SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Struktura spożycia żywności w krajach o różnym poziomie rozwoju gospodarczego

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres rozszerzony, klasa IV

PODSTAWA PROGRAMOWA

XXII. Zróżnicowanie jakości życia człowieka w wybranych regionach i krajach świata: potrzeby żywieniowe, zagrożenie życia, rozmieszczenie chorób, poczucie bezpieczeństwa, potrzeby edukacyjne.

Uczeń:

2) Porównuje i wyjaśnia strukturę spożycia żywności w państwach wysoko i słabo rozwiniętych oraz omawia skutki głodu rzeczywistego i utajonego.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wskazuje na mapie obszary niedoboru i nadmiaru żywności oraz wyjaśnia ich przyczyny,

• wymienia obszary, w których występują odstępstwa od normy żywieniowej i wyjaśnia to zróżnicowanie przestrzenne,

• określa czynniki, od których zależy ilość spożywanych pokarmów,

• porównuje i wyjaśnia strukturę spożycia żywności w państwach o różnym poziomie rozwoju,

• wykazuje postawę zatroskania o marnotrawioną żywność.

Strategie nauczania: konektywizm

Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem, pogadanka

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca w parach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub/i tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Bibliografia:

• Jasiulewicz M., Problem wyżywienia ludności świata, „Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu” 2005, 7, z. 8, s. 76‑81.

• Gulbicka B., Problemy wyżywienia w krajach rozwijających się, Program wieloletni 2005‑2009. Ekonomiczne i społeczne uwarunkowania rozwoju polskiej gospodarki żywnościowej po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, IERiGŻ PIB, Warszawa 2009.

• Jankowski T., Wyżywienie ludności świata, „Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu” 2002, nr 941, t. 1, Agrobiznes: przemiany w agrobiznesie i obszarach wiejskich oraz ich następstwa, s. 329‑336.

Netografia (dostęp: 29.01.2020):

• Dane statystyczne ze strony http://www.fao.org/faostat/en.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

• Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie stanu klasy).

• Dialog z uczniami mający na celu porównanie ilości i jakości spożywanych przez uczniów posiłków w ciągu doby lub w ciągu roku.

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna:

• Nauczyciel prowadzi dialog z uczniami na temat pojęcia głodu i niedożywienia oraz skutków niedoboru określonych składników pokarmowych dla organizmu ludzkiego. Może on posiłkować się wyświetlonym na ekranie fragmentem „Przeczytaj” pt. Rodzaje głodu.

• Następnie nauczyciel kontynuuje dyskusję, poruszając kwestię norm żywieniowych i czynników wpływających na wielkość zapotrzebowania kalorycznego. Może on posiłkować się wyświetlonym na ekranie blokiem „Przeczytaj” pt. Minimum żywieniowe.

• W kolejnym etapie nauczyciel prowadzi pogadankę na temat systemów żywieniowych. Może on posiłkować się wyświetloną na ekranie częścią „Przeczytaj” pt. Systemy żywieniowe.

• Następnie nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy. Każda z nich ma za zadanie zapoznać się z jedną z trzech grafik interaktywnych i przygotować w zeszytach syntetyczny schemat ułatwiający przyswojenie nowych wiadomości. W tym celu uczniowie mogą skorzystać z tabletów z dostępem do internetu.

• Po zakończonej pracy nauczyciel prosi grupy (w kolejności przez niego ustalonej) o zaprezentowanie wyników pracy. W tym celu uczniowie mogą posiłować się notatkami i e‑materiałem wyświetlonym na ekranie. Po tym zadaniu uczniowie z innych zespołów mogą zadawać im pytania. Nad przebiegiem tej dyskusji czuwa nauczyciel. Podobne czynności następują w przypadku wszystkich grup.

• Następnie nauczyciel inicjuje dyskusję na temat współistnienia na świecie głodu i marnotrawienia żywności. Uczniowie wyciągają wnioski na ten temat i proponują działania, które mogą zmniejszyć te dysproporcje. Nauczyciel może posiłkować się wyświetlonym na ekranie fragmentem „Przeczytaj” pt. Kto głoduje, a kto się się przejada?

• W następnym etapie lekcji nauczyciel wyświetla na tablicy ćwiczenia interaktywne z bloku „Sprawdź się”. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują kilka wybranych z nich.

Faza podsumowująca:

• Pięciu wybranych uczniów przygotowuje i zadaje po jednym podsumowującym pytaniu dotyczącym niniejszego tematu. Uczniowie, pracując w parach, dyskutują nad odpowiedziami na te pytania. Następnie chętni uczniowie udzielają na nie odpowiedzi na forum klasy.

• Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.

• Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa:

• Zaprojektowanie krzyżówki związanej z niniejszymi zagadnieniami. Liczbę liter hasła ustala nauczyciel.

• Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended‑learning).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Grafiki interaktywne mogą posłużyć w fazie realizacyjnej oraz podsumowującej, a także po lekcji (w celu utrwalenia wiadomości). Może także znaleźć swoje zastosowanie na lekcji powtórzeniowej i lekcjach z zagadnień geografii rolnictwa i wyżywienia.