Autor: Małgorzata Kosińska‑Pułka

Temat: Inspiracje Biblią w literaturze polskiego romantyzmu

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

• opracuje planszę związaną ze stylem biblijnym;

• weźmie udział w dyskusji na zadane tematy;

• wyjaśni, jak romantycy wykorzystywali inspiracje religijne w swoich utworach.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Uczniowie w grupach opracowują na podstawie dostępnych źródeł plansze dotyczące jednego zagadnienia związanego ze stylem biblijnym:
   Grupa 1. Biblia jako dzieło wielu autorów i trzech języków
   Grupa 2. Gatunki biblijne
   Grupa 3. Style biblijne
   Grupa 4. Cechy stylu biblijnego
   Uczniowie wraz z nauczycielem urządzają w klasie ekspozycję swoich prac.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel inicjuje rozmowę z uczniami, stawiając pytanie: Czy styl dzieła może być jednorodny, jeśli zostało ono napisane przez kilkudziesięciu autorów żyjących na przestrzeni tysiąca lat? Wydaje się to być niemożliwe, ale Biblia jest takim dziełem. Jej styl jest rozpoznawalny, charakterystyczny, posiadający stałe cechy.

2. Uczniowie zapoznają się z sekcją: „Przeczytaj” (w e‑materiale). Na tej podstawie rozpoczynają dyskusję o tym, dlaczego Biblia była dla romantyków dziełem otwartym.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie zapoznają się z wykładem profesora Andrzeja Fabianowskiego. Następnie dzielą sie na dwie grupy.
   - Grupa I notuje tytuł i autora prekursorskiego dzieła z XIX wieku, które nawiązywało do Biblii. Wyjaśnia, jaką ideę dotyczącą Polski głosił autor we wspomnianym utworze. Wskazują również nawiązanie biblijne, o którym wspomina profesor Fabianowski.
   - Grupa II w nawiązaniu do widzeniu księdza Piotra z III części Dziadów Adama Mickiewicza wyjaśnia, jaką ideologię głosił poeta za pośrednictwem tej sceny. Wskazuje bezpośrednie nawiązanie biblijne w cytowanym fragmencie.

2. Uczniowie w parach zapoznają się z prezentacją. Wymieniają powody, dla których romantycy napisali swoje „biblie”. Następnie wyjaśniają, w jaki sposób romantycy wykorzystywali inspiracje religijne, szczególnie biblijne, w swoich utworach.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel zadaje uczniom pytania podsumowujące, np.:
   - Jak wyglądała romantyczna wizja Polski jako nowego narodu wybranego, przedstawiana w utworach mesjanistycznych?
   - W jakim sposób poemat Słowackiego Anhelii oraz Księgi pielgrzymstwa polskiego przedstawiały tematykę emigracji?

2. Na zakończenie uczniowie wykonują ćwiczenia z sekcji „Prezentacja multimedialna”.

Praca domowa:

1. Na podstawie treści prezentacji wytłumacz, w jaki sposób romantycy wykorzystywali inspiracje religijne, szczególnie biblijne, w swoich utworach.

Materiały pomocnicze:

• Od Biblii Wujka do współczesnego języka religijnego, red. Z. Adamek, S. Koziara Tarnów 1999.

• Erich Auerbach, Blizna Odyseusza [w:] tegoż, Mimesis. Rzeczywistość przedstawiona w literaturze Zachodu, tom I, Warszawa 1968.

Wskazówki metodyczne

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Prezentacja TED” do podsumowania lekcji.