Autor: Joanna Kalinowska

Przedmiot: Historia

Temat: W kraju i na uchodźstwie – postacie polskiej polityki okresu II wojny

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje czołowych polityków i wojskowych, kierujących walką Polaków o niepodległość w czasie II wojny światowej: Władysława Sikorskiego, Władysława Andersa, Stanisława Mikołajczyka i Leopolda Okulickiego.

• omawia postać Stanisława Mikołajczyka i jego decyzję o podsjęciu współpracy z rządem komunistycznym.

• ocenia postawę polskich polityków w czasie II wojny św. i po niej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „W kraju i na uchodźstwie – postacie polskiej polityki okresu II wojny”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Film edukacyjny” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Chętni/wybrani uczniowie przygotowują prezentację na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla temat zajęć i cele, omawia planowany przebieg lekcji.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca uczniom, aby zgłaszali swoje propozycje pytań do wspomnianego tematu. Jedna osoba może zapisywać je na tablicy. Gdy uczniowie wyczerpią swoje pomysły, a pozostały jeszcze jakieś ważne kwestie do poruszenia, nauczyciel uzupełnia informacje.

Faza realizacyjna:

1. Prezentacje uczniów. Część właściwa lekcji zaczyna się od prezentacji efektów pracy w domu wybranych uczniów. Pozostali uczniowie zadają pytania prezentującym oraz uzupełniają informacje.

2. Praca z multimedium („Film edukacyjny”). Nauczyciel poleca wybranemu uczniowi, aby przeczytał polecenie 2: „Wskaż przyczyny pierwszego konfliktu pomiędzy polskimi politykami na uchodźstwie”. Poleca uczniom, aby podzielili się na 4‑osobowe grupy i opracowali w nich odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedź. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie 3.

3. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Nauczyciel prezentuje nagranie filmowe. Tym razem uczniowie pracują w parach, przygotowując odpowiedzi na polecenie 3: „Wyjaśnij, dlaczego Stanisław Mikołajczyk zdecydował się powrócić do kraju. Jak oceniasz tę decyzję?”. Po wyznaczonym czasie wybrane pary odczytują swoje odpowiedzi na forum. Inni uczniowie uzupełniają ich wypowiedzi. Nauczyciel pilnuje porządku pracy i uzupełnia w razie potrzeby informacje.

Faza podsumowująca:

1. Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się/nauczyłam się…

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, ocenia przedstawione prezentacje.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia nr 3, 4 i 5 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

R. Kaczmarek, Historia Polski 1914–1989, Warszawa 2010.

W. Roszkowski, Historia Polski 1914–2015, Warszawa 2019.

O. Terlecki, Generał Sikorski, Kraków 1981.

A. L. Sowa, Kto wydał wyrok na miasto. Plany operacyjne ZWZ‑AK (1940–1944) i sposoby ich realizacji, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2016.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z informacjami zawartymi w materiałach filmowych, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.

Spis ilustracji nieopisanych:

• Ćwiczenie 4 - ilustracja 1: Stanisław Mikołajczyk; domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 4 - ilustracja 2: Leopold Okulicki; CC BY‑SA 4.0, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 4 - ilustracja 3: Władysław Sikorski; domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 4 - ilustracja 4: Władysław Anders, domena publiczna, Wikimedia Commons.