Scenariusz zajęć

Autor: Marcin Maćkiewicz, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Jakie substancje wchodzą w skład kosmetyków i w jaki sposób oddziałują na nasz organizm?

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

XXI. Chemia wokół nas. Uczeń:

3) opisuje tworzenie się emulsji, ich zastosowania; analizuje skład kosmetyków (np. na podstawie etykiety kremu, balsamu, pasty do zębów itd.) i wyszukuje w dostępnych źródłach informacje na temat ich działania.

Zakres rozszerzony

XXI. Chemia wokół nas. Uczeń:

3) opisuje tworzenie się emulsji, ich zastosowania; analizuje skład kosmetyków (np. na podstawie etykiety kremu, balsamu, pasty do zębów itd.) i wyszukuje w dostępnych źródłach informacje na temat ich działania.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia składniki występujące w kosmetykach;

• określa działanie składników kosmetyków;

• wymienia składniki kosmetyków których należy unikać.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna;

• problemowa.

Metody i techniki nauczania:

• pogadanka;

• film edukacyjny;

• dyskusja dydaktyczna;

• technika gadająca ściana;

• okienko informacyjne;

• technika zdań podsumowujących;

• analiza materiału źródlowego;

• ćwiczenia uczniowskie.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, kreda, pisak;

• rzutnik multimedialny.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel wykorzystuje informacje zawarte we wprowadzeniu do e‑materiału i zawarte tam pytania, np.: co oznacza słowo kosmetyka? Jakie kosmetyki stosowano dawniej?

2. Rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów. Uczniowie starają się odpowiedzieć na pytanie: jakie składniki wchodzą w skład kosmetyku, np. pasty do zębów?

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują w portfolio.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli losowo uczniów na grupy, których zadaniem będzie opracowanie odpowiedzi na pytania:

• grupa I – jaka jest rola kosmetyków?;

• grupa II – co wchodzi w skład bazy?;

• grupa III – jakie są stosowane składniki czynne w kosmetykach?;

• grupa IV – jakie stosuje się dodatki do kosmetyków?;

• grupa V – które składniki kosmetyków mogą powodować powikłania zdrowotne?

  Nauczyciel rozdaje uczniom arkusze papieru A3, mazaki. Po wyznaczonym czasie liderzy grup prezentują efekty pracy na forum klasy z wykorzystaniem techniki gadająca ściana.

2. Nauczyciel dzielą losowo uczniów na trzy grupy. Zadaniem każdej grupy będzie znalezienie na etykiecie poniższych kosmetyków substancji które zostały zawarte w e‑materiale oraz opisaniu i ich właściwości

• grupa 1:

• grupa 2:

• grupa 3:

3. Nauczyciel odsyła uczniów do filmu edukacyjnego. Uczniowie w parach oglądają film, a następnie wykonują zawarte w medium polecenia.

4. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując ćwiczenia zawarte w e‑materiale w sekcji „sprawdź się”.

Faza podsumowująca:

1. Okienko informacyjne – forma indywidualnej twórczej notatki. Kartkę papieru w zeszycie uczniowie dzielą na cztery części (poziom, pion lub po przekątnej). W pierwsze okienko uczniowie wpisują hasło, które ich interesuje. W drugim okienku podają definicję danego terminu (z różnych źródeł). W trzecie okienko wpisują metaforyczne znaczenie wyrazu, żart językowy, rebus itp. Ostatnie może mieć formę scenki komiksowej, dialogu, karykatury z zastosowaniem interesującego uczniów terminu.

2. Jako podsumowanie lekcji nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie zamieszczają w swoim portfolio:

• Przypomniałem/łam sobie, że...

• Co było dla mnie łatwe...

• Dziś nauczyłem/łam się...

• Co sprawiało mi trudność...

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia w e‑materiale – sprawdź się, których nie zdążyli wykonać na lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Multimedium może być wykorzystane przez ucznia w fazie przygotowania do lekcji. Uczniowie nieobecni na lekcji mogą uzupełnić swoje luki kompetencyjne.

Materiały pomocnicze:

1. Nauczyciel przygotowuje: mazaki, arkusze papieru A3, glutaki. 2. Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

• Co jest emulgatorem w emulsji O/W i W/O?

• Jaką rolę pełni tlenek cynku w kosmetykach chroniacych przed promieniowniem UV?

• Jakie substancje zaliczamy do bazowych w kosmetykach?

• Wymień pięć substancji czynnych stosowanych w kosmetykach.

• Jaka jest rola pantenolu jako składnika balsamu do ciała?

• Jakie substancje stosuje się w kosmetykach jako konserwanty?

• Jakie jest działanie negatywne na organizm człowieka silikonu poprzez częste stosowanie kosmetyku, który go zawiera?