Dla nauczyciela
Scenariusz zajęć
Autor: Marcin Maćkiewicz, Krzysztof Błaszczak
Przedmiot: chemia
Temat: Jakie substancje wchodzą w skład kosmetyków i w jaki sposób oddziałują na nasz organizm?
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym
Podstawa programowa:
Zakres podstawowy
XXI. Chemia wokół nas. Uczeń:
3) opisuje tworzenie się emulsji, ich zastosowania; analizuje skład kosmetyków (np. na podstawie etykiety kremu, balsamu, pasty do zębów itd.) i wyszukuje w dostępnych źródłach informacje na temat ich działania.
Zakres rozszerzony
XXI. Chemia wokół nas. Uczeń:
3) opisuje tworzenie się emulsji, ich zastosowania; analizuje skład kosmetyków (np. na podstawie etykiety kremu, balsamu, pasty do zębów itd.) i wyszukuje w dostępnych źródłach informacje na temat ich działania.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
wymienia składniki występujące w kosmetykach;
określa działanie składników kosmetyków;
wymienia składniki kosmetyków których należy unikać.
Strategie nauczania:
asocjacyjna;
problemowa.
Metody i techniki nauczania:
pogadanka;
film edukacyjny;
dyskusja dydaktyczna;
technika gadająca ściana;
okienko informacyjne;
technika zdań podsumowujących;
analiza materiału źródlowego;
ćwiczenia uczniowskie.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, kreda, pisak;
rzutnik multimedialny.
Przebieg zajęć
Faza wstępna:
Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel wykorzystuje informacje zawarte we wprowadzeniu do e‑materiału i zawarte tam pytania, np.: co oznacza słowo kosmetyka? Jakie kosmetyki stosowano dawniej?
Rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów. Uczniowie starają się odpowiedzieć na pytanie: jakie składniki wchodzą w skład kosmetyku, np. pasty do zębów?
Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują w portfolio.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel dzieli losowo uczniów na grupy, których zadaniem będzie opracowanie odpowiedzi na pytania:
grupa I – jaka jest rola kosmetyków?;
grupa II – co wchodzi w skład bazy?;
grupa III – jakie są stosowane składniki czynne w kosmetykach?;
grupa IV – jakie stosuje się dodatki do kosmetyków?;
grupa V – które składniki kosmetyków mogą powodować powikłania zdrowotne?
Nauczyciel rozdaje uczniom arkusze papieru A3, mazaki. Po wyznaczonym czasie liderzy grup prezentują efekty pracy na forum klasy z wykorzystaniem techniki gadająca ściana.
Nauczyciel dzielą losowo uczniów na trzy grupy. Zadaniem każdej grupy będzie znalezienie na etykiecie poniższych kosmetyków substancji które zostały zawarte w e‑materiale oraz opisaniu i ich właściwości
grupa 1:
grupa 2:
grupa 3:
Nauczyciel odsyła uczniów do filmu edukacyjnego. Uczniowie w parach oglądają film, a następnie wykonują zawarte w medium polecenia.
Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując ćwiczenia zawarte w e‑materiale w sekcji „sprawdź się”.
Faza podsumowująca:
Okienko informacyjne – forma indywidualnej twórczej notatki. Kartkę papieru w zeszycie uczniowie dzielą na cztery części (poziom, pion lub po przekątnej). W pierwsze okienko uczniowie wpisują hasło, które ich interesuje. W drugim okienku podają definicję danego terminu (z różnych źródeł). W trzecie okienko wpisują metaforyczne znaczenie wyrazu, żart językowy, rebus itp. Ostatnie może mieć formę scenki komiksowej, dialogu, karykatury z zastosowaniem interesującego uczniów terminu.
Jako podsumowanie lekcji nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie zamieszczają w swoim portfolio:
Przypomniałem/łam sobie, że...
Co było dla mnie łatwe...
Dziś nauczyłem/łam się...
Co sprawiało mi trudność...
Praca domowa:
Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia w e‑materiale – sprawdź się, których nie zdążyli wykonać na lekcji.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Multimedium może być wykorzystane przez ucznia w fazie przygotowania do lekcji. Uczniowie nieobecni na lekcji mogą uzupełnić swoje luki kompetencyjne.
Materiały pomocnicze:
Nauczyciel przygotowuje: mazaki, arkusze papieru A3, glutaki. 2. Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):
Co jest emulgatorem w emulsji O/W i W/O?
Jaką rolę pełni tlenek cynku w kosmetykach chroniacych przed promieniowniem UV?
Jakie substancje zaliczamy do bazowych w kosmetykach?
Wymień pięć substancji czynnych stosowanych w kosmetykach.
Jaka jest rola pantenolu jako składnika balsamu do ciała?
Jakie substancje stosuje się w kosmetykach jako konserwanty?
Jakie jest działanie negatywne na organizm człowieka silikonu poprzez częste stosowanie kosmetyku, który go zawiera?