Dla nauczyciela
Scenariusz
Autor
Learnetic
Temat zajęć
Gabriel Narutowicz. Ich prezydent?
Grupa docelowa
szkoła ponadgimnazjalna / kl. 8 szkoła podstawowa
Ogólny cel kształcenia:
Uczeń charakteryzuje ustrój polityczny Polski na podstawie konstytucji marcowej z 1921 r.
Kształtowane kompetencje ogólne:
porozumiewanie się w języku ojczystym
,
umiejętność uczenia się,
kompetencje społeczne i obywatelskie,
świadomość i ekspresja kulturalna.
Cele (szczegółowe) operacyjne
Uczeń:
wyjaśnia, kim był Gabriel Narutowicz,
opisuje okoliczności wyboru pierwszego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
omawia polityczne i społeczne reakcje na wybór Narutowicza na prezydenta,
przedstawia okoliczności zamachu na prezydenta.
Metody/techniki kształcenia:
metody programowane: z wykorzystaniem e‑podręcznika, z użyciem multimediów;
metody problemowe: aktywizujące: dyskusja, ranking diamentowy;
metody podające: rozmowa nauczająca, wykład;
metody praktyczne: praca z tekstem źródłowym.
Formy organizacji pracy
indywidualna
zbiorowa
grupowa
Przebieg lekcji
Faza wprowadzająca:
Czynności organizacyjne. Nauczyciel podaje temat lekcji i cele zgodne z podstawą programową.
Nauczyciel w krótkim wykładzie przypomina okoliczności, w jakich doszło do odzyskania niepodległości przez Polskę.
Faza realizacyjna:
W celu przedstawienia sytuacji politycznej i społecznej panującej w Polsce w przededniu wyborów prezydenckich, nauczyciel wyświetla fragment filmu (sceny 1–5). Przed projekcją filmu poleca uczniom aby zwrócili uwagę na to:
Jakie siły polityczne rywalizowały o władzę w Polsce?
Jakie były źródła tego konfliktu?
Jaki kształt ustrojowy przybrało nowe państwo polskie oraz jakie czynniki zadecydowały o przyjętych rozwiązaniach?
Po projekcji filmu uczniowie odpowiadają na pytania wcześniej zadane. Nauczyciel zwraca uwagę, że po krótkim okresie współpracy różnych sił politycznych będących wynikiem zagrożenia zewnętrznego, (wojna z bolszewicką Rosją) nastał okres silnej polaryzacji politycznej w społeczeństwie polskim. Był on wynikiem prób przeforsowania własnej wizji kształtu Polski przez dwa wrogie sobie ugrupowania: obóz narodowy i obóz skupiony wokół Józefa Piłsudskiego. Nie zawsze w tej rywalizacji górę brały interesy państwa.
W kolejnej części lekcji nauczyciel omawia okoliczności, w jakich doszło do wyboru pierwszego prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Wykład uzupełnia projekcją filmu (sceny 7–10). Nauczyciel zwraca uwagę na mechanizm, który doprowadził do tego, że z mało medialnej osoby, która nie posiadała wrogów, Narutowicz po wyborze na prezydenta, niemal natychmiast, stał się jednym z najbardziej znienawidzonych polityków w Polsce.
Następnie pyta o przyczyny, które doprowadziły do takiego stanu rzeczy. Odpowiedzi uczniów ukierunkowuje w taki sposób, aby dostrzegli, że nie osoba Narutowicza sama w sobie stała się problemem, ale to, że został on wybrany przez mniejszości narodowe. To był czynnik, który spowodował zogniskowanie się w tym polityki wszystkich demonów gnębiących ówczesne społeczeństwo polskie.
Nauczyciel dzieli uczniów na kilka grup i – odwołując się do ich wiedzy na temat najważniejszych punktów programów politycznych obozu endecji i obozu socjalistycznego – proponuje sporządzenie „sumy wszystkich grzechów i strachów”, którymi obarczono Narutowicza. W tym celu uczniowie wykorzystują technikę rankingu diamentowego.
Po upływie wyznaczonego czasu przedstawiciele grup odczytują przygotowane listy.
W kolejnej części lekcji uczniowie oglądają ostatni fragment filmu. Nauczyciel poleca uczniom zwrócić uwagę na okoliczności rozpoczęcia nagonki na prezydenta, jej przebieg i wreszcie tragiczny efekt końcowy.
Nauczyciel zadaje pytania:
Dlaczego nie zadziałały mechanizmy demokracji?
A może demokracja zadziałała dobrze, a problem był gdzie indziej?
Uczniowie angażują się w dyskusję dotyczącą granic walki politycznej w państwie demokratycznym i czynników, które prowadzą do ich przekroczenia.
Po zakończeniu dyskusji uczniowie rozwiązują zadania interaktywne (od nr 1 do nr 5) utrwalające wiadomości zdobyte w trakcie oglądania filmu. Nauczyciel omawia wszystkie zadania, uczniowie podają odpowiedzi.
Dalszą część lekcji nauczyciel rozpoczyna, odczytując fragmenty artykułu Ich prezydent, a następnie zadaje pytania:
Jak rozumieć sformułowanie „Ich prezydent”?
Jak na podstawie tego tytułu prasowego oceniacie dojrzałość polityczną społeczeństwa polskiego?
Uczniowie udzielają odpowiedzi i w swobodnej rozmowie wypowiadają się na temat dojrzałości politycznej polskiego społeczeństwa.
W podsumowaniu tej części lekcji uczniowie rozwiązują zadania interaktywne (od nr 6 do nr 8) utrwalające wiadomości, zdobyte w trakcie oglądania filmu. Nauczyciel omawia wszystkie zadania, uczniowie podają odpowiedzi.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel pyta uczniów o podobieństwa i różnice między sytuacją polityczną w Polsce w 1922 roku, a Polską współczesną.
Po zakończeniu dyskusji uczniowie rozwiązują zadania interaktywne (od nr 9 do nr 10) odnoszące się do zapisów w konstytucjach polskich na temat wyboru głowy państwa. Nauczyciel omawia wszystkie zadania, uczniowie podają odpowiedzi.
Nauczyciel inicjuje pogadankę w celu omówienia i utrwalenia zagadnień poruszonych w filmie i na zajęciach. Kieruje rozmową w taki sposób aby uczniowie sparafrazowali cele szczegółowe lekcji.
Nauczyciel podsumowuje lekcję, wykorzystując do tego ostatnią stronę Podsumowanie.
Praca domowa
Sporządź dekalog zasad odnoszących się do postępowania polityków, w którym zawrzesz najważniejsze zasady prowadzenia walki politycznej i wskażesz zagrożenia, jakie może spowodować ich złamanie.
Metryczka
Tytuł
Gabriel Narutowicz. Ich Prezydent?
Temat lekcji z e‑podręcznika, do którego w‑materiał się odnosi
Walka o kształt polityczny państwa polskiego. Konstytucja marcowa
Przedmiot
historia
Etap edukacyjny
szkoła podstawowa, szkoła popnadgimnazjalna
Podstawa programowa
2. Odrodzenie państwa polskiego po I wojnie światowej. Uczeń:
4) charakteryzuje ustrój polityczny II Rzeczypospolitej na podstawie
konstytucji marcowej 1921 r.;
5. Kryzys demokracji parlamentarnej w Polsce. Uczeń:
2) porównuje główne postanowienia konstytucji marcowej 1921 r. i konstytucji kwietniowej 1935 r.;
Nowa podstawa programowa
XXIX. II Rzeczpospolita w latach 1921–1939. Uczeń:
2) charakteryzuje ustrój polityczny Polski na podstawie konstytucji marcowej z1921r.;
Kompetencje kluczowe:
Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 18.12.2006 w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie:
1) porozumiewanie się w języku ojczystym
4) umiejętność uczenia się
5) kompetencje społeczne i obywatelskie
7) świadomość i ekspresja kulturalna
Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia
Uczeń:
porządkuje i synchronizuje wydarzenia z dziejów ojczystych;
dostrzega zmienność i dynamikę wydarzeń w dziejach, a także ciągłość procesów historycznych;
analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epoki i dostrzega zależności pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego;
dostrzega problem i buduje argumentację.