Dla nauczyciela

Autor: Jarosław Dyrda

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Głowa państwa we współczesnych republikach

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

VIII. Modele sprawowania władzy.

Uczeń:

2) analizuje sposób wyboru i charakteryzuje formę (jednoosobowa lub kolegialna) głowy państwa we współczesnych republikach; odróżnia prerogatywy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej od innych jego uprawnień.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • analizuje sposób wyboru głowy państwa we współczesnych republikach;

  • charakteryzuje formę jednoosobowej i kolegialnej głowy państwa;

  • analizuje uprawnienia Prezydenta RP;

  • odróżnia prerogatywy Prezydenta RP od innych jego uprawnień.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • lekcja odwrócona.

Metody i techniki nauczania:

  • rybi szkielet;

  • dyskusja;

  • analiza materiałów źródłowych;

  • rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Lekcja odwrócona. Podczas poprzednich zajęć uczniowie zostali podzieleni na pięć grup. Zadaniem poszczególnych grup było zapoznanie się ze sposobem wybierania prezydenta:

  • grupa I – w Bułgarii;

  • grupa II – w Stanach Zjednoczonych;

  • grupa III – w Grecji;

  • grupa IV – we Włoszech;

  • grupa V – ma porównać model prezydentury jednoosobowej i kolegialnej.

2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

Faza realizacyjna

1. Przypomnienie wiadomości na temat pozycji ustrojowej głowy państwa we współczesnych republikach. Uczniowie wspólnie (na tablicy) tworzą rybi szkielet – pozycja ustrojowa głowy państwa. Główne zagadnienie wpisują w „głowie” szkieletu, większe uprawnienia (np. stoi na czele państwa) „ości” uzupełniają kategoriami kompetencji głowy państwa (np. reprezentuje państwo na zewnątrz, polityka zagraniczna).

2. Jak wybieramy głowę państwa? Każda z czterech grup prezentuje efekty swoich poszukiwań na temat elekcji prezydenta w Bułgarii, USA, Grecji i Włoszech. Omawia zasadnicze aspekty przebiegu wyborów, w każdym z omawianych państw procedura jest inna:

  • Bułgaria – wybory powszechne;

  • USA – wybory pośrednie;

  • Grecja – wybory przeprowadzane przez parlament;

  • Włochy – wybory przeprowadzane przez poszerzony parlament.

3. Każda z grup przedstawia, kto może zostać prezydentem i ile trwa kadencja głowy państwa.

4. Grupa V przedstawia porównanie modelu prezydentury jednoosobowej i kolegialnej. Dyskusja na temat, który z modeli jest lepszy dla państwa.

5. Analiza pozycji głowy państwa w Rzeczypospolitej Polskiej oraz przysługujących jej kompetencji.

6. Omówienie kompetencji Prezydenta RP z podziałem na:

  • sprawy zagraniczne;

  • bezpieczeństwo i obronność państwa;

  • klasyczne uprawnienia głowy państwa;

  • uprawnienia w stosunku do parlamentu;

  • uprawnienia w stosunku do rządu;

  • uprawnienia w stosunku do władzy sądowniczej;

  • kompetencje ustrojowe;

  • kompetencje kreacyjne i organizacyjne.

7. Analiza schematu interaktywnego poświęconego prerogatywom Prezydenta RP.

8. Rozwiązanie ćwiczeń z bloku „Sprawdź się”. Osoby chętne mogą zaprezentować swoje rozwiązania.

Faza podsumowująca

1. Dyskusja na temat pozycji głowy państwa w Rzeczypospolitej Polskiej. Podsumowanie zajęć.

Praca domowa:

Napisz wypracowanie na temat: „Monarcha jako głowa państwa – kompetencje, sposób elekcji i uprawnienia”.

Materiały pomocnicze:

Krzysztof Szczucki, Uprawnienia prezydenta a oczekiwania wyborców, rp.pl.

Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., prawo.sejm.gov.pl.

Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki, libr.sejm.gov.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Schemat z prerogatywami Prezydenta RP można zastosować przy lekcji powtórzeniowej z ustroju RP.

Sprawdź się