SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Geozagrożenia meteorologiczne i klimatyczne

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres rozszerzony, klasa IV

PODSTAWA PROGRAMOWA

XVIII. Problemy środowiskowe współczesnego świata: tropikalne cyklony, trąby powietrzne, sztormy, powodzie, tsunami, erozja gleb, wulkanizm, wstrząsy sejsmiczne, powstawanie lejów krasowych, zmiany klimatu, pustynnienie, zmiany zasięgu lodowców, ograniczone zasoby wody na Ziemi, zagrożenia georóżnorodności i bioróżnorodności.

Uczeń:

1) wyjaśnia powstawanie geozagrożeń meteorologicznych i klimatycznych (tropikalne cyklony, trąby powietrzne, pustynnienie, zmiany klimatu).

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne

Uczeń:

• definiuje geozagrożenia klimatyczne i meteorologiczne,

• wymienia główne związki między wybranymi stanami pogody a występowaniem zagrożeń meteorologicznych,

• rozpoznaje regiony szczególnie predestynowane do występowania zagrożeń meteorologicznych,

• opisuje pośrednie i bezpośrednie skutki geozagrożeń meteorologicznych dla przyrody i człowieka.

Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)

Metody nauczania: blended learning, IBSE, dyskusja

Formy zajęć: praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety

Materiały pomocnicze:

• Meteorologia i klimatologia (red. Krzysztof Kożuchowski), Wydawnictwo Naukowe PWN, 2019.

• Michael Allaby, Pogoda. Zjawiska atmosferyczne na Ziemi, Wydawnictwo: G+J RBA, 2002.

• B. Buckley, E. J. Hopkins, R. Whitaker, Pogoda, Wydawnictwo CARTA BLANCA, 2007.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie w temat lekcji poprzez omówienie/przypomnienie podstawowych informacji na temat katastrofalnych zjawisk meteorologicznych; pytania sprawdzające poziom przygotowania uczniów.

Faza realizacyjna

• Prośba do uczniów o zapoznanie się z e‑materiałem.

• Omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest obejrzenie filmu edukacyjnego i przeanalizowanie grafiki interaktywnej z e‑materiału, wykonanie poleceń, a następnie przedstawienie rezultatów na forum klasy.

• Wyświetlenie na ekranie filmu edukacyjnego dotyczącego geozagrożeń meteorologicznych i klimatycznych; w trakcie projekcji filmu uczniowie prowadzą notatki (alternatywnie wypełniają kartę pracy przygotowaną przez nauczyciela).

• Wyświetlenie na ekranie grafiki interaktywnej przedstawiającej główne związki między wybranymi stanami pogody a występowaniem zagrożeń meteorologicznych; omówienie jej przez nauczyciela w interakcji z uczniami.

• Podział uczniów na grupy (liczebność grup określa nauczyciel).

• Praca w grupach – każda grupa wykonuje polecenia do filmu edukacyjnego i grafiki interaktywnej.

• Przedstawienie przez liderów poszczególnych grup na forum klasy rezultatów wykonanych poleceń (wszystkich lub wskazanych przez nauczyciela); nauczyciel i pozostali uczniowie kontrolują poprawność informacji, wprowadzają uzupełnienia.

• Dyskusja z udziałem wszystkich uczniów, mająca charakter kompleksowego podsumowania informacji dotyczących geozagrożeń meteorologicznych i klimatycznych oraz ich skutków pośrednich i bezpośrednich dla przyrody i człowieka.

• Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji.

Faza podsumowująca:

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i udzielanie odpowiedzi przez uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa:

• praca pisemna: Czy globalne zmiany klimatu mogą wpłynąć na wzrost częstotliwości i intensywności zagrożeń meteorologicznych?

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafiki zawarte w e‑materiale i film edukacyjny mogą być wykorzystane podczas innych różnorodnych tematycznie lekcji dotyczących zróżnicowania środowiska Ziemi zarówno w ujęciu komponentowym (głównie blok tematyczny: atmosfera), jak i kompleksowym (charakterystyka środowiska różnych regionów fizycznogeograficznych, relacje między komponentami środowiska). Uczeń może także wykorzystać e‑materiał do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy w domu oraz w czasie lekcji mających na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego atmosfery.