Scenariusz

Autor

Learnetic

Temat zajęć

Rozmieszczenie ludności Polski i jego przyczyny

Grupa docelowa

Szkoła podstawowa, klasa VII

Ogólny cel kształcenia

umiejętność wyjaśniania zróżnicowania gęstości zaludnienia na obszarze Polski na podstawie map tematycznych;
umiejętność analizowania zmiany liczby ludności Polski i Europy po 1945 r. na podstawie danych statystycznych.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

1) porozumiewanie się w języku ojczystym;

3) kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne;

5) umiejętność uczenia się;

7) inicjatywność i przedsiębiorczość.

Cele ( szczegółowe) operacyjne

Uczeń:

rozumie przyczyny zróżnicowania rozmieszczenia ludności Polski
opisuje na podstawie mapy gęstość zaludnienia i zróżnicowanie rozmieszczenia ludności w Polsce
wyjaśnia różnice w rozmieszczeniu ludności związane z czynnikami przyrodniczymi, historycznymi i ekonomicznymi
analizuje dane dotyczące rozmieszczenia ludności w przeszłości oraz obecne tendencje i na ich podstawie stara się stworzyć prognozy na następne lata

Metody/ techniki kształcenia

metoda asymilacji wiedzy: pogadanka
metoda oglądowa: pokaz filmu
metoda praktyczna: ćwiczenia multimedialne
metoda samodzielnego dochodzenia do wiedzy: “burza mózgów’’

Formy organizacji pracy:

– indywidulana

– zbiorowa

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca

Nauczyciel wprowadzając do tematu lekcji, inicjuje burzę mózgów, zadając pytania:
Ilu ludzi jest na świecie?
Ilu ludzi mieszka w Polsce?
Co to jest gęstość zaludnienia?
Które kraje są najbardziej zaludnione, a które – najmniej?
Jak przedstawia się liczba ludności Polski na tle świata i Europy i świata.
Jeśli uczniowie nie posiadają takiej wiedzy, prosi ich aby spróbowali oszacować te dane, ponieważ szczegółów dowiedzą się z filmu, który obejrzą w późniejszej części lekcji. Prosi aby swoje szacunki spisali na kartce

Faza realizacyjna

Nauczyciel pyta uczniów czy wiedzą w jaki sposób oblicza się gęstość zaludnienia (jakie dane są do tego potrzebne?). Jeśli nie, wyjaśnia im i wspólnie z uczniami oblicza na tablicy gęstość zaludnienia województwa, w którym mieszkają.
Następnie prezentuje uczniom fragment filmu Rozmieszczenie ludności Polski i jego przyczyny, od początku do słów narratora (...) na przykład zmiany granic po drugiej wojnie światowej, towarzyszące im migracje, czy przymusowe przesiedlenia. (02:07) Przed przystąpieniem do projekcji prosi uczniów, aby w trakcie oglądania postarali się zapamiętać nazwy województw, które mają największą i najmniejszą gęstość zaludnienia oraz zwrócili szczególną uwagę na czynniki, które wpływają na rozmieszczenie ludności.
Po projekcji filmu nauczyciel zadaje uczniom pytanie, czy dobrze oszacowali liczbę ludności Polski na tle Europy i świata.
Nauczyciel prosi o przeanalizowanie mapy w atlasie przedstawiającej aktualne rozmieszczenie ludności w Polsce. Uczniowie znając już czynniki wpływające na zagęszczenie ludności, zapisują na tablicy czynniki, które ich zdaniem mogły mieć wpływ na rozmieszczenie ludności w poszczególnych regionach, ze szczególnym uwzględnieniem województwa, w którym mieszkają.
Następnie poleca uczniom wykonanie ćwiczeń interaktywnych. Uczniowie rozwiązują zadania interaktywne od nr 1 do nr 3, które utrwalają wiadomości zdobyte w trakcie oglądania filmu. Nauczyciel omawia wszystkie zadania, uczniowie podają odpowiedzi.
Na podstawie kolejnego fragmentu filmu, (02:07‑06:40) w formie krótkiego wykładu przedstawia uczniom zmiany rozmieszczenia ludności w Polsce. Szczególną uwagę zwraca na różne zjawiska i procesy historyczne, które w największym stopniu przyczyniły się do tych zmian. Po zakończeniu wykładu nauczyciel poleca uczniom, aby zastanowili się ponownie nad tym, jakie czynniki mogły mieć wpływ na zagęszczenie ludności w ich regionie.
Następnie uczniowie rozwiązują zadania interaktywne od nr 4 do nr 7, które utrwalają wiadomości zdobyte w trakcie oglądania filmu. Nauczyciel omawia wszystkie zadania, uczniowie podają odpowiedzi.
Przed projekcją kolejnego fragmentu nauczyciel poleca uczniom, aby w parach na podstawie zebranych wcześniej informacji oraz bieżącej sytuacji polityczno‑gospodarczej, postarali się przewidzieć tendencje w rozmieszczeniu ludności, które mogą nastąpić w przyszłości.
Uczniowie odczytują swoje prognozy i wspólnie starają się ocenić szanse ich wystąpienia.
Uczniowie oglądają ostatni fragment filmu. Po projekcji porównują swoje prognozy z prognozami zamieszczonymi w filmie. Następnie rozwiązują ćwiczenia interaktywne oznaczone numerami 8‑10. Nauczyciel omawia wszystkie zadania, uczniowie podają odpowiedzi.

Faza podsumowująca

Nauczyciel inicjuje pogadankę w celu omówienia i utrwalenia zagadnień poruszonych w filmie i na zajęciach. Uczniowie oceniają, w jakim stopniu poszerzyli swoje wiadomości o rozmieszczeniu ludności w Polsce i jego przyczynach.
Nauczyciel podsumowuje lekcję, wykorzystując do tego ostatnią stronę Podsumowanie.

Praca domowa

Wybierz dowolny region Polski i stwórz plan jego rozwoju, który zachęci ludność do osiedlania się w nim.

mbeead42dcefe8695_1523531862898_0

Metryczka

Tytuł

Rozmieszczenie ludności Polski i jego przyczyny

Temat lekcji z e‑podręcznika, do którego e‑materiał się odnosi

2.1. Rozmieszczenie ludności Polski

1. Przyczyny nierównomiernego rozmieszczenia ludności

2. Rozmieszczenie ludności w Polsce

Przedmiot

Geografia

Etap edukacyjny

III etap kształcenia

Nowa podstawa programowa

X. Społeczeństwo i gospodarka Polski na tle Europy: rozmieszczenie ludności, struktura demograficzna Polski (wiekowa, narodowościowa, wyznaniowa, wykształcenia, zatrudnienia); migracje Polaków na tle współczesnych ruchów migracyjnych w Europie; zróżnicowanie polskich miast; sektory gospodarki Polski; rolnictwo Polski; zmiany struktury przemysłu Polski; zróżnicowanie usług i ich rola w rozwoju gospodarki; rozwój komunikacji; gospodarka morska; atrakcyjność turystyczna Polski.