Autor: Alicja Kasińska

Przedmiot: biologia

Temat: Klasyfikacja tkanek zwierzęcych

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• rozpoznaje różne rodzaje tkanek na zdjęciach mikroskopowych;

• porównuje zasadnicze typy tkanek występujących u zwierząt;

• określa lokalizację tkanek w organizmie człowieka;

• wykazuje związek budowy tkanek z pełnioną funkcją;

• dokonuje obserwacji makroskopowej zwierzęcych narządów wewnętrznych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• strategia badawcza.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• pogadanka;

• analiza grafiki interaktywnej;

• obserwacja makroskopowa.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu;

• świeże narządy zwierzęce, np. serce, nerka, płuco i mózg świni, żołądek indyka lub kury, kości kurczaka;

• skalpele, igły preparacyjne, podkładki do badania narządów;

• stanowiska do obserwacji makroskopowych.

Przed lekcją:

Nauczyciel przygotowuje okazy świeżych narządów zwierząt oraz stanowiska do obserwacji makroskopowych.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel, wprowadzając uczniów w temat lekcji, zadaje pytania:

• Czym różni się komórka od tkanki?

• Jaki organizm nazywamy wielokomórkowym?

2. Uczniowie, pracując w parach, porównują funkcjonowanie organizmu jednokomórkowego i wielokomórkowego. Chętne osoby wypowiadają się.

3. Nauczyciel przedstawia cele lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel zadaje pytania:

• Jakie jest pochodzenie tkanek?

• Jak powstają tkanki w rozwoju embrionalnym organizmu?

  Uczniowie wyszukują w e‑materiale informacje dotyczące pochodzenia tkanek. Wymieniają nazwy listków zarodkowych, z których powstają cztery podstawowe rodzaje tkanek. Wyjaśniają, czym jest histogeneza.

2. Nauczyciel zadaje pytania:

• Jak współpracują ze sobą poszczególne tkanki?

• Jaki istnieje związek między budową tkankową narządu a jego funkcją pełnioną w organizmie?

  Uczniowie wyszukują w e‑materiale odpowiednie informacje. Wybrane osoby określają elementy, dzięki którym praca narządów jest skoordynowana, oraz wyjaśniają związek między budową tkanek a ich funkcjami.

3. Uczniowie w parach przeprowadzają obserwacje makroskopowe narządów zwierząt zgodnie z przygotowaną instrukcją (zob. materiały pomocnicze). Każda para wybiera jeden narząd do obserwacji i wykonuje polecenia zamieszczone w instrukcji. Następnie dzieli się efektami swojej pracy z parami obserwującymi inne narządy. Na koniec uczniowie wspólnie formułują wnioski i zapisują je w zeszytach. Nauczyciel czuwa nad poprawnością działań uczniów, przekazuje informację zwrotną o ich pracy.

4. Odpowiedź na ostatnie polecenie z instrukcji („Omów działania, które należy wykonać, aby stwierdzić, że w danym narządzie jest obecna określona tkanka”) stanowi punkt wyjścia do pracy z grafiką interaktywną. Uczniowie, wykorzystując grafikę, analizują cechy wybranych tkanek i ich lokalizację w różnych narządach człowieka. Samodzielnie wykonują polecenia nr 1 i 2 w sekcji „Grafika interaktywna”.

5. Wskazane przez nauczyciela osoby prezentują wyniki swojej pracy.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań: „Dziś nauczyłem/nauczyłam się…”, „Zrozumiałem/zrozumiałam, że…”, „Zaskoczyło mnie…”, „Dowiedziałem/dowiedziałam się...”.

2. Nauczyciel wyświetla temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”, podsumowuje omawiany na lekcji materiał, wyjaśnia wątpliwości uczniów.

Praca domowa:

• Dla wszystkich: wykonaj ćwiczenie nr 8.

• Dla chętnych: wykonaj polecenie nr 3 do grafiki interaktywnej.

Materiały pomocnicze:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej:

• Nauczyciel może wykorzystać grafikę interaktywną w fazie wprowadzającej lekcji, by wskazać podopiecznym główne rodzaje tkanek, lub w fazie podsumowującej, aby utrwalić zdobytą przez uczniów wiedzę.