SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Rozwój geologiczny Polski

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa III

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wiedza geograficzna.

1) Poznawanie terminologii geograficznej.

3) Poznanie zróżnicowania środowiska geograficznego, głównych zjawisk i procesów geograficznych oraz ich uwarunkowań i konsekwencji.

5) Rozumienie prawidłowości w zakresie funkcjonowania środowiska geograficznego oraz wzajemnych zależności w systemie człowiek – przyroda.

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

3) Identyfikowanie relacji między poszczególnymi elementami środowiska geograficznego (przyrodniczego, społeczno‑gospodarczego i kulturowego).

4) Formułowanie twierdzeń o podstawowych prawidłowościach dotyczących funkcjonowania środowiska geograficznego.

III. Kształtowanie postaw.

1) Rozwijanie zainteresowań geograficznych, budzenie ciekawości świata.

4) Podejmowanie refleksji nad pięknem i harmonią świata przyrody, krajobrazów przyrodniczych i kulturowych oraz osiągnięciami cywilizacyjnymi ludzkości.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

XIV. Regionalne zróżnicowanie środowiska przyrodniczego Polski: podział na regiony fizycznogeograficzne, budowa geologiczna i zasoby surowcowe, ukształtowanie powierzchni, sieć wodna, warunki klimatyczne, formy ochrony przyrody, stan środowiska przyrodniczego.

Uczeń:

4) identyfikuje związki pomiędzy budową geologiczną Polski i własnego regionu a głównymi cechami ukształtowania powierzchni.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• omawia cechy budowy geologicznej Polski,

• określa procesy geologiczne zachodzące w poszczególnych okresach geologicznych,

• identyfikuje najważniejsze wydarzenia z historii rozwoju geologicznego Polski,

• wskazuje zależności między występowaniem złóż surowców mineralnych a procesami geologicznymi zachodzącymi w poszczególnych okresach.

Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy, tabela stratygraficzna, mapa Polski, atlasy geograficzne

Materiały pomocnicze

Mizerski W., Geologia Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019.

Mizerski W., Orłowski S., Geologia historyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Wprowadzenie do tematu lekcji poprzez omówienie/przypomnienie podstawowych informacji na temat budowy geologicznej Polski i podziału stratygraficznego.

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Prośba do uczniów o zapoznanie się z częścią „Przeczytaj” e‑materiału.

• Omówienie zasad wykonania zadania: przeanalizowanie prezentacji i grafiki interaktywnej z e‑materiału oraz wykonanie poleceń do tych multimediów. Omówienie pracy na forum klasy.

• Wyświetlenie prezentacji przedstawiającej informacje dotyczące rozwoju geologicznego Polski.

• Nauczyciel omawia prezentację multimedialną przedstawiająca rozwój geologiczny Polski w kontekście ciągłości procesów i z uwypukleniem związków przyczynowo‑skutkowych. W trakcie prezentacji uczniowie sporządzają notatki w zeszycie przedmiotowym.

• Nauczyciel prosi uczniów o zadawanie pytań w przypadku wątpliwości czy niezrozumienia tematu.

• Krótka dyskusja podsumowująca. Uczniowie wskazują najważniejsze wydarzenia z przeszłości geologicznej Polski, wskazują na mapie obszary fałdowań, zasięgi zlodowaceń. Nauczyciel czuwa nad poprawnością ich wypowiedzi.

• Prezentacja grafiki interaktywnej przedstawiającej wybrane złoża surowców mineralnych występujących w Polsce. Uczniowie analizują na forum klasy grafikę pod kątem miejsca występowania złóż surowców mineralnych oraz ich genezy. Dokonują podziału surowców ze względu na sposób ich zastosowania.

• Nauczyciel rozdaje uczniom wydrukowane tabele stratygraficzne z miejscami do wpisywania informacji.

• Kilkuminutowa praca (indywidualna lub w parach) polegająca na wpisywaniu do tabeli stratygraficznej informacji dotyczących najważniejszych wydarzeń z historii geologicznej Polski oraz złóż surowców mineralnych, które zostały omówione podczas lekcji.

• Prezentacja przez wybranych uczniów wyników pracy, a następnie dyskusja z udziałem nauczyciela i uczniów mająca charakter kompleksowego podsumowania rozwoju geologicznego Polski z określeniem prawidłowości i związków przyczynowo‑skutkowych.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Ewentualne dokończenie wypełniania tabeli stratygraficznej (uczeń oddaje ją nauczycielowi na następnej lekcji).

• Korzystając z różnych źródeł geograficznych, opracuj temat: „Historia geologiczna regionu, w którym mieszkam”.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna i prezentacja mogą zostać wykorzystane podczas lekcji dotyczących zróżnicowania środowiska przyrodniczego Polski (zakres podstawowy: XIV. 1, XIV. 2, XIV. 3; zakres rozszerzony: XIII. 1). Uczeń może wykorzystać e‑materiał do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy.