Dla nauczyciela
Scenariusz
Autor
Learnetic
Temat zajęć
Obywatel w urzędzie.
Grupa docelowa
szkoła ponadgimnazjalna, zakres podstawowy / szkoła podstawowa, klasa 8
Ogólny cel kształcenia
Uczeń charakteryzuje funkcjonowanie samorządu terytorialnego w Polsce.
Kształtowane kompetencje kluczowe
porozumiewanie się w języku ojczystym,
porozumiewanie się w językach obcych,
kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne,
kompetencje informatyczne,
umiejętność uczenia się,
kompetencje społeczne i obywatelskie,
inicjatywność i przedsiębiorczość,
świadomość i ekspresja kulturalna.
Cele (szczegółowe) operacyjne
Uczeń:
wie, w którym urzędzie można załatwić konkretne sprawy;
wyjaśnia, kiedy i do kogo można się odwołać od niekorzystnej decyzji urzędowej;
potrafi wypełnić przykładowe formularze urzędowe, umie wypełnić PIT;
uzyskuje informacje o podstawowych zasadach opodatkowania i sposobach obliczania podatków w danym roku;
rozumie podstawy etyki pracy urzędnika państwowego.
Metody/techniki kształcenia
burza mózgów
pogadanka
wykład
Formy organizacji pracy
indywidualna
grupowa
zbiorowa
Przebieg lekcji
Faza wprowadzająca
Czynności organizacyjne. Nauczyciel podaje temat i cele zajęć.
W krótkim wykładzie nauczyciel przypomina strukturę samorządu terytorialnego w Polsce oraz okoliczności jej powstania. Posiłkując się fragmentem filmu (sceny 1–2), omawia podstawę prawną funkcjonowania samorządu terytorialnego oraz działań reprezentujących go urzędników.
Faza realizacyjna
W kolejnej części lekcji nauczyciel organizuje w klasie krótki quiz na temat znajomości spraw, które obywatele załatwiają w urzędach poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego. W przypadku trudności z jego rozwiązaniem, nauczyciel jeszcze raz dokładnie wyjaśnia, jakie sprawy obywatele mogą załatwić w jednostkach gminy, powiatu i województwa. W podsumowaniu tej części lekcji uczniowie oglądają kolejny fragment filmu (scena 3).
Uczniowie rozwiązują zadania interaktywne (od nr 1 do nr 3) utrwalające wiadomości zdobyte w trakcie oglądania filmu. Nauczyciel omawia wszystkie zadania, uczniowie podają odpowiedzi.
Posiłkując się kolejnym fragmentem filmu (scena 4), nauczyciel omawia kwestię możliwości odwołania od decyzji urzędu. Zwraca uwagę, że obowiązuje tu zasada rozpatrywania odwołania przez organ wyższej instancji, jednak obywatel składa to odwołanie za pośrednictwem organu, który niekorzystną dla niego decyzję wydał. Jeśli i z tą decyzją obywatel się nie zgodzi, ma prawo odwołać się do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
W kolejnej części zajęć nauczyciel zwraca uwagę, że skuteczna praca urzędnika wymaga spełnienia podstawowego warunku, jakim jest wiedza o naszych danych osobowych. Bez niej urzędnik nie będzie w stanie rozpatrzyć żadnej z naszych spraw. Nauczyciel zadaje pytanie:
W jaki sposób urzędnik identyfikuje nas jako obywateli państwa i mieszkańców danej jednostki samorządu terytorialnego?
Uczniowie metodą burzy mózgów formułują propozycje. W razie potrzeby nauczyciel tak kieruje odpowiedziami uczniów, aby pojawiły się informacje na temat numeru PESEL oraz dowodu osobistego. Następnie uczniowie oglądają kolejny fragment filmu (scena 5–7).
Uczniowie rozwiązują zadania interaktywne (od nr 4 do nr 6) utrwalające wiadomości zdobyte w trakcie oglądania filmu. Nauczyciel omawia wszystkie zadania, uczniowie podają odpowiedzi.
Odwołując się do zapisów konstytucji RP na temat obowiązków obywateli, nauczyciel poleca uczniom, aby wymienili obowiązki obywateli. Gdy pojawia się informacja o podatkach, nauczyciel pyta, czy któryś z uczniów widział już zeznanie podatkowe, jakie wypełnia każda dorosła osoba osiągająca dochody. Następnie rozdaje wzory zeznań podatkowych PIT i wyjaśnia, że zadaniem uczniów będzie ich wypełnienie. Uczniowie oglądają fragment filmu (sceny 8), a następnie uzupełniają zeznanie. Po wykonaniu zadania nauczyciel pyta uczniów o trudności, jakie pojawiły się w trakcie wykonywania tego zadania. Następnie informuje, że co roku wiele osób ma z tym zadaniem ogromne problemy i kieruje się z prośbą o pomoc do różnych instytucji. Warto jednak nauczyć się robić to samodzielnie, gdyż często z taką pomocą wiążą się dodatkowe koszty.
Odwołując się do ostatniego fragmentu filmu (scena 10), nauczyciel przedstawia cel istnienia platformy ePUAP oraz przykładowe sprawy urzędowe, które obywatel za jej pośrednictwem może załatwić.
Faza podsumowująca
Uczniowie rozwiązują zadania interaktywne (od nr 7 do nr 10) utrwalające wiadomości zdobyte w trakcie oglądania filmu. Nauczyciel omawia wszystkie zadania, uczniowie podają odpowiedzi.
Nauczyciel inicjuje pogadankę w celu omówienia i utrwalenia zagadnień poruszonych w filmie i na zajęciach. Uczniowie oceniają, w jakim stopniu poszerzyli swoje wiadomości o funkcjonowaniu i zadaniach urzędów różnych szczebli samorządu terytorialnego oraz urzędów państwowych. Wyjaśniają również jakie mają prawa w relacjach z urzędnikami.
Nauczyciel podsumowuje lekcję, wykorzystując do tego ostatnią stronę „Podsumowanie”.
Praca domowa
Przygotuj tekst w formie instruktażu, w którym opiszesz sposób załatwienia wybranej przez siebie sprawy w urzędzie.
Metryczka
Tytuł
Obywatel w urzędzie
Temat lekcji z e‑podręcznika, do którego e‑materiał sie odnosi
Obywatel w urzędzie
Przedmiot
WOS
Etap edukacyjny
IV/szkoła ponadgimnazjalna, zakres podstawowy / VIII klasa szkoły podstawowej
Podstawa programowa
1. Młody obywatel w urzędzie. Uczeń:
1) wyjaśnia, jak nabywa się obywatelstwo polskie i unijne;
2) ustala, w jakim urzędzie i w jaki sposób uzyskuje się dowód osobisty, paszport, prawo jazdy, jak rejestruje się motocykl i samochód;
4) uzyskuje informację publiczną na zadany temat w odpowiednim urzędzie;
5) wyjaśnia, co może zrobić obywatel, gdy nie zgadza się z decyzją urzędu;
6) sporządza urzędowy wniosek, skargę i odwołanie.
Nowa podstawa programowa
VI. Społeczność lokalna. Uczeń:
2) przedstawia, jak zorganizowany jest urząd gminy (miasta/dzielnicy); podaje, w jakim wydziale można załatwić wybrane sprawy; przedstawia możliwości załatwienia spraw poprzez e‑urząd; posługuje się formularzami urzędowymi – wypełnia wniosek o wydanie tymczasowego dowodu osobistego;
Kompetencje kluczowe
porozumiewanie się w języku ojczystym,
porozumiewanie się w językach obcych,
kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje nauko‑techniczne,
kompetencje informatyczne,
umiejętność uczenia się,
kompetencje społeczne i obywatelskie,
inicjatywność i przedsiębiorczość,
świadomość i ekspresja kulturalna.
Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia
Uczeń:
wie, w którym urzędzie można załatwić konkretne sprawy;
wyjaśnia, kiedy i do kogo można się odwołać od niekorzystnej decyzji urzędowej;
potrafi wypełnić przykładowe formularze urzędowe, umie wypełnić PIT;
uzyskuje informacje o podstawowych zasadach opodatkowania i sposobach obliczania podatków w danym roku;
rozumie podstawy etyki pracy urzędnika państwowego.