Autor: Anna Juwan

Przedmiot: biologia

Temat: Powstawanie obrazu i wrażenia wzrokowego

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wykazuje rolę siatkówki w przetwarzaniu informacji wzrokowej;

• wyjaśnia, jak powstaje obraz i wrażenie wzrokowe;

• przedstawia drogę promieni świetlnych w oku człowieka.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• kolektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• pogadanka;

• praca z filmem;

• gra dydaktyczna;

• metoda kosza i walizki.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu;

• kosz i walizka (zob. materiały pomocnicze);

• tekturowe pudełko z otworem („urna”).

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie budowy oka. Następnie zadaje pytania: „Jaką funkcję pełni siatkówka? Jaki obraz powstaje na siatkówce?”.

2. Nauczyciel określa z uczniami kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują na kartkach po jednym pytaniu do każdego rozdziału tekstu.

2. Uczniowie zapoznają się z filmem wyświetlonym przez nauczyciela i zapisują dodatkowo dwa lub trzy pytania do treści filmu.

3. Wybrana osoba zbiera pytania do urny, eliminując pytania, które się powtarzają. Uczniowie dzielą się na pięcioosobowe grupy, losują pytania z puli aż do ich wyczerpania i przygotowują odpowiedzi. Kolejne zespoły zgłaszają się i przedstawiają rezultaty swojej pracy. Pozostali uczniowie wraz z nauczycielem weryfikują poprawność odpowiedzi.

4. Uczniowie wykonują w parach polecenia do filmu (nr 1 – dotyczące konsekwencji dla powstawania wrażenia wzrokowego wynikających ze skrzyżowania nerwów wzrokowych wychodzących z oka prawego i lewego; nr 2 – dotyczące roli siatkówki w procesie widzenia). Ochotnicy przedstawiają swoje odpowiedzi na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie dzielą się na 4‑osobowe grupy. Każdy zespół otrzymuje kartki z narysowanymi koszem i walizką oraz wycięte zdania (zob. materiały pomocnicze). Zadaniem uczniów jest umieszczenie zdań w walizce, jeżeli są prawdziwe, lub w koszu, jeżeli są fałszywe.

2. Uczniowie wykonują ćwiczenie nr 4: formułują interpretację biologiczną powiedzenia: „W nocy wszystkie koty są szare”.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenie nr 5 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu:

Film może również zostać wykorzystany na lekcji dotyczącej budowy oka.