Dla nauczyciela

Imię i nazwisko autora: Paweł Przywara

Przedmiot: język obcy nowożytny (język niemiecki)

Temat zajęć: Cybergewalt/Cyberprzemoc

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa IV, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cele ogólne lekcji:

  • Umiejętność udzielania rad na temat obrony przed cyberprzemocą oraz wypowiadania się na temat cyberprzemocy i cyberprzestępczości.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
12) nauka i technika (np. ludzie nauki, odkrycia naukowe, wynalazki, korzystanie z podstawowych urządzeń technicznych i technologii informacyjno‑komunikacyjnych oraz szanse i zagrożenia z tym związane);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
9) prosi o radę i udziela rady;
11) ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
9) prosi o radę i udziela rady;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do odbiorcy.
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • podsumowuje informacje na temat cyberprzemocy;

  • wymienia rady związane z obroną przed cybermobbingiem;

  • opowiada o przyczynach i skutkach cyberprzemocy i cyberprzestępczości.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • czuje się kompetentny, gdyż rozwiązuje zadania na miarę swoich możliwości;

  • uczy się o rzeczach, które są dla niego ważne;

  • może skorzystać z materiałów, z których uczą się jego koleżanki i koledzy za granicą.

Strategie uczenia się:

  • wprowadzanie słów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego oraz używanie skojarzeń wzrokowych (animacja);

  • indywidualne organizowanie wiedzy językowej – robienie streszczeń i notatek, zaznaczanie, podkreślanie, zakreślanie kolorem;

  • dokonywanie świadomej analizy języka obcego – porównywanie słownictwa z językiem angielskim, tłumaczenie pojęć, uogólnianie.

Metody/techniki nauczania:

  • konstruktywizm;

  • podająca: opis, praca z tekstem źródłowym;

  • aktywizująca: burza mózgów, metoda problemowa;

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;

  • programowana: z użyciem komputera.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w grupie,

  • plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer/laptop z podłączeniem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (animacja 2D),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

PRZEBIEG LEKCJI:

a) Faza wprowadzająca

  • Przy realizacji tej lekcji nauczyciel stosuje metodę problemową. Zapisuje na tablicy pojęcie Cybergewalt i pyta uczniów o skojarzenia z tym pojęciem. Prowadzi dyskusję, ukierunkowując ją w stronę ukazania problemu, jakim jest cyberprzemoc i jej przejawy w postawi cyberstalkingu oraz cybermobbingu. Następnie dzieli uczniów na kilkuosobowe grupy i poleca im opracowanie możliwych powodów i skutków związanych z coraz większym problemem współczesnego świata, jakim jest cyberprzemoc. Możliwy jest również podział uczniów na grupy opracowujące przyczyny oraz skutki cyberprzemocy.

  • Uczniowie mogą wykorzystać zasoby Internetu oraz wiedzę ogólną przy pracy nad tym zadaniem. Tworzą listę powodów i skutków związanych z w/w problemem, uwzględniając takie pojęcia jak Täter (sprawca) i Opfer (ofiara).

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie wymieniają się wynikami swojej pracy pomiędzy grupami i dyskutują na temat opracowanych przez siebie powodów i/lub skutków cyberprzemocy. Porównują swoje wyniki wewnątrz grup oraz na forum. W kolejnym kroku nauczyciel podsumowuje ich pracę oraz poleca wykonanie Übung 1 do tekstu.

  • Następnie uczniowie czytają tekst i porównują wymienione w nim informacje z tym, co samodzielnie przygotowali. W kolejnym kroku nauczyciel poleca uczniom, aby (pracując w grupach) zastanowili się wspólnie nad tym, w jaki sposób można chronić się przed formami cyberprzemocy w Internecie. Uczniowie pracują w podobny sposób jak uprzednio. Następnie zapoznają się z animacją na ten temat i znów porównują swoje pomysły, z tym czego dowiedzieli się z nagrania.

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie opisują, w jaki sposób można chronić się przed formami cyberprzemocy w Internecie oraz udzielają rad na ten temat (Übung 3 do multimedium). Następnie na karteczkach anonimowo zapisują swoje spostrzeżenia/doświadczenia związane z lekcją np.: … hat mir heute gefallen …/ … hat mir Spaß gemacht/… Ich wusste leider nicht, wie …/ … hat mir Probleme bereitet

  • Nauczyciel omawia zebrane zapiski na początku kolejnej lekcji.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują Aufgabe 8 w części Sprawdź się: Zareaguj na ten wpis w mediach społecznościowych.

„Jemanden im Netz ab und zu stalken? Daran sehe ich nichts Negatives. Spaß muss doch sein, oder?“

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania animacji 2D:

  • przed lekcją: przygotowanie plakatu/prezentacji na temat: Cybergewalt – wie kann ich mich davor schützen? Swoje prace uczniowie mogą przygotować w grupach, z wykorzystaniem informacji dostępnych w Internecie.

  • w trakcie lekcji: praca z materiałem audio do animacji 2D (słuchanie ze zrozumieniem). Uczniowie mogą przygotować pytania do wywiadu z policjantem na temat Cybergewalt, można również zorganizować spotkanie z policjantem w formie online, w trakcie którego uczniowie mogą zadać samodzielnie pytania dotyczące przemocy w sieci.

  • po lekcji: wykorzystanie do utrwalenia słownictwa z zakresu tematycznego: Nauka i technika – świat Internetu; Uczniowie przygotowują quiz w formie online, na następnej lekcji prezentują swoje quizy, pozostali uczniowie rozwiązują je. Dostęp do quizu udostępniają za pomocą kodu QR.

Słownik