Dla nauczyciela

Numer materiału: 3.1.9.5

Imię i nazwisko autora: Justyna Sikora

Przedmiot: Język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Pech im Spiel, Glück in der Liebe. Aberglauben interkulturell / Kto nie ma szczęścia w kartach, ten ma szczęście w miłości. Przesądy międzykulturowe

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa I, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji:

Umiejętność opisywania, informowania i wypowiadania się na temat przesądów w różnych kulturach na świecie.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
1) człowiek (np. dane personalne, okresy życia, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, rzeczy osobiste, uczucia i emocje, umiejętności i zainteresowania, osobisty system wartości, autorytety);
9) kultura (np. dziedziny kultury, twórcy i ich dzieła, uczestnictwo w kulturze, tradycje i zwyczaje, media);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
1) reaguje na polecenia;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
4) znajduje w tekście określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
9) wyraża pewność, przypuszczenie, wątpliwości dotyczące zdarzeń z teraźniejszości i przyszłości;
11) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
1) przedstawia siebie i inne osoby;
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie uczenia się,

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • podsumowuje wyniki ankiety na temat praktykowania przesądów,

  • podaje przykłady osobliwych i ciekawych przesądów w innych krajach,

  • wyjaśnia koleżance, dlaczego nie warto być nadmiernie przesądnym.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • czuje się kompetentny, gdyż rozwiązuje zadania na miarę swoich możliwości;

  • dostrzega powiązania pomiędzy nauką języka niemieckiego a innymi dziedzinami życia;

  • sam decyduje, jakie informacje wyszuka do pracy domowej;

  • sam decyduje, które informacje przedstawić;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata.

Strategie uczenia się:

  • tworzenie skojarzeń myślowych, np. umiejscawianie nowych słów w kontekście, tworzenie asocjacji i kojarzenie pojęć, grupowanie ich w różne kategorie;

  • ćwiczenie (wymowa, pisownia, tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie zdań ze sobą, naśladowanie rodzimych mówców, ćwiczenie użycia i rozumienia języka obcego w naturalnych kontekstach);

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • korzystanie z różnych dodatkowych źródeł do nauki języka, takich jak słowniki czy Internet;

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych.

Metody i formy nauczania:

  • podająca: opis, wyjaśnianie;

  • eksponująca: ćwiczenia przedmiotowe, metoda projektów;

  • praktyczna: metody aktywizujące: kula śnieżna, burza mózgów;

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;

  • programowana: z użyciem komputera.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • plenum,

  • praca w grupie.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer (np. laptop) z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (katalog interaktywny),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych,

  • kartki z obrazkami (sroka, liczba 4, świnka, liczba 9, kominiarz, czterolistna koniczyna, liczba 13),

  • kartki/żetony przedstawiające buźki: uśmiechniętą, neutralną i smutną (liczba żetonów zależy od liczby osób w grupie).

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Zanim nauczyciel zdradzi uczniom temat lekcji, informuje ich, że w trzech pudełkach ma zestaw małych karteczek/żetonów przedstawiających buźki: w pierwszym uśmiechnięte, w drugim neutralne i w trzecim smutne.

  • Następnie nauczyciel prezentuje uczniom po kolei siedem kartek z obrazkami (zaczynając od mniej charakterystycznych): sroka, liczba 4, świnka, liczba 9, kominiarz, czterolistna koniczyna, liczba 13.

  • Uczniowie podchodzą kolejno do prezentowanego obrazka i przyczepiają do niego wybrane buźki, w zależności od tego, jakie emocje w nich budzi. Nauczyciel powinien zwrócić uczniom uwagę, aby kierowali się pierwszym skojarzeniem.

  • Po wykonaniu zadania nauczyciel zadaje uczniom pytania: Warum empfindet ihr die Zahl 9/das vierblättriges Kleeblatt/den Schornsteinfeger … positiv/ negativ/neutral? Womit asoziiert ihr diese Symbole? Welche von ihnen bringen Glück/Pech?

  • Nauczyciel informuje uczniów, że każdy obrazek przedstawia symbole szczęścia i pecha w różnych krajach i to jest tematem dzisiejszej lekcji.

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie prostego quizu na temat praktykowania przez nich przesądów i proponuje omówienie wyniku.

  • Nauczyciel zachęca uczniów do zapoznania się z katalogiem interaktywnym i zanotowania, co w danym kraju przynosi szczęście, a co pecha, oraz prosi o podanie ewentualnych wyjaśnień.

  • Następnie nauczyciel proponuje, aby uczniowie porównali swoje notatki najpierw w parach, a później w grupach czteroosobowych (metoda kuli śnieżnej).

  • Uczniowie prezentują wyniki pracy na forum, charakteryzując krótko przesądy w poszczególnych krajach, następnie wykonują ćwiczenia utrwalające słownictwo i struktury gramatyczne: rozwiązują krzyżówkę, uzupełniają zdania, łączą zdania, zaznaczają poprawne odpowiedzi (Aufgabe 2–6 w części Sprawdź się).

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie piszą e‑mail do przyjaciółki, w którym ją przekonują, dlaczego nie warto być nadmiernie przesądnym (Aufgabe 7 w części Sprawdź się). Następnie prezentują swoje e‑maile na forum klasy, nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej.

  • Nauczyciel prosi uczniów o zapisanie (anonimowo) na karteczce swojego komentarza do zdania: Das hat mir heute zu denken gegeben … Zbiera karteczki i na kolejnej lekcji odczytuje na forum klasy komentarze uczniów.

Praca domowa

Uczniowie wykonują Aufgabe 8 w części Sprawdź się: tworzą wpis na blog na temat przesądów w dowolnie wybranym kraju. Uwaga: Polecenie można rozszerzyć, prosząc uczniów o przygotowanie prezentacji multimedialnych. Warto ustalić z uczniami listę interesujących krajów, tak aby się nie powtarzały.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania katalogu interaktywnego:

  • przed lekcją: zaciekawienie uczniów obyczajami innych państw; nauczyciel przygotowuje opis obyczajów na kolorowych kartkach, na innych nazwy kraju, uczniowie starają się przyporządkować obyczaj do kraju;

  • w trakcie lekcji: wykorzystanie informacji na temat przesądów w różnych krajach podczas lekcji poświęconej zwyczajom i tradycjom; uczniowie wybierają jeden z obyczajów, który najbardziej ich zainteresował, zapoznają się z nim szczegółowo, prezentują go – jako eksperci danego obyczaju – reszcie klasy; nauczyciel może również zastosować technikę suwaka, w której to uczniowie stoją w dwóch rzędach twarzami do siebie i rozmawiają na temat przesądów, po określonym czasie uczniowie z jednego z rzędów przemieszczają się o jedno miejsce i rozmawiają na ten sam temat z inną osobą, rozmówców zmieniamy kilkakrotnie, uczniowie poznają w ten sposób opinie swoich koleżanek/kolegów oraz sami kilkakrotnie wypowiadają swoje zdanie;

  • po lekcji: podsumowanie informacji o zwyczajach i tradycjach niektórych państw; uczniowie mogą przygotować symbole, talizmany związane z przesądami, wyszukać dodatkowe informacje w Internecie, zaprezentować przesąd, który wydaje im się w jakimś sensie szczególny.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec

Słownik