Dla nauczyciela
Autor: Anna Juwan
Przedmiot: Biologia
Temat: Jak przetrwać suszę, będąc rośliną?
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
Wyjaśnisz, dlaczego niektóre organy roślinne przekształcają się w liściaki i gałęziaki.
Przeanalizujesz związek pomiędzy środowiskiem życia, a budową grup roślin.
Opiszesz różnice w budowie i strategiach przetrwania sukulentów i sklerofitów.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
z użyciem komputera;
rozmowa kierowana;
ćwiczenia interaktywne;
gra dydaktyczna;
mapa myśli.
Formy pracy:
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.
Przebieg lekcji
Faza wstępna:
Nauczyciel wyświetla i odczytuje temat lekcji oraz zawarte w sekcji „Wprowadzenie” cele zajęć. Prosi uczniów lub wybraną osobę o sformułowanie kryteriów sukcesu.
Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie:
– Jaki jest związek pomiędzy środowiskiem życia a budową mezofitów i kserofitów?
Wybrana osoba wszystkie odpowiedzi zapisuje na tablicy.
Faza realizacyjna:
Mapa pojęć. Uczniowie, pracując w parach, tworzą mapy pojęć związane z tematem lekcji i na podstawie treści z sekcji „Przeczytaj”.
Praca z multimedium („Gra edukacyjna”). Uczniowie dzielą się na zespoły i rozwiązują pytania quizowe. Nauczyciel wraz z uczniami określa zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na liczbę poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Nauczyciel lub wybrany uczeń dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel ogłasza zwycięską drużynę.
Nauczyciel wprowadza uczniów w treść polecenia nr 3: „Porównaj budowę łodygi i liścia sklerofita z budową łodygi i liścia sukulenta”. Uczniowie wykonują je w parach, a następnie porównują swoje rozwiązanie z innym zespołem.
Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Uczniowie w parach wykonują ćwiczenie nr 7 („Wyjaśnij, jakie znaczenie dla starca srebrzystego ma wygląd jego łodyg i liści”) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie porównują swoje odpowiedzi z najbliżej siedzącymi sąsiadami. Nauczyciel w razie trudności naprowadza podopiecznych na właściwe rozwiązania lub wyjaśnia wątpliwości.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel prosi uczniów, aby w grupach skonstruowali tabelę porównującą budowę i strategie przetrwania sukulentów i sklerofitów. Grupy prezentują wykonane przez siebie tabele.
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie” oraz zadaje pytania podsumowujące:
– Dlaczego niektóre organy roślinne przekształcają się w liściaki i gałęziaki?
– Dlaczego kserofity cechują się powolnym wzrostem?
– Czym jest miękisz wodny i jaką rolę odgrywa u sukulentów?
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenia od 2 do 6 z sekcji „Sprawdź się”.
Dla chętnych: Wykonaj ćwiczenie nr 8 z sekcji „Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.
„Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.
Dodatkowe wskazówki metodyczne:
Nauczyciel może wykorzystać medium zamieszczone w sekcji „Gra edukacyjna” do podsumowania lekcji.