SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Magdalena Fuhrmann

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Czynnik wpływające na rozwój osadnictwa wiejskiego w Polsce

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II/III

Podstawa programowa

VIII. Przemiany struktur demograficznych i społecznych oraz procesy osadnicze: rozmieszczenie i liczba ludności, przemiany demograficzne, migracje, zróżnicowanie narodowościowe, etniczne i religijne, kręgi kulturowe, sieć osadnicza, procesy urbanizacji, rozwój obszarów wiejskich.

Uczeń:

14) identyfikuje główne czynniki rozwoju obszarów wiejskich na świecie oraz wyjaśnia przyczyny depopulacji niektórych wsi w Polsce.

XV. Społeczeństwo i gospodarka Polski: rozmieszczenie ludności i struktura demograficzna, saldo migracji, struktura zatrudnienia i bezrobocie, urbanizacja i sieć osadnicza, warunki rozwoju rolnictwa, restrukturyzacja przemysłu, sieć transportowa, atrakcyjność turystyczna.

Uczeń:

6) wyjaśnia zmiany procesów urbanizacyjnych i osadnictwa wiejskiego w Polsce, wiążąc je z przemianami społecznymi i gospodarczymi.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia i charakteryzuje czynniki rozwoju osadnictwa wiejskiego w Polsce,

• omawia zmienność czynników rozwoju osadnictwa wiejskiego w czasie,

• wyjaśnia, na czym polega proces urbanizacji wsi.

Strategie nauczania: asocjacyjna

Metody i techniki nauczania: blended learning, pogadanka, mapa myśli, dyskusja

Formy pracy: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Szymańska D., Geografia osadnictwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Wprowadzenie do tematyki zajęć. Pogadanka w interakcji z uczniami na temat sieci osadniczej i jej elementów.

• Nauczyciel przedstawia cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Uczniowie indywidualnie zapoznają się z częścią „Przeczytaj” e‑materiału.

• Zadaniem uczniów jest przygotowanie mapy myśli do zagadnienia „Czynniki osadnictwa wiejskiego w Polsce”. Wskazany uczeń bądź ochotnik zapisuje propozycje zgłaszane przez pozostałych uczniów na tablicy, tworząc mapę myśli. W trakcie tego zadania uczniowie sporządzają też własne notatki za pomocą tej metody.

• We wspólnej dyskusji uczniowie omawiają zmienność wskazywanych czynników w czasie. W trakcie pracy mogą korzystać ze swoich notatek oraz e‑materiału. Nauczyciel czuwa nad przebiegiem dyskusji, w razie potrzeby naprowadza uczniów.

• Uczniowie zapoznają się z filmem edukacyjnym zawartym w e‑materiale. W grupach wykonują polecenia do filmu, nauczyciel czuwa nad poprawnością odpowiedzi uczniów.

• Nauczyciel rozmawia z uczniami na temat procesu urbanizacji wsi, uczniowie podają przykłady tego zjawiska.

Faza podsumowująca

• Uczniowie w parach wykonują wskazane przez nauczyciela ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się”. Nauczyciel czuwa nad poprawnością odpowiedzi uczniów.

• Nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas zajęć, biorąc pod uwagę ich zaangażowanie i możliwości.

• Przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Praca pisemna na temat zmian znaczenia poszczególnych czynników rozwoju osadnictwa wiejskiego wraz z rozwojem społeczno‑gospodarczym.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film edukacyjny może zostać wykorzystany podczas zajęć poświęconych wadom i zaletom życia na wsi i w miastach różnej wielkości w wybranych regionach (zakres rozszerzony: XV. 4).