Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.2.11.3

Imię i nazwisko autora: Beata Mamica

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Sind wir von Social Media abhängig?/Czy jesteśmy uzależnieni od mediów społecznościowych?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa II, zakres podstawowy, poziom językowy B1

Cel ogólny lekcji

Umiejętność informowania i wypowiadania się na temat zalet i wad korzystania z mediów społecznościowych, czynników wpływających na powstawanie uzależnienia od Internetu.

Cele szczegółowe lekcji

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
1) człowiek (np. dane personalne, okresy życia, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, rzeczy osobiste, uczucia i emocje, umiejętności i zainteresowania, osobisty system wartości, autorytety);
5) życie prywatne (np. rodzina, znajomi i przyjaciele, czynności życia codziennego, określanie czasu, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy);
11) zdrowie (np. tryb życia, samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie, niepełnosprawność, uzależnienia, pierwsza pomoc w nagłych wypadkach);
12) nauka i technika (np. ludzie nauki, odkrycia naukowe, wynalazki, korzystanie z podstawowych urządzeń technicznych i technologii informacyjno‑komunikacyjnych oraz szanse i zagrożenia z tym związane);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
1) reaguje na polecenia;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
6) układa informacje w określonym porządku;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
8) przedstawia zalety i wady różnych rozwiązań;
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
11) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę; podtrzymuje rozmowę w przypadku trudności w jej przebiegu (np. prosi o wyjaśnienie, powtórzenie, sprecyzowanie; upewnia się, że rozmówca zrozumiał jego wypowiedź);
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę (np. podczas rozmowy na czacie);
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
13) wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, złość, zdziwienie, nadzieję, obawę, współczucie);
15) dostosowuje styl wypowiedzi do odbiorcy.
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne - zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3‑6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • przeanalizuje wady i zalety korzystania z Internetu;

  • rozpozna sygnały ostrzegawcze uzależnienia od mediów społecznościowych;

  • przedstawia skutki nadmiernego korzystania z mediów społecznościowych.

Cele motywacyjne

Uczeń:

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność;

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach.

  • sam decyduje, jak rozwiązać problem i udzielić wyjaśnień;

  • sam decyduje, jakie informacje przedstawić;

  • uczy się o rzeczach, które są dla niego ważne;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata.

Strategie uczenia się:

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • korzystanie z różnych dodatkowych źródeł do nauki języka, takich jak słowniki czy Internet;

  • indywidualne organizowanie wiedzy językowej, np. robienie streszczeń i notatek, zaznaczanie, podkreślanie, zakreślanie kolorem;

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych - niektórych znanych słów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślamy się treści w języku niemieckim, np. czego dotyczy reklama w telewizji, jeśli rozpoznajemy tylko niektóre słowa z języka niemieckiego);

  • pokonywanie ograniczeń w mówieniu i pisaniu poprzez np. przechodzenie na język ojczysty, szukanie pomocy u rozmówców, używanie mimiki i gestu, unikanie tematu rozmowy bądź jego zmiana, tworzenie nowych słów, użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy;

  • wykorzystywanie wskazówek niejęzykowych (np. mowa ciała, sposób zwracania się, wiedza ogólna itp.);

  • organizowanie i planowanie uczenia się (zdobywanie wiedzy na temat tego, jak uczyć się języków obcych, przygotowanie odpowiedniego miejsca do nauki, dbałość o dogodny dla nauki czas; wyznaczanie celów krótko- i długoterminowych; określanie celów dla konkretnych zadań językowych, np. opanowanie biegłego rozumienia języka mówionego, używanego przez komentatorów meczów piłki nożnej);

  • zadawanie pytania (prośba o wyjaśnienie, powtórzenie oraz poprawienie błędów);

  • współpraca z innymi osobami (współpraca z kolegami na tym samym poziomie oraz z zaawansowanymi użytkownikami języka niemieckiego).

Metody i formy nauczania:

  • podejście komunikacyjne,

  • podająca: pogadanka, praca z tekstem,

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy,

  • aktywizująca: problemowa, burza mózgów, lekcji odwróconej; „kosz, walizka, biała plama”,

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • plenum,

  • praca w parach,

  • praca w grupie.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer (np. laptop) z podłączeniem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst przygotowany na potrzeby niniejszego e‑materiału,

  • trzy kartki, na jednej z nich narysowany jest kosz, na drugiej – walizka, na trzeciej – biała plama,

  • multimedium (ilustracja interaktywna),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu, i pyta: „Czy domyślacie się, co będzie tematem naszej dzisiejszej lekcji?”.

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie informacji „Czy wiesz, że…” na temat popularności korzystania przez młodzież z mediów społecznościowych i umiejętności odpowiedzialnego korzystania z Internetu.

  • Nauczyciel prosi uczniów o podanie znanych słów do tematu.

  • Nauczyciel inicjuje krótką dyskusję na temat aktywności młodzieży w mediach społecznościowych.

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie tekstu w sekcji Przeczytaj oraz wykonanie Übung 1.

  • Uczniowie czytają tekst jeszcze raz i każda para uczniów przygotowuje dla innej pary zestaw pytań do tekstu. Zadaniem uczniów jest udzielenie pisemnych odpowiedzi na zadane pytania. Po wykonaniu zadania listy z pytaniami wracają do autorów, którzy sprawdzają poprawność udzielenia odpowiedzi.

  • Następnie uczniowie w parach wykonują polecenia do tekstu, np. rozumienie tekstu (określanie głównej myśli tekstu, zadania typu: połącz/uzupełnij luki/dobierz/ustaw w kolejności).

  • Można również wykorzystać metodę odwróconej lekcji, kiedy to uczniowie wcześniej zapoznają się z multimedium – ilustracją interaktywną, a w szkole możemy podzielić uczniów na grupy zgodnie ze stopniem opanowania i zrozumienia przez nich treści z ilustracji interaktywnej i wyznaczamy im zadania utrwalające i poszerzające wiedzę, indywidualizując tym samym proces uczenia się.

  • Uczniowie w grupach wykonują polecenia do multimedium (ilustracja interaktywna):

    • przyporządkowują informacje;

    • odpowiadają na pytania;

    • streszczają informacje.

W przypadku realizacji materiału na zajęciach stacjonarnych uczniowie mogą:

  • sporządzić na podstawie multimedium własną ankietę dotyczącą popularności poszczególnych aplikacji wśród kolegów i koleżanek, czasu spędzanego online i jej wyniki przedstawić w klasie;

  • wykonać dodatkowo projekt – „Jak być bezpiecznym w Internecie i nie popaść w uzależnienie”.

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie w formie łańcuszka wypowiedzi informują i wypowiadają się na temat zalet i wad korzystania z mediów społecznościowych, czynników wpływających na powstawanie uzależnienia od Internetu.

  • Nauczyciel w ramach ewaluacji lekcji zawiesza na tablicy trzy kartki, na jednej z nich narysowany jest kosz, na drugiej – walizka, na trzeciej – biała plama. Obok walizki uczniowie zapisują:  „Co zabieram ze sobą z lekcji?”. Tutaj każdy ma wpisać to, co wyniósł z pracy na lekcji, co do niego szczególnie przemówiło, co się spodobało lub co mu się przyda w przyszłości. Obok kosza wpisują: Co mi się nie przyda?”. A obok białej plamy: „Czego zabrakło?”. Poniższe rysunki uczestnicy wypełniają krótkimi zdaniami, równoważnikami zdań lub kluczowymi słowami.

Praca domowa

Uczniowie formułują wpis na bloga. Alternatywnie jako zadanie domowe prosimy uczniów o napisanie wypracowania na temat zagrożeń wynikających z nadmiernego korzystania z Internetu: „Neue Medien – das sichere virtuelle Tor zur Welt. Seine hellen und dunklen Seiten”.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania ilustracji interaktywnej:

  • Przed lekcją: powtórzenie znanego słownictwa. Uczniowie przygotowują galerię zdjęć wraz z bazą zwrotów.

  • W trakcie lekcji: odwołanie się do wiedzy posiadanej i połączenie jej z nową wiedzą (konekcjonizm). Uczniowie opisują przygotowane zdjęcia oraz przeprowadzają pomiędzy sobą dialogi na temat objawów uzależnienia od Internetu.

  • Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa z danego zakresu. Uczniowie przygotowują quiz w formie online do tematu.

Słownik