w formie krótkiego wykładu przedstawia uczniom zmiany rozmieszczenia ludności w Polsce. Szczególną uwagę zwraca na różne zjawiska i procesy historyczne, które w największym stopniu przyczyniły się do tych zmian. Po zakończeniu wykładu nauczyciel poleca uczniom, aby zastanowili się ponownie nad tym, jakie czynniki mogły mieć wpływ na zagęszczenie ludności w ich regionie.

7. Następnie uczniowie rozwiązują zadania interaktywne od nr 4 do nr 7, które utrwalają wiadomości zdobyte w trakcie oglądania filmu. Nauczyciel omawia wszystkie zadania, uczniowie podają odpowiedzi.

8. Przed projekcją kolejnego fragmentu nauczyciel poleca uczniom, aby w parach na podstawie zebranych wcześniej informacji oraz bieżącej sytuacji polityczno‑gospodarczej, postarali się przewidzieć tendencje w rozmieszczeniu ludności, które mogą nastąpić w przyszłości.

9. Uczniowie odczytują swoje prognozy i wspólnie starają się ocenić szanse ich wystąpienia.

10. Uczniowie oglądają ostatni fragment filmu. Po projekcji porównują swoje prognozy z prognozami zamieszczonymi w filmie. Następnie rozwiązują ćwiczenia interaktywne oznaczone numerami 8‑10. Nauczyciel omawia wszystkie zadania, uczniowie podają odpowiedzi.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel inicjuje pogadankę w celu omówienia i utrwalenia zagadnień poruszonych w filmie i na zajęciach. Uczniowie oceniają, w jakim stopniu poszerzyli swoje wiadomości o rozmieszczeniu ludności w Polsce i jego przyczynach.

2. Nauczyciel podsumowuje lekcję, wykorzystując do tego ostatnią stronę Podsumowanie.

Praca domowa

Wybierz dowolny region Polski i stwórz plan jego rozwoju, który zachęci ludność do osiedlania się w nim.

Metryczka

Tytuł

Rozmieszczenie ludności Polski i jego przyczyny 

Temat lekcji z e‑podręcznika, do którego e‑materiał się odnosi

2.1. Rozmieszczenie ludności Polski

1. Przyczyny nierównomiernego rozmieszczenia ludności

2. Rozmieszczenie ludności w Polsce

Przedmiot

Geografia

Etap edukacyjny

III etap kształcenia

Nowa podstawa programowa

X. Społeczeństwo i gospodarka Polski na tle Europy: rozmieszczenie ludności, struktura demograficzna Polski (wiekowa, narodowościowa, wyznaniowa, wykształcenia, zatrudnienia); migracje Polaków na tle współczesnych ruchów migracyjnych w Europie; zróżnicowanie polskich miast; sektory gospodarki Polski; rolnictwo Polski; zmiany struktury przemysłu Polski; zróżnicowanie usług i ich rola w rozwoju gospodarki; rozwój komunikacji; gospodarka morska; atrakcyjność turystyczna Polski.

Uczeń:

1. wyjaśnia zróżnicowanie gęstości zaludnienia na obszarze Polski na podstawie map tematycznych;

2. analizuje zmiany liczby ludności Polski i Europy po 1945 r. na podstawie danych statystycznych.

Kompetencje kluczowe

1) porozumiewanie się w języku ojczystym;

3) kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne;

5) umiejętność uczenia się;

7) inicjatywność i przedsiębiorczość.

Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia

Po zapoznaniu się z e‑materiałem uczeń:

1. rozumie przyczyny zróżnicowania rozmieszczenia ludności;

2. opisuje na podstawie map gęstości zaludnienia zróżnicowanie rozmieszczenia ludności w Polsce;

3. wyjaśnia różnice w rozmieszczeniu ludności czynnikami przyrodniczymi, historycznymi, ekonomicznymi.

Powiązanie z e‑podręcznikiem

http://www.epodreczniki.pl/reader/c/140282/v/latest/t/student-canon/m/itHf7xjC1C