Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.4.2.3

Imię i nazwisko autora: Beata Mamica

Przedmiot: Język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Deutschland, das Land der Schlösser und Burgen/Niemcy, kraj zamków i grodów

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa IV, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji:
Umiejętność wypowiadania się na temat zamków jako zabytków architektury niemieckiej

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
2) miejsce zamieszkania (np. dom i jego okolica, pomieszczenia i wyposażenie domu, prace domowe, wynajmowanie, kupno i sprzedaż mieszkania, przeprowadzka);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
1) reaguje na polecenia;
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
11) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
11) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
8) proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje, zachęca; prowadzi proste negocjacje w sytuacjach życia codziennego;
14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do sytuacji.
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do odbiorcy.
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • opowiada o zamkach jako zabytkach architektury,

  • przedstawia przykładowe budowle zamkowe z obszaru Niemiec,

  • opisuje swoją wycieczkę do Niemiec i opowiada o budowlach zamkowych wartych zobaczenia.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • dokonuje samooceny;

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach;

  • sam decyduje, jakie informacje przedstawić;

  • sam decyduje, o czym będzie mówił podczas lekcji;

  • tworzy e‑mail dla uczniów w szkole za granicą, a oni dla niego;

  • wykorzystuje do nauki języka różne aplikacje.

Strategie uczenia się:

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • korzystanie z różnych dodatkowych źródeł do nauki języka, takich jak słowniki czy Internet,

  • indywidualne organizowanie wiedzy językowej, np. robienie streszczeń i notatek, zaznaczanie, podkreślanie, zakreślanie kolorem;

  • wykorzystywanie wskazówek niejęzykowych (np. mowa ciała, sposób zwracania się, wiedza ogólna itp.);

  • centralizowanie procesu uczenia (utrwalanie i łączenie nowych informacji z już znanymi);

  • współpraca z innymi osobami (współpraca z kolegami na tym samym poziomie oraz z zaawansowanymi użytkownikami języka niemieckiego).

Metody i formy nauczania:

  • podejście komunikacyjne;

  • podejście humanistyczne;

  • podająca: opis, praca z tekstem źródłowym;

  • aktywizująca: metoda lekcji odwróconej;

  • kognitywna: popełnianie błędów traktowane jest jako zjawisko naturalne związane z procesem uczenia się i potwierdzeniem tego, że proces ten ma miejsce – udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • plenum,

  • praca w grupach.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer, np. laptop, z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (mapa interaktywna),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca:

  • W celu zaciekawienia tematem nauczyciel inicjuje rozmowę na temat znajomości topografii Niemiec i szczególnych walorów zamków jako elementów architektury. Uczniowie zapoznają się z prezentowanymi przez nauczyciela zdjęciami różnych budowli zamkowych i nawiązując do swojej wiedzy opowiadają, czy i skąd znają poszczególne obiekty. Uczniowie odgadują na tej podstawie co będzie tematem zajęć.

b) Faza realizacyjna:

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie tekstu z sekcji Przeczytaj oraz wykonanie Übung 1.

  • Uczniowie czytają tekst jeszcze raz. Każda para uczniów przygotowuje dla innej pary zestaw pytań do tekstu. Zadaniem uczniów jest udzielenie pisemnych odpowiedzi na zadane pytania. Po wykonaniu zadania listy z pytaniami „wracają” do autorów, którzy sprawdzają poprawność udzielenia odpowiedzi.

  • Uczniowie w parach wykonują pozostałe polecenia do tekstu.

  • Nauczyciel wykorzystuje metodę odwróconej lekcji, kiedy to uczniowie wcześniej zapoznają się z multimedium (mapą interaktywną). W szkole nauczyciel dzieli uczniów na grupy zgodnie ze stopniem opanowania i zrozumienia przez nich treści z multimedium i wyznacza im zadania utrwalające i poszerzające wiedzę, indywidualizując tym samym proces uczenia się.

  • Nauczyciel służy wsparciem i pomocą w razie potrzeby.

c) Faza podsumowująca:

  • Uczniowie wypowiadają się na temat zamków jako zabytków architektury niemieckiej.

  • Nauczyciel może wykorzystać tę fazę lekcji do przeprowadzenia podsumowania w formie krótkiego quizu, składającego się z pytań nawiązujących do treści tekstu i mapy interaktywnej. W tym celu zalecane jest podzielenie uczniów na kilkuosobowe grupy i przystąpienie do realizacji ćwiczenia.
    Przykładowe polecenia/pytania do tekstu:
    Welche Bedeutung wird den Burgen zugeschrieben? (Sie sind Zeitzeugen der Geschichte.)
    Wie soll man die erhaltenen Burgen vor dem Verfall schützen? (Man sollte sie renovieren und pflegen.)
    Wann zählt man die Blütezeit der deutschen Burgen? (Die zweite Hälfte des 11. Jahrhunderts.)
    Wie viele Burgen und Festungen gibt es in Deutschland? (Um 20.000.)
    Welche Auszeichnung haben manche Schlösser in Deutschland? (Sie gehören zum UNESCO - Weltkulturerbe.)
    Wie heißen Bauelemente einer Burg? (Zu den Bauelementen einer Burg zählen u. a. ein Burggraben, eine Ringmauer, ein Tor, ein Bergfried.)
    Wem wurde das Recht vorbehalten, eine Burg zu bauen? (zunächst dem König, später dem Grafen, dem Bischof, letztendlich dem Adel und dem Rittertum)
    Welche Funktionen wurden den Burgen zugeschrieben? (wirtschaftliche, repräsentative, organisatorische Funktion)
    Przykładowe polecenia/pytania do mapy:
    In welchem Schloss spukt es der Sage nach? (Im Schloss Frankenstein.)
    Welche Bauten gehören zum UNESCO‑Weltkulturerbe? (Das Wartburger Schloss.)
    Welche Burgen sind Kandidaten zu der UNESCO‑Weltkulturerbe? (Das Schloss Neuschwanstein und das schweriner Schloss.)
    Wann wurde das erste deutsche Schloss auf die UNESCO‑Liste aufgenommen? (Im Jahre 1999.)
    Was passierte im Jahr 2007? (Das Schloss Neuschwanstein stand auf der Liste der Finalisten der Weltwunder.)
    Man sagt, dass diese Burg ist oft auf Fototapeten und Puzzels zu finden? Welche Burg ist es? (Die Burg Hohenzollern.)
    Welche historischen Bauten überstanden unbeschadet alle Kriege? (Das Eltzer und das Schweriner Schloss.)
    Welches Schloss ist Sitz eines Landtages? (Das Schweriner Schloss.)
    In welchem Schloss hielten sich Johann Wolfgang von Goethe und Martin Luther auf? (im Wartburger Schloss) lub
    Wer hielt sich im Wartburger Schloss auf? (Johann Wolfgang von Goethe und Martin Luther.)
    Was wird in der Frankenstein Burg organisiert? (Halloween‑Festivals.    )

Praca domowa

Uczniowie realizują polecenie do Aufgabe 8: opisują krótko wycieczkę do Niemiec, zamki, które zwiedzili, i formułują poradę dotyczącą najciekawszych miejsc do zwiedzenia.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania mapy interaktywnej:

  • przed lekcją: uczniowie wykorzystują znane słownictwo do opisu elementów architektonicznych budowli zamkowych i powtarzają je podczas rozgrzewki językowej i w celu zaciekawienia tematem;

  • w trakcie lekcji: odwołanie się do wiedzy posiadanej, wykorzystanie do analizy mapy interaktywnej; uczniowie w grupach planują wycieczkę klasową w celu poznania zabytków architektury w Niemczech, przygotowują plan wyjazdu i prezentują go na forum klasy;

  • po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa; uczniowie wyszukują najciekawszy zabytek i prezentują informacje na jego temat w formie plakatu/notatki wizualnej.

Słownik