Numer e‑materiału: 3.3.13.5

Imię i nazwisko autora: Justyna Sikora

Przedmiot: język obcy nowożytny (język niemiecki)

Temat zajęć: Klimawandel in Deutschland – spürbare und messbare Folgen/Zmiany klimatyczne w Niemczech - namacalne i wymierne konsekwencje

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa III, zakres rozszerzony poziom językowy B2+/C1.

Cel ogólny lekcji: Umiejętność wypowiadania się na temat przyczyn i skutków zmian klimatycznych.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.R Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie rozszerzonym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych – w tym związków frazeologicznych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi ustne wypowiadane w naturalnym tempie oraz różnorodne złożone wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy w miarę złożone, spójne i logiczne, płynne wypowiedzi ustne oraz w miarę złożone, bogate pod względem treści, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych – w tym związków frazeologicznych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
13) świat przyrody (np. pogoda, pory roku, klimat, rośliny i zwierzęta, krajobraz, zagrożenia i ochrona środowiska naturalnego, katastrofy ekologiczne, klęski żywiołowe, przestrzeń kosmiczna);
II. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi ustne wypowiadane w naturalnym tempie:
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi pisemne:
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
V. Uczeń tworzy w miarę złożone, bogate pod względem treści, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. e‑mail, list prywatny, list formalny – w tym list motywacyjny, życiorys, CV, wpis na blogu, opowiadanie, recenzję, artykuł, rozprawkę):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
11) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady, objaśnia procedury związane z załatwianiem spraw w instytucjach);
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne - zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3‑6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • poda przykłady skutków zmian klimatycznych;

  • przeanalizuje prognozy zmian klimatycznych;

  • sformułuje wskazówki dotyczące zmiany zachowań na rzecz środowiska.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • dostrzega powiązania pomiędzy nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem.

Strategie uczenia się

strategie pamięciowe:

  • stosowanie mnemotechnik do zapamiętywania nowych wyrazów i ich znaczeń – używanie obrazu i dźwięku obok słów (używanie skojarzeń wzrokowych, stosowanie słów kluczowych, wprowadzanie wyrazów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych, odtwarzanie dźwięków z pamięci, porównywanie dźwięków z naszego języka do dźwięków języka, którego się uczymy);

strategie kognitywne:

  • stosowanie technik generatywnych do uświadamiania sobie struktury języka – zadawanie pytań, robienie notatek, powtarzanie zdań na głos;

  • stosowanie technik strukturalnych – wybierania najistotniejszych elementów, czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

strategie kompensacyjne:

  • odgadywanie znaczenia wyrazów i struktur w tekstach słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim);

  • pokonywanie ograniczeń w pisaniu poprzez np. tworzenie nowych słów, użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy;

strategie społeczne:

  • zadawanie pytań osobom o oczekiwanych większych umiejętnościach językowych (prośba o wyjaśnienie, powtórzenie, o poprawienie błędów),

  • współpraca z innymi osobami (współpraca z kolegami na tym samym poziomie oraz z zaawansowanymi użytkownikami języka niemieckiego).

Metody i formy nauczania:

  • konstruktywizm;

  • kognitywizm;

  • podająca: opis, wyjaśnianie;

  • problemowa: drama;

  • praktyczna: Think‑Pair‑Share, burza mózgów;

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;

  • programowana: z użyciem komputera.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • praca w grupie,

  • praca na forum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer/laptop z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • karteczki w kolorach zielonym i niebieskim,

  • multimedium (prezentacja multimedialna),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu i pyta: Czy domyślacie się, co będzie tematem naszej dzisiejszej lekcji?

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie informacji na temat zmian klimatycznych na świecie. Następnie prosi ich o oszacowanie, jak ta sytuacja wygląda w Europie oraz o odpowiedź na pytanie zawarte we Wprowadzeniu: Co każdy z nas może zrobić, aby ograniczyć emisję szkodliwych gazów cieplarnianych?

  • Nauczyciel prosi uczniów o podanie znanych słów do tematu: Zmiana klimatu – przyczyny i skutki. Wspólnie z uczniami tworzy mapę pojęć według schematu:

Klimawandel

  • Ursachen (menschliche Aktivität, Industrialisierung, Treibhausgase …)

  • Symptome (globale Erwärmung, Temperaturanstieg, Erwärmung der Ozeane …)

  • Folgen (Schmelzen der Gletscher, Anstieg des Meeresspiegels, extreme Wetterereignisse, Überschwemmungen, Hitzewellen, Todeszonen im Meer …)

b) Faza realizacyjna

  • Każdy uczeń czyta tekst w części Przeczytaj i wyszukuje w nim informacje, które były dla niego najciekawsze, zaskoczyły go, były mu dotąd nieznane. Uczeń omawia je z kolegą/koleżanką z ławki. Następnie uczniowie konsultują, wyjaśniają i zbierają wszystkie informacje w grupie czteroosobowej (metoda Think‑Pair‑Share). Nauczyciel wspólnie z uczniami podsumowuje oraz wyjaśnia niezrozumiałe informacje.

  • Uczniowie w parach dopasowują tytuły do każdego fragmentu tekstu (Übung 1), odpowiadają na pytania dotyczące zmian klimatycznych (Übung 2) oraz uzupełniają luki wyrazowe w tekście dotyczącym zmian klimatycznych (Übung 3),

  • Nauczyciel dzieli uczniów na dwie grupy i odtwarza nagrania do części Prezentacja multmedialna. Uczniowie z grupy pierwszej skupiają swoją uwagę na źródłach zmian klimatycznych zaprezentowanych w nagraniach, uczniowie z grupy drugiej koncentrują się na skutkach zmian klimatycznych. Uczniowie w parach (w każdej parze znajduje się jeden uczeń z grupy 1 oraz jeden uczeń z grupy 2) wymieniają się informacjami z tekstów oraz zaznaczają skutki globalnego ocieplenia wymienione w prezentacji multmiedialnej (Übung 1), łączą przyczyny zmian klimatycznych z ich skutkami (Übung 2) oraz uzupełniają luki wyrazowe w tekście dotyczącym skutków zmian klimatycznych (Übung 3).

  • Nauczyciel rozdaje uczniom zestaw karteczek - na karteczkach zielonych zapisuje przykłady użycia różnych form Partizip I - na karteczkach niebieskich zapisuje odpowiadające tym formom rzeczowniki. Prosi uczniów o dopasowanie karteczki zielonej do właściwej karteczki niebieskiej (np. ein steigender Meeresspiegel, die sich schnell ausbreitende Infektionskrankheit, die steigenden Temperaturen, auftretende Hitzewellen itd.). Uczniowie zapoznają się z informacjami w Tipp zur Grammatik, a następnie uzupełniają zdania właściwą formą Partizip I (Aufgabe 3) oraz tworzą formę Partizip I i uzupełniają utworzoną formą luki zdaniowe (Aufgabe 4).

c) Faza podsumowująca

  • W celu przygotowania do kolejnego ćwiczenia oraz utrwalenia poznanego podczas lekcji słownictwa dotyczącego zmian klimatycznych i ich skutków uczniowie uzupełniają słowa w krzyżówce (Aufgabe 1) oraz przetwarzają słowa zapisane w języku polskim na język niemiecki (Aufgabe 5).

  • Uczniowie w parach dyskutują na temat wyboru zdjęć do rozmowy na temat zmian klimatu, ich przyczyn i skutków oraz udzielają odpowiedzi na pytania zawarte w Aufgabe 7.

Praca domowa:

Uczniowie piszą list do kolegi, w którym przedstawią wskazówki dotyczące zmiany zachowań na rzecz środowiska (Aufgabe 8).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania prezentacji multimedialnej:

  • przed lekcją: uczniowie przygotowują opis jednej według nich najbardziej dotkliwej w ich otoczeniu zmiany klimatycznej;

  • w trakcie lekcji: uczniowie w grupach opracowują jedno z wybranych przez siebie zagrożeń zaprezentowanych w prezentacji multimedialnej, odnosząc jego przyczyny i skutki do kraju ich zamieszkania;

  • po lekcji: nauczyciel proponuje uczniom przeprowadzenie na następnych zajęciach dramy. Uczniów należy w tym celu podzielić na trzy grupy: winni (ludzie), oskarżyciele (ziemia, powietrze, woda), obrońcy. Należy wyjaśnić uczniom, że w dramie będą przyjmować role, które niekoniecznie będą zgadzały się z ich sympatiami i poglądami, dlatego przygotowując się do przeprowadzenia „sądu nad ludzkością”, ich zadaniem jest jak najlepsze wczucie się w prezentowaną rolę i przedstawienie logicznych argumentów. Nad przebiegiem procesu oraz stroną językową będzie czuwał nauczyciel, natomiast podsumowanie i ewentualny „wyrok” powinien zostać uzgodniony wspólnie z uczniami.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec