Dla nauczyciela
Autorka: Dorota Czarny
Przedmiot: wiedza o społeczeństwie
Temat: Partie polityczne w Polsce
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres podstawowy
V. Prawo w Rzeczypospolitej Polskiej.
Uczeń:
2) przedstawia źródła prawa w Rzeczypospolitej Polskiej – wykazuje szczególną moc konstytucji; przedstawia procedurę ustawodawczą.
Zakres rozszerzony
V. Państwo, myśl polityczna i demokratyzacja.
Uczeń:
5) przedstawia różne rozumienia pojęcia polityki; analizuje, na wybranych przykładach, zjawiska konfliktu i kompromisu politycznego;
11) analizuje kwestię pojmowania równości, wolności i sprawiedliwości w różnych nurtach myśli politycznej;
12) analizuje zjawisko populizmu obecne we współczesnej polityce i jego konsekwencje;
13) charakteryzuje główne fazy kształtowania się demokracji i upowszechniania praw wyborczych.
VII. Rywalizacja o władzę.
Uczeń:
1) przedstawia proces ewolucji instytucjonalnej i ideologicznej partii politycznych; charakteryzuje funkcje partii politycznych;
2) wyjaśnia związki między partiami politycznymi a społeczeństwem; rozważa na wybranych przykładach zjawisko kryzysu partii politycznych i trafność kategorii „polityki bez ideologii”;
3) dokonuje charakterystyki partii politycznych działających współcześnie w Rzeczypospolitej Polskiej z punktu widzenia ideologii (np. przez zastosowanie „kompasu politycznego”);
6) charakteryzuje etapy rozwoju systemu partyjnego w Rzeczypospolitej Polskiej;
11) wyjaśnia cele i przedstawia formy marketingu politycznego.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
Cele operacyjne:
Uczeń:
charakteryzuje polski system partyjny;
analizuje typy poleceń do ćwiczeń dotyczących partii politycznych w Polsce;
analizuje formy finansowania partii w Polsce;
ocenia swoją wiedzę, wykonując zestaw ćwiczeń.
Strategie nauczania:
konstruktywizm.
Metody i techniki nauczania:
burza mózgów;
jigsaw;
analiza tekstu źródłowego;
quiz;
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
flipcharty i markery;
pudełko na pytania uczniów.
Przebieg zajęć:
Przed lekcją
1. Uczniowie mają za zadanie przypomnieć sobie wiadomości dotyczące partii politycznych, ich struktury i zasad funkcjonowania. Mogą korzystać zarówno z e‑materiału, jak i dostępnych źródeł informacji. Następnie przygotowują pięć pytań do tematu. Zapisują je na osobnych kartkach.
Faza wstępna
1. Nauczyciel przedstawia temat lekcji.
2. Uczniowie na podstawie wiadomości zdobytych przed lekcją proponują cele zajęć do tematu: „Partie polityczne w Polsce”.
3. Nauczyciel prosi uczniów, aby przygotowane w domu pytania wrzucili do pudełka.
Faza realizacyjna
1. Podział klasy na grupy czteroosobowe. Zespoły otrzymują arkusze flipcharta i markery. Grupy wybierają osobę koordynującą. Każdy członek grupy opracowuje przydzielone mu materiały. Stara się jednocześnie odpowiedzieć na pytania:
Jakie były zasady powstawania, uprawomocniania i funkcjonowania partii politycznych w Polsce w latach 90 XX w.?
Jakie obowiązki ma każda powstała partia?
Wskaż zasady członkostwa i działania partii politycznych.
W jaki sposób są finansowane partie polityczne?
2. Po wyznaczonym czasie grupy mieszają się – uczniowie z poszczególnych zespołów, opracowujący ten sam fragment materiału, spotykają się w grupach ekspertów. Tam porządkują swoją wiedzę, wyjaśniają wątpliwości i zastanawiają się, w jaki sposób najlepiej przedstawić i wyjaśnić dany materiał źródłowy. Uczniowie wracają do swoich macierzystych zespołów i uczą się wzajemnie. Na podstawie wszystkich opracowanych materiałów źródłowych mają odpowiedzieć na zadane im pytania. Każdy członek grupy powinien umieć wyjaśnić przedstawione materiały źródłowe.
3. Osoby koordynujące działania grup przedstawiają odpowiedzi. W razie konieczności nauczyciel wspólnie z uczniami koryguje i naprowadza na właściwe odpowiedzi.
4. Uczniowie dobierają się parami, prowadzący podchodzi do grup z pudełkiem, w którym są pytania (każda grupa losuje 5 pytań, na które musi odpowiedzieć poprawnie w jak najkrótszym czasie). Uczniowie mogą w razie konieczności i potrzeby poszukać odpowiedzi na pytania w zasobach e‑materiału.
Pięć par, które najszybciej poprawnie odpowiedzą na wszystkie pytania, zostanie nagrodzonych pozytywną oceną z aktywności.
Faza podsumowująca
1. Uczniowie w parach wykonują ćwiczenia wskazane przez nauczyciela, a następnie wspólnie omawiają odpowiedzi.
2. Osoby lub grupy najaktywniejsze na lekcji otrzymują oceny.
Praca domowa:
Utrwalić powtarzany materiał do sprawdzianu.
Wykonać samodzielnie pozostałe ćwiczenia.
Materiały pomocnicze:
Bogumił Szmulik, Mariusz Paździor, Fundamentalne wartości i zasady ustrojowe. Model konstytucyjny a praktyka ustrojowa w Polsce, wydawnictwo.wsei.eu.
CBOS, Finansowanie partii politycznych, „Komunikat z badań” 35/2001.
Fundacja im. Stefana Batorego, Finanse polskich partii, batory.org.pl.
Statut Komunistycznej Partii Polski z 2002 r., kom‑pol.org.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., sejm.gov.pl.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Multimedium można wykorzystać do przygotowania przez uczniów prezentacji multimedialnej, którą przedstawią jako część wiodącą lekcji (faza realizacji).