Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Problem pracy dzieci

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa IV/V

PODSTAWA PROGRAMOWA

XXI. Wybrane problemy społeczne współczesnego świata: problemy demograficzne, skutki migracji, problemy uchodźstwa, handel ludźmi na świecie, niewolnictwo, wykorzystywanie pracy dzieci i pracowników w krajach o niskich kosztach pracy, bezrobocie, prześladowania religijne i nietolerancja.

Uczeń:

5) przedstawia problem handlu ludźmi, niewolnictwa i wykorzystywania pracy dzieci na świecie jako przestępczy problem globalny i wyjaśnia negatywny wpływ tych zjawisk na rozwój społeczny i gospodarczy państw.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje obywatelskie,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wskazuje regiony świata, gdzie problem pracy dzieci jest największy,

• wymienia dokumenty i organizacje przeciwdziałające wyzyskowi dzieci,

• wyjaśnia, dlaczego praca dzieci ma negatywny wpływ zarówno na nie same, jak i na gospodarkę państwa.

Strategie nauczania: konektywizm, konstruktywizm

Metody nauczania: dyskusja, pogadanka, metody operatywne (analiza tekstu e‑materiału, filmu edukacyjnego), metaplan

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca grupowa, praca na forum klasy (całego zespołu klasowego)

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, zdjęcia przedstawiające pracę dzieci, mapa fizyczna świata

Materiały pomocnicze

Płoska R., Przemysł odzieżowy wobec problemu pracy dzieci, „Zarządzanie i Finanse Journal of Management and Finance”, Vol. 14, No. 3/2/2016, s. 191‑193.

150 mln dzieci na świecie pracuje : www.unicef.pl/Centrum‑prasowe/Informacje‑prasowe/150‑mln‑dzieci‑na‑swiecie‑pracuje [dostęp: 1.09.2020].

Niewolnictwo dzieci: wiadomosci.onet.pl/tylko‑w-onecie/niewolnictwo‑dzieci‑miliony‑nieletnich‑zmuszanych‑do‑pracy/3rxe8v7 [1.09.2020].

7‑letnie dzieci pracują po 12 godzin dziennie: parenting.pl/7‑letnie‑dzieci‑pracuja‑po‑12‑godzin‑w-ciezkich‑warunkach‑wszystko‑za‑cene‑naszego‑luksusu [1.09.2020].

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Czynności organizacyjne.

• Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć: przedstawia dowolną fotografię przedstawiającą pracę dzieci (np. przy wydobyciu surowców w Afryce) – następuje pogadanka na temat pracy dzieci; czy uczniowie wolą pracować, czy uczyć się i zdobywać zawód? (można zapytać uczniów o przyczyny i przyszłe skutki ich decyzji).

• Nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z tekstem e‑materiału: Praca dzieci dawniej, w czasach industrialnych i w XX wieku, dzisiaj.

• Uczniowie wskazują na mapie fizycznej świata regiony, gdzie problem pracy dzieci jest największy (na podstawie tekstu e‑materiału).

• Pracując w parach, uczniowie wypisują przyczyny pracy dzieci – czy i jak zmieniały się na przestrzeni wieków?

• Dyskusja na forum klasy o skutkach pracy dzieci (polecenie 1. z e‑materiału).

• Podkreślenie negatywnych skutków tego zjawiska i jego wpływu na rozwój społeczny, a także gospodarczy państw.

• Nauczyciel prosi uczniów o wyszukanie w tekście e‑materiału przykładów dokumentów i organizacji przeciwdziałających wyzyskowi dzieci.

• Nauczyciel dzieli uczniów na grupy, ich zadaniem będzie opracowanie metaplanu do problemu: jakie są możliwości zlikwidowania lub chociaż wyraźnego ograniczenia pracy dzieci na świecie?

• Uczniowie tworzą metaplan zawierający propozycję rozwiązania problemu (łącznie z wnioskami).

• Nauczyciel prosi o wzięcie pod uwagę prac wymienionych wcześniej organizacji międzynarodowych, ale także naszej świadomości konsumenckiej (uczniowie mogą wykorzystać tekst źródłowy zawarty w tekście e‑materiału przy poleceniu 2.).

• Każda grupa wybiera ucznia, który prezentuje wyniki dyskusji zamieszczone na plakacie (jak jest? jak być powinno? dlaczego nie jest tak, jak być powinno? co można zrobić, aby było, tak jak być powinno? jakie uczniowie mają wnioski?).

• Dyskusja na forum klasy; podkreślenie, że praca dzieci jest globalnym problemem społecznym, ale także wielkim wstydem dla świata dorosłych.

• Wspólne wnioski (mogą stanowić część notatki z lekcji).

Faza podsumowująca

• Uczniowie indywidualnie wykonują wskazane przez nauczyciela ćwiczenia.

• Nauczyciel podsumowuje realizację założonych celów lekcji – ocenia pracę uczniów i ich zaangażowanie.

• Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami – co było dla nich łatwe, trudne, ciekawe, jakie są możliwości zastosowania zdobytej wiedzy.

Praca domowa

• Zbierz w tabeli przyczyny i skutki zatrudniania dzieci.

• Uzasadnij, że ty sam, jako konsument, możesz pośrednio wpłynąć na zmniejszenie skali omawianego problemu.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

• Film edukacyjny można wykorzystać do samodzielnego pogłębiania wiedzy przez ucznia.

• Można go również wykorzystać na lekcjach dotyczących problemów społecznych współczesnego świata np. migracje, uchodźstwo (zakres rozszerzony dział XXI), a zwłaszcza na lekcji powtórzeniowej z całego działu XXI (zakres rozszerzony).