Dla nauczyciela
Scenariusz lekcji
Autor: Daria Reczyńska
Przedmiot: Biologia
Temat: Witaminy jako koenzymy
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
Wskażesz różnice między enzymem, koenzymem i grupą prostetyczną.
Wyjaśnisz, na czym polega rola witamin w reakcjach metabolicznych.
Przeanalizujesz przykłady reakcji, w których witaminy pełnią funkcję koenzymów.
Strategie nauczania:
nauczanie wyprzedzające;
konstruktywizm;
konektywizm;
Metody i techniki nauczania:
z użyciem komputera;
ćwiczenia interaktywne;
burza mózgów;
gwiazda pytań;
mapa myśli.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu;
arkusze papieru, flamastry, magnesy.
Przebieg zajęć
Faza wstępna:
Nauczyciel rozdaje uczniom gwiazdę pytań dotyczącą podstawowych informacji na temat witamin. Każdy indywidualnie odpowiada na pytania zawarte na schemacie.
Nauczyciel przedstawia uczniom temat i cele lekcji.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel rozpoczyna burzę mózgów, mówiąc: „W każdej sekundzie w naszym organizmie zachodzą tysiące reakcji chemicznych. Od czego zależy ich szybkość?”. Uczniowie wymieniają czynniki wpływające na metabolizm, wskazują rolę enzymów jako katalizatorów reakcji.
Uczniowie zapoznają się z filmem samouczkiem zawartym w e‑materiale, a następnie wykonują polecenie nr 1, w którym mają za zadanie wymienić witaminy pełniące funkcję koenzymów.
Uczniowie indywidualnie zapoznają się z tekstem zamieszczonym w sekcji „Przeczytaj”, a następnie wykonują w parach ćwiczenie nr 7, w którym mają za zadanie wyjaśnić – na podstawie analizy schematu – co to są kofaktory. Wybrane osoby przedstawiają odpowiedź na forum klasy.
Nauczyciel dzieli uczniów na 4‑osobowe grupy. Każda z nich otrzymuje arkusz papieru i flamastry. Na podstawie tekstu zamieszczonego w sekcji „Przeczytaj” uczniowie wykonują w zespołach mapę myśli związaną z rolą witamin jako koenzymów.
Zespoły kolejno prezentują wyniki swojej pracy. Nauczyciel w razie potrzeby dopowiada potrzebne informacje lub koryguje błędy.
Faza podsumowująca:
Uczniowie odpowiadają na pytania podsumowujące lekcję:
Co to jest kofaktor?
Jaka jest różnica pomiędzy grupą prostetyczną a koenzymem?
Dlaczego prawidłowa dieta powinna zawierać witaminy i prowitaminy?
Na czym polega rola witamin w reakcjach enzymatycznych?
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenia od 1 do 6 zawarte w e‑materiale.
Materiały pomocnicze:
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu samouczka:
Film samouczek może zostać wykorzystany w fazie przygotowującej do lekcji.