Imię i nazwisko autora: Włodzimierz Juśkiewicz

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Rodzaje i skutki erozji lodowców górskich

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowoy, klasa 1

PODSTAWA PROGRAMOWA

V. Litosfera: związek budowy wnętrza Ziemi z tektoniką płyt litosfery, procesy wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi i ich skutki, skały.

Uczeń:

3) charakteryzuje główne procesy zewnętrzne modelujące powierzchnię Ziemi (erozja, transport, akumulacja) oraz skutki rzeźbotwórczej działalności rzek, wiatru, lodowców, lądolodu i mórz oraz wietrzenia.

Kształtowane kompetencje kluczowe

1. Kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

2. Kompetencje cyfrowe.

3. Kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uch

Cele operacyjne

Uczeń:

• wie, jak przebiegają procesy erozyjnej działalności lodowców górskich, w tym procesy: detrakcji, detersji, egzaracji;

• zna skutki erozyjnej działalności lodowca górskiego, w tym formy powstałe wskutek tej działalności, a w szczególności: doliny U‑kształtne, kotły polodowcowe, doliny zawieszone, barańce, rysy, wygłady lodowcowe.

Strategie nauczania: asocjacyjna, operacyjna

Metody nauczania: wykład, pogadanka, dyskusja, prezentacja zdobytej wiedzy

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w zespołach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: komputery z dostępem do Internetu, zasoby multimedialne zawarte e‑materiałach, tablica, plansze dydaktyczne.

Materiały pomocnicze:

Atlas Zmian Lodowców Świata, https://glacjoblogia.wordpress.com/atlas/ [dostęp: 8.04.2022].

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Czynności organizacyjne, powitanie, sprawdzenie listy obecności.

• Nauczyciel przedstawia temat zajęć i zadaje uczniom pytania: Czy wiesz, jakie są skutki erozyjnej działalności lodowców górskich?

• W przypadku odpowiedzi twierdzącej pojawia się pytanie: Czy wiesz w jaki sposób erozyjna działalność lodowców górskich znajduje odzwierciedlenie we współczesnym krajobrazie?

• Nauczyciel przedstawia uczniom cele realizowanej lekcji.

• Uczniowie:

  • dowiedzą się, jak przebiegają procesy erozyjnej działalności lodowców górskich, w tym procesy: detrakcji, detersji, egzaracji;

  • poznają skutki erozyjnej działalności lodowca górskiego, w tym formy powstałe wskutek tej działalności, a w szczególności doliny U‑kształtne, kotły polodowcowe, doliny zawieszone, barańce, rysy, wygłady lodowcowe;

  • zrozumieją znaczenie procesów erozyjnej działalności lodowców górskich dla współczesnego krajobrazu.

• Nauczyciel omawia i uzasadnia cele lekcji: wiedza o procesach erozyjnej działalności lodowców górskich i ich skutkach pozwala na zrozumienie znaczenia procesów działalności lodowców górskich dla współczesnego krajobrazu i umożliwia jej rozpoznanie w terenie oraz opisanie tego, co obecnie znajduje się wokoło nas;

• Nauczyciel prosi uczniów o otwarcie e‑materiałów i przyjrzenie się zdjęciu zamieszczonego we wstępie e‑materiału. Pyta uczniów, co i dlaczego zwróciło ich uwagę na zdjęciu. Czy uczniowie wiedzą, co przedstawia? Po wysłuchaniu wszystkich pomysłów i zapisaniu ich na tablicy nauczyciel wyjaśnia, co przedstawia zdjęcie i które propozycje uczniów są właściwe.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy. Następnie rozdaje uczniom zestawy zdjęć różnych form ukształtowania terenu powstałych w wyniku erozyjnej działalności lodowca górskiego.

• Uczniowie są proszeni o otwarcie e‑materiałów i obejrzenie animacji 3D.

• Nauczyciel pyta uczniów o to, jak przebiegają procesy erozyjnej działalności lodowca górskiego i jakie są skutki tej działalności dla współczesnego krajobrazu. Prawidłowe odpowiedzi zapisywane są na tablicy przez uczniów. Wśród odpowiedzi powinny się znaleźć takie pojęcia, jak: detrakcja, detersja, egzaracja, dolina U‑kształtna, kocioł polodowcowy, dolina zawieszona, barańce, rysy, wygłady lodowcowe.

• Nauczyciel prosi o obejrzenie zestawów zdjęć obrazujących formy erozyjnej działalności lodowca górskiego. Następnie przedstawia zadanie, które każda grupa będzie musiała wykonać. Zadaniem uczniów jest rozpoznanie i scharakteryzowanie znajdujących się na zdjęciach form ukształtowania terenu. Uczniowie powinni przyporządkować formy do rodzaju erozyjnej działalności lodowca, w wyniku której formy te powstały.

• Po przeprowadzeniu zadania nauczyciel prosi wszystkie grupy o prezentację wyników pracy.

• Uczniowie przedstawiają wyniki swojej pracy i dyskutują o nich.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel podsumowuje najważniejsze informacje z lekcji, a następnie pyta uczniów:

  • Co było najciekawszą częścią lekcji?

  • Czego dowiedzieli się na lekcji?

  • Jakie zagadnienia chcieliby jeszcze rozwinąć?

• Uczniowie, odpowiadając na pytania, dyskutują ze sobą i z nauczycielem, który na końcu podsumowuje najważniejsze treści. Uczniowie samodzielnie rozwiązują ćwiczenia zamieszczone na końcu e‑materiałów.

Praca domowa

• Przygotuj pisemny opis znaczenia erozyjnej działalności lodowców górskich dla współczesnego krajobrazu.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Animacja 3D może być wykorzystana również podczas innych lekcji, np. Powstawanie doliny U‑kształtnejPqhNbwhW6Powstawanie doliny U‑kształtnej czy Zlodowacenie TatrP14Tarvb6Zlodowacenie Tatr.