Dla nauczyciela
Konspekt (scenariusz) lekcji
Imię i nazwisko autora: | Krystyna Wosińska |
Przedmiot: | Fizyka |
Temat zajęć: | O czym mówi I zasada termodynamiki? |
Grupa docelowa: | III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony |
Podstawa programowa: | Cele kształcenia – wymagania ogólne I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości. II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych Zakres podstawowy I. Wymagania przekrojowe. Uczeń: V. Termodynamika. Uczeń: Zakres rozszerzony I. Wymagania przekrojowe. Uczeń: VI. Termodynamika. Uczeń: |
Kształtowane kompetencje kluczowe: | Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:
|
Cele operacyjne: | Uczeń
|
Strategie nauczania: | strategia eksperymentalno‑obserwacyjna (dostrzeganie i definiowanie problemów) |
Metody nauczania: | - wykład informacyjny, |
Formy zajęć: | - praca w parach, |
Środki dydaktyczne: | komputer z rzutnikiem lub tablety do dyspozycji każdego ucznia. |
Materiały pomocnicze: | e‑materiały: „Jak odróżnić przekaz energii w formie pracy od przekazu energii w formie ciepła”, „Definicja energii wewnętrznej”, „I. zasada termodynamiki jako zasada zachowania energii”, „Analizujemy zmiany energii wewnętrznej w przemianach fazowych”. |
PRZEBIEG LEKCJI | |
Faza wprowadzająca: | |
Odwołanie do wiedzy uczniów o zasadzie zachowania energii. | |
Faza realizacyjna: | |
Nauczyciel wprowadza definicję energii wewnętrznej i wyjaśnia pojęcia energii kinetycznej i potencjalnej cząsteczek, a także pojęcie temperatury jako miary średniej energii kinetycznej cząsteczek. Następnie wyjaśnia dwa sposoby przekazywania energii jako przekaz ciepła i wykonanie pracy. Stawia uczniom problemy:
Uczniowie w dyskusji, z pomocą nauczyciela, wyjaśniają, na czym polega przekaz ciepła na poziomie cząsteczek. Kolejny problem do dyskusji dla uczniów: Jak przesuwanie tłoka, sprężającego gaz, wpływa na energię kinetyczną cząsteczek gazu, z którymi tłok się zderza? Uczniowie w dyskusji, z pomocą nauczyciela, wyjaśniają, na czym polega przekaz energii przez wykonanie pracy. Następnie nauczyciel podaje I zasadę termodynamiki. Uczniowie obliczają w parach, jak zmieni się energia wewnętrzna gazu, który zostanie rozprężony i siła zewnętrzna wykona przy tym pracę W = -300 J, a jednocześnie gaz pobierze ciepło z otoczenia Q = 500 J. Nauczyciel pyta uczniów, w jakich procesach zmienia się energia kinetyczna, a w jakich energia potencjalna cząsteczek, wymieniając: ogrzewanie wody od 20Indeks górny 00C do 50Indeks górny 00C, wrzenie wody, krzepnięcie lodu. Uczniowie, dyskutując w grupach 4‑osobowych, analizują te procesy i zgłaszają wnioski, do jakich doszli. Uczniowie oglądają film‑samouczek. | |
Faza podsumowująca: | |
Uczniowie rozwiązują polecenie aktywizujące zamieszczone wraz z samouczkiem. | |
Praca domowa: | |
Zadania 1 - 3 z zestawu ćwiczeń obowiązkowo, do wyboru jedno zadanie z zadań 4 - 7. | |
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium: | Film samouczek można wykorzystać na lekcji i połączyć z wykonaniem polecenia akywizującego. Może też być wykorzystane przez uczniów po lekcji do powtórzenia i utrwalenia materiału. |