Dla nauczyciela

Scenariusz zajęć

Autor: Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Jakie są przyczyny i mechanizm powstawania smogu typu londyńskiego?

Grupa docelowa: Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

XXII. Elementy ochrony środowiska. Uczeń:

2) wymienia podstawowe rodzaje zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby (np. metale ciężkie, węglowodory, produkty spalania paliw, freony, pyły, azotany(V), fosforany(V) (ortofosforany(V)), ich źródła oraz wpływ na stan środowiska naturalnego; opisuje rodzaje smogu oraz mechanizmy jego powstawania.

Zakres rozszerzony

XXII. Elementy ochrony środowiska. Uczeń:

2) wymienia podstawowe rodzaje zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby (np. metale ciężkie, węglowodory, produkty spalania paliw, freony, pyły, azotany(V), fosforany(V) (ortofosforany(V)), ich źródła oraz wpływ na stan środowiska naturalnego; wymienia działania (indywidualne/kompleksowe), jakie powinny być wprowadzane w celu ograniczania tych zjawisk; opisuje rodzaje smogu oraz mechanizmy jego powstawania.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • definiuje pojęcie smogu;

  • opisuje różnice pomiędzy smogiem typu londyńskiego a smogiem typu Los Angeles;

  • opowiada historię Wielkiego londyńskiego smogu;

  • opisuje skutki Wielkiego londyńskiego smogu;

  • omawia przyczyny smogu londyńskiego;

  • analizuje mechanizm powstawania smogu typu londyńskiego.

Strategie nauczania:

- asocjacyjna

- problemowa

Metody i techniki nauczania:

- analiza materiału źródłowego;

- ćwiczenia uczniowskie;

- symulacja interaktywna;

- metoda metaplan;

- okienko informacyjne.

Formy pracy:

- praca indywidualna

- praca w grupach

Środki dydaktyczne:

- komputery z dostępem do Internetu, słuchawki;

- zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

- rzutnik multimedialny;

- tablica interaktywna/tablica i kreda. 

Przebieg zajęć

Przed lekcją

Nauczyciel informuje tydzień przed lekcją uczniów, że ich zadaniem jest przygotowanie różnych materiałów do pracy na lekcji - rozwiązywanie problemu: Jak ograniczyć zjawisko smogu w Polsce?

Faza wstępna:

1.  Ustalenie celów lekcji: Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele.

2. Nauczyciel omawia zasady pracy w grupach metodą metaplan: Jak jest? Jak być powinno? Dlaczego nie jest tak, jak być powinno? Wnioski.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel losowo dzieli uczniów na grupy. Informuje, że będą pracowali z wykorzystaniem metody metaplan nad rozwiązaniem problemu: Jak  ograniczyć zjawisko smogu w Polsce. Nauczyciel rozdaje arkusze papieru i mazaki. Uczniowie mogą korzystać z różnych źródeł informacji, mogą również wykorzystać treści zawarte w symulacji interaktywnej. Po wyznaczonym czasie chętni uczniowie/liderzy z poszczególnych grup omawiają efekty pracy grupowej na forum klasy. Uczniowie nawzajem z innych grup mogą zadawać sobie pytania i podejmować dyskusje.

2. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: Jaki jest mechanizm powstawania smogu? Chętny uczeń zapisuje równania odpowiednich reakcji chemicznych na tablicy.

3. Uczniowie w parach rozwiązują zadania zawarte w sekcji „sprawdź się”.

Faza podsumowująca:

Okienko informacyjne - forma indywidualnej twórczej notatki. Kartkę papieru w zeszycie uczniowie dzielą na 4 części (poziom, pion lub po przekątnej). W pierwsze okienko uczniowie wpisują hasło, które ich interesuje. W drugim okienku podają definicję danego terminu (z różnych źródeł). W trzecie okienko wpisują metaforyczne znaczenie wyrazu, żart językowy, rebus itp. Ostatnie może mieć formę scenki komiksowej, dialogu, karykatury z zastosowaniem interesującego uczniów terminu. Po wyznaczonym czasie chętni uczniowie mogą zaprezentować swoje efekty na forum klasy.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia z sekcji „sprawdź się”, których nie zdążyli wykonać na lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Symulację interaktywną nauczyciel może wykorzystać w fazie podsumowującej, jako podsumowanie lekcji. Uczniowie nieobecni mogą wykorzystać medium jako uzupełnienie luk kompetencyjnych.

Materiały pomocnicze:

1. Nauczyciel przygotowuje arkusze papieru A2, mazaki.

2. K.  H. Lautenschläger, W. Schröter, A. Wanninger, Nowoczesne kompendium chemii, tłum. A. Dworak, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014.

3. https://goodair.pl/blog/smog-londynski-co-to , dostęp z d. 18.02.2022.

Sprawdź się