Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.1.6.3

Imię i nazwisko autora: Justyna Sikora

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Du bist, was du trinkst/Jesteś tym, co pijesz

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa I, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji:

Umiejętność wypowiadania się na temat spożywanych napojów oraz ich pozytywnego lub negatywnego wpływu na organizm człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem skutków nadmiernego spożycia napojów szkodliwych dla młodych ludzi.

Cele szczegółowe lekcji:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
6) żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, nawyki żywieniowe – w tym diety, lokale gastronomiczne);
11) zdrowie (np. tryb życia, samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie, niepełnosprawność, uzależnienia, pierwsza pomoc w nagłych wypadkach);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
5) opisuje upodobania;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
1) przedstawia siebie i inne osoby;
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę (np. podczas rozmowy na czacie);
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejetności uczenia się.

Cele operacyjne - zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3‑6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • formułuje swoją opinię na temat spożywania coli;

  • opisuje swoje ulubione napoje;

  • analizuje informacje zawarte na etykiecie napoju energetycznego.

Cele motywacyjne:

  • dostrzega powiązania między nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • uczy się o rzeczach, które są dla niego ważne;

  • wykorzystuje umiejętności z innych przedmiotów szkolnych na lekcji języka niemieckiego.

Strategie uczenia się:

  • tworzenie skojarzeń myślowych, np. umiejscawianie nowych wyrazów w kontekście, tworzenie asocjacji i kojarzenie pojęć, grupowanie ich w różne kategorie;

  • używanie obrazu i dźwięku (wprowadzanie wyrazów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych);

  • ćwiczenie (dźwięki, wymowa, pisownia, tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie fragmentów zdania ze sobą, powtarzanie za nagraniem, naśladowanie rodzimych mówców, ćwiczenie użycia i rozumienia języka obcego w naturalnych kontekstach);

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • korzystanie z różnych dodatkowych źródeł do nauki języka, takich jak słowniki czy Internet;

  • pokonywanie ograniczeń w mówieniu i pisaniu poprzez np. przechodzenie na język ojczysty, szukanie pomocy u rozmówców, używanie mimiki i gestu, unikanie tematu rozmowy bądź jego zmiana, tworzenie nowych wyrazów, użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy;

  • wykorzystywanie wskazówek niejęzykowych (wiedza ogólna).

Metody i formy pracy:

  • konstruktywizm,

  • podająca: pogadanka, wyjaśnianie,

  • problemowa: grupy eksperckie (metoda Gruppenpuzzle),

  • aktywizująca: burza mózgów,

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy,

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • plenum,

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • praca w grupie.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer (np. laptop) z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (katalog interaktywny),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych,

  • karteczki do zapisania rodzajów napojów,

  • pojemnik na karteczki,

  • dowolny napój z etykietą.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu, i pyta: Czy domyślacie się, co będzie tematem naszej dzisiejszej lekcji?

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby na karteczkach wypisali, jakie rodzaje napojów spożywają, oraz aby wrzucili je do pojemnika, który stoi na biurku.

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie informacji na temat napojów energetycznych, ich wpływu na zdrowie oraz działanie zawartej w nich kofeiny.

  • Jako ciekawostkę nauczyciel podaje informację, że są kraje takie jak Łotwa, w których napoje energetyczne są sprzedawane wyłącznie osobom pełnoletnim.

  • Nauczyciel prosi uczniów o podanie znanych wyrazów do tematu spożywanych napojów i ich wpływu na zdrowie.

  • Nauczyciel odczytuje anonimowe odpowiedzi uczniów z pojemnika.

  • Nauczyciel inicjuje krótką dyskusję na temat szkodliwości popularnych wśród młodzieży napojów: coli, soków oraz napojów energetycznych.

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel pyta uczniów: Welche Wirkung hat Kaffee auf Jugendliche? Uczniowie udzielają odpowiedzi na forum klasy, a nauczyciel zapisuje ich propozycje na tablicy.

  • Uczniowie czytają tekst „Ist Kaffee gut für Jugendliche?”. Starają się zrozumieć jego treść na podstawie wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku.

  • Nauczyciel wyświetla na tablicy kilka pojęć z tekstu, np. Koffein, Konzentration, Nebenwirkungen, Müdigkeit, Ritual, Genuss, i pyta uczniów: Was bedeuten diese Begriffe? Welche Informationen aus dem Text verbindet ihr damit? Chętni uczniowie udzielają odpowiedzi na forum klasy.

  • Uczniowie dobierają się w pary i wspólnie sprawdzają stopień zrozumienia treści tekstu, wykorzystując do tego Übung 1–3 w części Przeczytaj: przyporządkowują śródtytuły do fragmentów tekstu (Übung 1), zadają sobie pytania dotyczące informacji zawartych w tekście oraz udzielają na nie odpowiedzi (Übung 2), piszą post na forum internetowym, w którym wyrażają swoją opinię na temat picia kawy przez młodzieź (Übung 3).

  • Nauczyciel dzieli klasę na trzy lub więcej mniejszych grup liczących po sześć osób każda (metoda grup eksperckich „Gruppenpuzzle”). Osoby w każdej grupie muszą zostać tak samo nazwane (mogą być to określenia numeryczne – np. jedynki, dwójki itd. lub określenia znanych naukowców – np. Kopernik, Einstein). Przy sześciu stolikach spotykają się poszczególne osoby z danej grupy, tworząc tzw. grupę ekspercką (np. jedynki/Kopernik), i opracowują wspólnie jedno zagadnienie – w tym przypadku jeden napój z katalogu interaktywnego. Oprócz informacji zawartych w katalogu grupy mogą korzystać z innych źródeł, np. internetowych. Po 10 minutach każdy „ekspert” wraca do swojej grupy i relacjonuje, czego się dowiedział, wyjaśnia niezrozumiałe zwroty i zapisuje wszystko na uprzednio przygotowanej planszy. W ten sposób uczniowie niejako układają puzzle i tworzą spójną całość. Wszystko zostaje omówione przez poszczególnych uczniów na forum, grupy uzupełniają ewentualnie brakujące informacje, a nauczyciel czuwa nad czasem, jakością pracy w grupach oraz koryguje błędy.

  • Uczniowie zapoznają się z Tipp zur Grammatik – informacjami dotyczącymi rekcji czasownika. Aby sprawdzić, czy uczniowie zrozumieli treść wskazówki gramatycznej, nauczyciel proponuje pogrupowanie czasowników na takie, które łączą się z przyimkiem zu, z przyimkiem auf itd. Uczniowie wskazani przez nauczyciela tworzą z wybranym czasownikiem (oraz przyimkiem) zdanie, które odnosi się do ich życia, np. Samstags helfe ich immer meinen Großeltern bei der Gartenarbeit.

  • Uczniowie wykonują indywidualnie polecenia do multimedium (katalog interaktywny): wskazują informacje zawarte w katalogu (Übung 1), określają prawidłowość zdań na podstawie informacji w katalogu interaktywnym (Übung 2); łączą fragmenty zdań, zgodnie z informacjami zawartymi w multimedium (Übung 3).

c) Faza podsumowująca

  • Każdy uczeń przygotowuje kilkuzdaniową wypowiedź o wybranym napoju. Odnosi się w niej do informacji uzyskanych w czasie lekcji. Zwraca szczególną uwagę na wpływ tego napoju na zdrowie młodego człowieka. Wybrani uczniowie prezentują wypowiedzi na forum klasy.

Praca domowa

  • Uczniowie znajdują w domu przynajmniej trzy różne etykiety napojów. Opisują w kilku zdaniach ich skład, kaloryczność, zawartość cukru, kofeiny oraz szkodliwych substancji. Cały opis prezentują na następnej lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania katalogu interaktywnego:

  • Przed lekcją: powtórzenie znanego słownictwa. Utworzenie listy zdrowych i niezdrowych napojów, analiza ich zawartości oraz składu.

  • W trakcie lekcji: odwołanie się do wiedzy posiadanej i połączenie jej z nową wiedzą (konekcjonizm). Uczniowie tworzą w grupach plan diety na jeden dzień, w którym uwzględniają zdrowe napoje, zgodnie z zaleceniami przedstawionymi w katalogu. Następnie prezentują swoje plany na forum.

  • Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa z danego zakresu. Uczniowie przygotowują plakat w języku niemieckim na temat zdrowego odżywiania się, bazując przede wszystkim na napojach z katalogu.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec

Słownik