Imię i nazwisko autora:

Agnieszka Ruzikowska

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Jak zmienia się położenie ciała w funkcji czasu oraz droga w funkcji czasu w ruchu jednostajnym

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia - wymagania ogólne
I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.
Zakres rozszerzony
Treści nauczania - wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
6) tworzy teksty, tabele, diagramy lub wykresy, rysunki schematyczne lub blokowe dla zilustrowania zjawisk bądź problemu; właściwie skaluje, oznacza i dobiera zakresy osi;
8) rozpoznaje zależność rosnącą bądź malejącą na podstawie danych z tabeli lub na podstawie wykresu; rozpoznaje proporcjonalność prostą na podstawie wykresu .
II. Mechanika. Uczeń:
4) opisuje ruchy prostoliniowe jednostajne i jednostajnie zmienne, posługując się zależnościami położenia, wartości prędkości i przyspieszenia oraz drogi od czasu;
5) sporządza i interpretuje wykresy zależności parametrów ruchu od czasu.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. pozna zależność położenia od czasu oraz drogi od czasu dla ruchu jednostajnego,

2. zastosuje zależność drogi od czasu i położenia od czasu w ruchu jednostajnym do wyznaczenia drogi przebytej przez ciało poruszające się ze stałą i określoną prędkością w ustalonym czasie oraz położenia tego ciała w ustalonej chwili,

3. przeanalizuje i zinterpretuje wykresy zależności położenia oraz drogi od czasu,

4. uzasadni, że wykres położenia lub drogi od czasu jest wykresem ruchu jednostajnego,

5. zastosuje poznane zależności do analizy codziennych sytuacji przemieszczania się obiektów,

6. sporządzi wykresy opisujące zależność drogi i położenia od czasu.

Strategie nauczania:

IBSE

Metody nauczania:

– pogadanka, – pokaz multimedialny.

Formy zajęć:

– praca w grupach, – praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

– komputer z rzutnikiem i głośnikami.

Materiały pomocnicze:

Uczniowie powinni być wyposażeni w przybory do sporządzania wykresów.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel pyta uczniów, w jaki sposób - jadąc na przykład samochodem - można określić, jaką drogę się przebyło lub w jakiej odległości od celu się znajduje. Nauczyciel powinien nakierować uczniów w taki sposób, by wśród odpowiedzi pojawiła się również taka, w której do określenia przebytej drogi wykorzystuje się prędkość i czas, z jakim ciało poruszało z tą prędkością.

Faza realizacyjna:

Uczniowie oglądają film samouczek. Nauczyciel zatrzymuje film po każdym etapie tak, by uczniowie mogli sami się zastanowić, jakie są wartości poszczególnych wielkości (położenia początkowego, prędkości, czasu trwania danego etapu, położenia końcowego) w danym etapie ruchu.
Nauczyciel zapisuje na tablicy odpowiedzi uczniów, ale nie mówi, czy są one poprawne czy nie. Dopiero po tym, gdy pojawią się one na filmie - wyjaśnia ewentualne wątpliwości.
Po obejrzeniu filmu uczniowie w grupach ponownie analizują ruch z filmu, umieszczając w innym miejscu układ odniesienia (może to być jeden z przystanków autobusowych, dom Karola bądź jakikolwiek inny punkt na trasie). Rysują wykres położenia oraz drogi od czasu.
Następnie każda grupa przedstawia swoje wykresy na forum klasy.

Faza podsumowująca:

Uczniowie wykonują zadanie 4 z zestawu ćwiczeń, ale z poleceniem „narysuj wykres położenia od czasu przedstawiający daną sytuację”.

Praca domowa:

Zadanie 5 oraz 7 z zestawu ćwiczeń - w obu przypadkach polecenie należy uzupełnić o „narysuj wykres położenia od czasu dla tej sytuacji”

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Film samouczek uczniowie mogą również obejrzeć w domu i na jego podstawie, przed lekcją, wykonać wykres położenia i drogi od czasu w innym układzie odniesienia. Wtedy lekcję należy zacząć od wyjaśnienia wszystkich niejasności, a na lekcji rozważyć inny przykład ruchu o podobnej złożoności.