SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Rozmieszczenie sztucznych zbiorników w Polsce i na świecie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy/rozszerzony, klasa I/III

Podstawa programowa

Zakres podstawowy

XIV. Regionalne zróżnicowanie środowiska przyrodniczego Polski: podział na regiony fizycznogeograficzne, budowa geologiczna i zasoby surowcowe, ukształtowanie powierzchni, sieć wodna, warunki klimatyczne, formy ochrony przyrody, stan środowiska przyrodniczego.

Uczeń:

8) wykazuje znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze, w tym turystyczne jezior oraz sztucznych zbiorników na obszarze Polski.

Zakres rozszerzony

IV. Dynamika procesów hydrologicznych: ruchy wody morskiej, wody podziemne i źródła, ustroje rzeczne, typy jezior.

Uczeń:

5) wyjaśnia powstawanie różnych typów jezior na Ziemi.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia, czym są zbiorniki sztuczne,

• przedstawia rozmieszczenie sztucznych zbiorników na obszarze Polski,

• analizuje rozmieszczenie zbiorników sztucznych na świecie,

• przedstawia funkcje sztucznych zbiorników wodnych.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, metaplan, praca z mapą i grafiką interaktywną

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, podręcznik, atlas geograficzny, mapa fizyczna świata i Polski, arkusze papieru, papierowe chmurki, kółka, owale i prostokąty

Materiały pomocnicze

Dawydow L.K., Dmitrijewa A.A., Konkina N.G., Hydrologia ogólna, PWN, Warszawa 1979 (rozdział Jeziora i zbiorniki).

Faza wprowadzająca

• Czynności organizacyjne.

• Nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

• Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć – krótka pogadanka na temat budowy sztucznych jezior (można wykorzystać wprowadzenie do e‑materiału).

Faza realizacyjna

• Nauczyciel prosi uczniów, aby na podstawie części „Przeczytaj” e‑materiału odpowiedzieli na pytanie: Jakie są rodzaje zbiorników sztucznych?

• Uczniowie, odpowiadając, zapisują te rodzaje na tablicy.

• Nauczyciel inicjuje krótką dyskusję na temat charakterystyki zapisanych rodzajów jezior.

• Następnie nauczyciel wyświetla tabele z części „Przeczytaj” (przykłady największych sztucznych zbiorników w Polsce i na świecie), krótka analiza danych w tabelach – uczniowie, pracując w parach, odnajdują te jeziora na mapach w atlasie; wskazani uczniowie pokazują jeziora na ściennej mapie fizycznej świata i Polski.

• Nauczyciel dzieli klasę na pięcio- lub sześcioosobowe grupy; wyjaśnia uczniom, że będą pracować metodą metaplanu nad tematem: Jakie są możliwości wykorzystania sztucznych zbiorników wodnych?

• Każda grupa otrzymuje materiały: arkusz papieru, chmurkę do zapisania tematu/zagadnienia, ok. 3 kółek i 3 owali do zapisywania odpowiedzi, 3 prostokąty do zapisywania wniosków, pisaki/flamastry i klej lub taśmę samoprzylepną.

• Każda grupa tworzy plakat zawierający propozycję rozwiązania/odpowiedzi, łącznie z wnioskami.

• Grupa wybiera osobę, która prezentuje wyniki dyskusji przedstawione na plakacie.

• Nauczyciel wspiera uczniów, wyjaśnia ewentualne wątpliwości.

• Po wszystkich prezentacjach uczniowie (wspierani przez nauczyciela) uzgadniają wspólne wnioski – zapisują je w zeszytach.

• Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z grafiką interaktywną i wykonanie polecenia zawartego w tej części e‑materiału.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel prosi uczniów o wskazanie na mapie ściennej wybranych sztucznych zbiorników przedstawionych na grafice interaktywnej.

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami; ocenia pracę uczniów, ich zaangażowanie.

• Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami, trudnościami.

Praca domowa

• Korzystając z różnych źródeł, przygotuj informacje o dwóch (dowolnie wybranych) sztucznych zbiornikach. Uwzględnij m.in. ich położenie, wielkość, rok budowy, spełniane funkcje.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafikę interaktywną można wykorzystać podczas lekcji dotyczącej działań wspomagających racjonalne gospodarowanie wodą (zakres rozszerzony: XVIII. 9).

Załącznik