Autor: Agnieszka Pieszalska

Przedmiot: biologia

Temat: Struktura i funkcje chloroplastów

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• omawia występowanie i budowę chloroplastu;

• wyjaśnia związek między budową chloroplastu a pełnioną funkcją;

• wykazuje związek chloroplastów z mitochondriami.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• kolektywizm;

• nauczanie wyprzedzające.

Metody i techniki nauczania:

• pogadanka;

• plakat;

• analiza tekstu źródłowego.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• trzy arkusze papieru A1, flamastry;

• po dwie karteczki (kolor zielony i czerwony) dla każdego ucznia.

Przed lekcją:

1. Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy. Każda grupa otrzymuje zagadnienia do opracowania:

   • grupa I – występowanie chloroplastów;

   • grupa II – budowa chloroplastów;

   • grupa III – funkcje chloroplastów. Uczniowie przed lekcją wyszukują informacje oraz przynoszą materiały, które wykorzystają podczas robienia plakatu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel zadaje pytanie: „Gdzie występują chloroplasty?”.

2. Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie budowy komórki roślinnej.

3. Nauczyciel poleca, aby uczniowie zapoznali się z wprowadzeniem do e‑materiału i spróbowali odpowiedzieć na postawione tam pytania.

4. Nauczyciel podaje cele lekcji i formułuje jej temat.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie dzielą się na wcześniej ustalone grupy. Ich zadaniem będzie przygotowanie plakatu dotyczącego chloroplastów.

2. Nauczyciel rozdaje grupom arkusze papieru A1 i flamastry

3. Uczniowie w grupach przygotowują plakaty.

4. Liderzy grup, zaczynając od grupy I, podchodzą do tablicy, zawieszają swój plakat i omawiają dane zagadnienie. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje uczniów.

5. Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie preparatów mikroskopowych według instrukcji zawartej w materiałach pomocniczych.

6. Uczniowie oglądają pod mikroskopem preparaty i wykonują rysunki.

7. W celu podsumowania pracy grup i sprawdzenia jej efektywności nauczyciel poleca wykonanie ćwiczeń interaktywnych od 2 do 5.

8. Uczniowie analizują grafikę interaktywną pt. „Zależność funkcjonalna między chloroplastami a mitochondriami”, aby uświadomić sobie związki między tymi organellami. Nauczyciel w razie potrzeby wyjaśnia wątpliwości. Uczniowie porównują mitochondria z chloroplastami, wypełniając tabelę zawartą w materiałach pomocniczych.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie otrzymują po dwie karteczki (kolor zielony i czerwony).

2. Nauczyciel czyta zdania podsumowujące lekcję zawarte w materiałach pomocniczych. Część zdań jest prawdziwa, a część fałszywa. Uczniowie, jeżeli uznają zdanie za prawdziwe, podnoszą zieloną kartkę. Jeżeli zaś uznają je za fałszywe – podnoszą kartkę czerwoną. W przypadku zdań fałszywych chętni uczniowie poprawiają je tak, aby były prawdziwe.

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenia interaktywne od 6 do 12 zawarte w e‑materiale.

Materiały pomocnicze:

Zadania podsumowujące:

1. Chloroplasty występują w komórkach roślin, protistów roślinopodobnych i niektórych grzybów.

2. Chloroplasty mogą powstawać w obecności światła z proplastydów.

3. Rozmieszczenie chloroplastów w komórce zależy od oświetlenia.

4. Chloroplasty występujące u roślin mają różnorodne kształty: kuliste, taśmowate, spiralne.

5. Chloroplasty otoczone są podwójną błoną białkowo‑lipidową.

6. Błona wewnętrzna tworzy wpuklenia zwane tylakoidami.

7. Granum to półpłynny żel wypełniający wnętrze chloroplastu.

8. Chloroplasty odpowiadają za samożywność komórki.

9. Chloroplasty razem z mitochondriami uczestniczą w przetwarzaniu energii.

10. Chloroplasty mogą namnażać się niezależnie od podziału komórki.

11. Barwnikiem aktywnym w procesie fotosyntezy jest wyłącznie chlorofil.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej:

Grafika interaktywna powinna zostać wykorzystana w fazie realizacyjnej lekcji. Można jej również użyć podczas przygotowania ucznia do lekcji lub w czasie lekcji dotyczącej organelli półautonomicznych.