Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.4.13.7

Imię i nazwisko autora: Justyna Sikora

Przedmiot: język obcy nowożytny - język niemiecki

Temat zajęć: Leben im Einklang mit der Natur. Abitraining/Życie w zgodzie z naturą. Trening maturalny

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa IV, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cele ogólne lekcji:

  • Umiejętność informowania i wypowiadania się na temat ochrony przyrody i przyjaznych dla środowiska form spędzania wypoczynku.

  • Utrwalenie słownictwa oraz wybranych zagadnień gramatycznych.

  • Trening strategii egzaminacyjnych.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
3) edukacja (np. szkoła i jej pomieszczenia, przedmioty nauczania, uczenie się – w tym uczenie się przez całe życie, przybory szkolne, oceny szkolne, życie szkoły, zajęcia pozalekcyjne, system oświaty);
8) podróżowanie i turystyka (np. środki transportu i korzystanie z nich, orientacja w terenie, baza noclegowa, wycieczki, zwiedzanie, awarie i wypadki w podróży, ruch uliczny);
13) świat przyrody (np. pogoda, pory roku, klimat, rośliny i zwierzęta, krajobraz, zagrożenia i ochrona środowiska naturalnego, klęski żywiołowe);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
8) przedstawia zalety i wady różnych rozwiązań;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
8) przedstawia zalety i wady różnych rozwiązań;
11) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
1) przedstawia siebie i inne osoby;
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne - zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3‑6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • Sprawdza znajomość słownictwa z działów Świat przyrody, Edukacja i Podróżowanie i turystyka.

  • Utrwala wybrane zagadnienia gramatyczne.

  • Analizuje, jakie znaczenie mają pszczoły dla prawidłowego funkcjonowania przyrody.

  • Wymienia wady i zalety glampingu.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • sam decyduje, w jaki sposób zbierze informacje;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • wykorzystuje umiejętności z innych przedmiotów szkolnych na lekcji języka niemieckiego;

  • zaspokaja potrzebę ciekawości i kreatywności.

Strategie uczenia się:

(w tym strategie związane z planowaniem i organizowaniem procesu uczenia się pod kątem egzaminu maturalnego oraz wzmacniające świadomość i umiejętność wykorzystania strategii egzaminacyjnych)

  • rozumienie informacji – czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • dokonywanie świadomej analizy języka obcego – porównywanie struktur z językiem ojczystym, tłumaczenie słów, uogólnianie;

  • indywidualne organizowanie wiedzy językowej, np. robienie streszczeń i notatek, zaznaczanie, podkreślanie, zakreślanie kolorem;

  • automotywacja i zachęcenie do działania;

  • centralizowanie procesu uczenia – utrwalanie i łączenie nowych informacji z już znanymi;

  • sprawdzanie z pamięci: samodzielne sprawdzanie wiedzy lub odpowiadanie na pytania dotyczące materiału do opanowania;

  • wyjaśnianie samemu sobie: tłumaczenie, w jaki sposób nowe informacje są powiązane z już znanymi, lub wyjaśnienie kroków potrzebnych do rozwiązania problemu;

  • ponowne czytanie: ponowna analiza przeczytanego tekstu;

  • podsumowywanie: pisanie streszczeń i podsumowań (różnej długości) tekstów do opanowania;

  • zauważanie i poprawianie własnych błędów językowych (także poprawianie błędów innych uczniów);

  • zadawanie samemu sobie pytania na temat zastosowania danego słowa czy zwrotu, a następnie próba podania przykładu w różnych kontekstach, sprawdzając poprawność użycia;

  • słowa kluczowe i mnemotechniki: używanie słów kluczowych i tworzenie obrazów w umyśle w formie skojarzeń z materiałem słownym.

Metody i formy nauczania:

  • konstruktywizm;

  • kognitywizm;

  • podająca: wyjaśnianie, praca z tekstem źródłowym, praca z plikiem audio;

  • aktywizująca: metoda problemowa, metoda aktywizująca – gry dydaktyczne, burza mózgów,

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy,

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • praca w grupie,

  • plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer, np. laptop z dostępem do Internetu;

  • słowniczek;

  • tekst źródłowy;

  • multimedium (plik audio);

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych;

  • fiszki polsko‑niemieckie z wyrazami do tekstu w części „Przeczytaj”;

  • zdjęcia przedstawiające różne formy zakwaterowania w czasie urlopu.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Warto poprosić uczniów, aby przed lekcją powtórkową przypomnieli sobie materiały z zakresu tematycznego Świat przyrody, Edukacja oraz Podróżowanie i turystyka. W ten sposób lekcja będzie bardziej efektywna.

  • Nauczyciel proponuje uczniom zabawę. Na biurku rozkłada fiszki polsko‑niemieckie z wyrazami, które wystąpią w tekście Rettet die Honigbiene. Przykładowe hasła to: retten, der Honig, die Nährstoffe, die Biene, das Gleichgewicht, die Zucht, die Umwelt, das Aussterben, die Menschheit, die Zukunft, die Pflanzenschutzmittel, die Nahrung, die Pflanzen, verschwinden, die Bedrohung, das Risiko, verhindern, itp. Ten sam zestaw fiszek wrzuca do pudełka. Uczniowie losują po jednym haśle z pudełka. Trzech chętnych uczniów nie bierze udziału w losowaniu. Podchodzą do biurka i spośród rozłożonych tam fiszek wybierają kolejno po jednym haśle, które starają się wyjaśnić po niemiecku (runda powtarza się do wyczerpania zaproponowanych przez nauczyciela haseł). Uczniowie słuchają wyjaśnień, a następnie zgłasza się ta osoba, która wylosowała dane hasło. Wyraz zostaje zapisany na tablicy. W razie konieczności nauczyciel podaje jego znaczenie w języku polskim. W ten sposób powstaje mapa pojęć do tekstu. (W zależności o liczby uczniów w klasie można tutaj zastosować formę pracy w parach – jedno hasło dla dwóch uczniów)

  • Nauczyciel prosi uczniów o przyjrzenie się zapisanej mapie pojęć i pyta: Was ist das heutige Thema? Womit verbindet ihr diese Wörter? Chętni uczniowie podają swoje propozycje na forum klasy (burza mózgów), a nauczyciel zapisuje je na tablicy i podkreśla temat, który był najbardziej zbliżony do realizowanego na tej lekcji. Nauczyciel informuje uczniów, jaki jest temat lekcji.

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z fragmentami tekstu w Übung 1 w części Przeczytaj i pyta: Was betreffen die Aussagen? Was meint ihr? Könntet ihr diese Aussagen erweitern oder eklären? Chętni uczniowie wypowiadają się na forum klasy.

  • Uczniowie zapoznaja się z tekstem Rettet die Honigbienen!. W trakcie czytania uzupełniają tekst fragmentami z Übung 1. W razie konieczności uczniowie korzystają z dodatkowej pomocy, np. wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku.

  • Nauczyciel pyta: Hattet ihr recht? Betreffen die Sätze aus Übung 1 Informationen, die ihr angegeben habt? Wovon handelt der Text? Uczniowie wypowiadają się na forum klasy.

  • Uczniowie dobierają się w pary i wspólnie sprawdzają stopień zrozumienia treści tekstu, wykorzystując do tego Übung 2 i 3 w części Przeczytaj. Rozwiązują zadania najpierw samodzielnie, a następnie porównują rozwiązania. Uczniowie określają, które informacje są zgodne z treścią tekstu, na podstawie treści tekstu źródłowego uzupełniają tekst w ćwiczeniu odpowiednimi wyrazami.

  • Nauczyciel zapisuje na tablicy hasło główne: Leben im Einklang mit der Natur oraz dopisuje jedno hasło poboczne: die Bienen schützen/retten, a następnie prosi uczniów, aby zapisali na osobnych karteczkach hasła/działania, które według niego wiążą się z tematem życia w zgodzie z naturą. Wybrany uczeń zbiera kartki i odczytuje odpowiedzi na forum klasy, a jego kolega/koleżanka uzupełnia mapę skojarzeń na tablicy i zapisuje wypowiedzi uczniów w postaci haseł. Jeśli nie pojawi się wśród nich hasło umweltfreundlich reisen/umweltfreundlichen Urlaub machen, nauczyciel zapisuje je na tablicy.

  • Nauczyciel prosi uczniów o zwrócenie uwagi na tytuł nagrania w części Plik audio i pyta: Welche Urlaubstrends stimmen mit der Sorge um die Natur nicht überein? Welches Urlaubsverhalten findet ihr umweltreundlich oder im Einklang mit der Natur? Uczniowie wypowiadają się na forum klasy.

  • Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z nagraniem - wypowiedziami kilku osób na temat glampingu.

  • Uczniowie sprawdzają indywidualnie stopień zrozumienia treści nagrania, wykorzystując do tego Übung 1 i 2 w części Plik audio. Uczniowie przyporządkowują stwierdzenia do wypowiedzi bohaterów nagrania oraz określają, które informacje są zgodne z usłyszaną treścią.

  • Nauczyciel pyta: Wie sind die Meinungen der Sprecher zum Thema Glamping? Wie finden sie diese Urlaubsform? Chętni uczniowie udzielają odpowiedzi na forum klasy.

  • Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy i każdej przekazuje zdjęcie przedstawiające formę zakwaterowania podczas urlopu, np:

  1. luksusowy hotel nad morzem

  2. pole kempingowe

  3. pensjonat górski

  • Nauczyciel prosi uczniów o opisanie zdjęcia oraz przedstawienie wad i zalet danej formy zakwaterowania. Uczniowie omawiają zdjęcie i daną formę zakwaterowania w grupach, a następnie przedstawiają wyniki pracy na forum.

c) Faza podsumowująca

  • Nauczyciel prosi uczniów o zwrócenie uwagi na mapę skojarzeń do tematu Leben im Einklang mit der Natur oraz o wypowiedź na temat życia w zgodzie z naturą. Uczniowie formułują zdania, używając lub odnosząc się do konkretnego hasła w mapie pojęć.

  • Uczniowie wykonują zadania sprawdzające wybrane słownictwo oraz zagadnienia gramatyczne z działów: Świat przyrody, Edukacja oraz Podróżowanie i turystyka (Aufgabe 1‑6 w części Sprawdź się). Uczniowie uzupełniają teksty podanymi wyrazami, zaznaczają wyrazy, które prawidłowo uzupełniają wypowiedź, analizują diagramy dotyczące wypoczynku oraz uzupełniają ich podsumowanie, zapoznają się z dialogiem oraz uzupełniają odpowiednio jego streszczenie.

Praca domowa

Uczniowie formułują wypowiedź pisemną - wpis na bloga na temat komercyjnej turystyki kosmicznej (Aufgabe 8 w sekcji Sprawdź się).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania pliku audio

  • Przed lekcją: wprowadzenie do tematu o zagrożeniach dla środowiska. Uczniowie przygotowują pytania związane z tematem do „skrzynki pytań”. 

  • W trakcie lekcji: przedstawienie niszczącej działalności człowieka w kwestii zanieczyszczenia środowiska. Uczniowie przygotowują prezentację multimedialną do tematu, którą prezentują na forum klasy. Nauczyciel umieszcza w pudełku kartki z pytaniami dotyczącymi omawianego tematu, przygotowane przez uczniów. Uczniowie podchodzą i losują karteczki, a następnie udzielają odpowiedzi. Metodę można wzbogacić o element rywalizacji – klasę podzielić na 2‑3 grupy, które będą otrzymywały punkty za poprawnie udzielone odpowiedzi.

  • Po lekcji: wskazanie możliwych działań podejmowanych przez człowieka w celu minimalizowania skutków zanieczyszczenia środowiska.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec

Słownik