Dla nauczyciela

Autor: Katarzyna Maćkowska

Przedmiot: Filozofia

Temat: Pozytywizm. Auguste Comte: dziejowa misja nauki

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Pojęcie filozofii. Uczeń:
2) wymienia i charakteryzuje ważniejsze dyscypliny filozofii: metafizyka (ontologia), epistemologia, etyka, filozofia przyrody, antropologia filozoficzna, teologia filozoficzna, filozofia piękna i sztuki (estetyka), filozofia polityki;
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
II. Elementy historii filozofii.
10. Pozytywizm. Uczeń:
2) przedstawia główne idee filozofii pozytywnej Augusta Comte’a;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • omawia założenia filozofii pozytywnej Comte'a;

  • charakteryzuje wyróżnione przez Comte'a fazy rozwoju wiedzy: teologiczną, metafizyczną i pozytywną;

  • wyjaśnia, dlaczego Comte uznawał stadium pozytywne za szczytowy etap ewolucji wiedzy.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • dyskusja;

  • praca z multimedium;

  • audiobook.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel przedstawia uczniom temat lekcji i cele zajęć, które wyświetla przy użyciu tablicy interaktywnej lub rzutnika, oraz wspólnie z uczestnikami zajęć ustala kryteria sukcesu.

  2. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Jakie były źródła filozofii pozytywnej Augusta Comte'a?

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy. Każdą z nich prosi o przygotowanie notatki graficznej na podany temat:
    - grupa 1: epoka teologiczna według Comte'a
    - grupa 2: epoka metafizyczna według Comte'a
    - grupa 3: stadium pozytywne według Comte'a
    Po zakończeniu pracy drużyny przedstawiają swoje notatki na forum klasy.

  2. Dyskusja. Nauczyciel inicjuje dyskusję na temat: Dlaczego Comte uznawał stadium pozytywne za szczytowy etap ewolucji wiedzy?

  3. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Audiobook”. Następnie odtwarza pierwsze nagranie zamieszczone w zakładce. Wybrana osoba odczytuje polecenie do multimedium: Zapoznaj się z audiobookiem. Zastanów się, gdzie August Comte dostrzegał lukę sprawiającą, że filozofia pozytywna nie miała powszechnego charakteru. Wspólna praca całego zespołu klasowego nad odpowiedziami.

  4. Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne z sekcji „Mapa myśli”. Wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela.

Faza podsumowująca:

  1. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

  1. Uczniowie zapoznają się z drugim nagraniem zamieszczonym w zakładce „Audiobook”, a następnie wykonują polecenie nr 2.

Materiały pomocnicze:

  • Comte A., Metoda pozytywna w szesnastu wykładach, tłum. W. Wojciechowska, Warszawa 1961.

  • Skarga B., Comte, Renan, Claude Bernard, Warszawa 2013.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

  • Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Audiobook” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.

Mapa myśli