Imię i nazwisko autora:

Krystyna Wosińska

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Definicja gazu doskonałego

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia - wymagania ogólne
I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.
Zakres rozszerzony
Treści nauczania - wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;
19) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu;
VI. Termodynamika. Uczeń:
10) posługuje się założeniami teorii kinetyczno‑molekularnej gazu doskonałego.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. definiuje model gazu doskonałego.

2. wyjaśnia, dlaczego założenia modelu są dobrze uzasadnione w warunkach normalnych.

3. podaje ograniczenia stosowalności modelu gazu doskonałego.

4. jakościowo opisuje ruch cząsteczek gazu.

5. definiuje pojęcie średniej drogi swobodnej.

6. objaśnia, dlaczego gaz wywiera ciśnienie na ściany naczynia.

7. analizuje jakościowo związek średniej prędkości cząsteczek z temperaturą.

Strategie nauczania:

strategia eksperymentalno‑obserwacyjna (dostrzeganie i definiowanie problemów)

Metody nauczania:

- wykład informacyjny,
- pokaz multimedialny,
- animacja.

Formy zajęć:

praca w grupach

Środki dydaktyczne:

komputer z rzutnikiem lub tablety do dyspozycji każdego ucznia.

Materiały pomocnicze:

e‑materiały: „Równanie stanu gazu doskonałego”, „Co to są warunki normalne”

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

- Wprowadzenie zgodnie z treścią w części pierwszej „Czy to nie ciekawe?”.
- Odwołanie do wiedzy uczniów o znanych im modelach fizycznych.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel przedstawia definicję gazu doskonałego, następnie uczniowie pod kierunkiem nauczyciela obliczają stosunek odległości między cząsteczkami do średnicy cząsteczki dla azotu w warunkach normalnych i oceniają, czy założenia modelu gazu doskonałego są uzasadnione w tych warunkach.
Uczniowie oglądają animację i formułują wniosek o związku temperatury ze średnią prędkością cząsteczek.
Po obejrzeniu animacji o ciśnieniu gazu uczniowie wyjaśniają, czym spowodowane jest ciśnienie gazu na ścianki naczynia i od czego zależy.
Nauczyciel wprowadza pojęcie średniej drogi swobodnej.
Uczniowie pod kierunkiem nauczyciela dyskutują zakres stosowalności modelu gazu doskonałego.

Faza podsumowująca:

Uczniowie wykonują zadania 7 i 8 z zestawu ćwiczeń, a następnie dyskutują wyniki.

Praca domowa:

Zadania 1 - 6 z zestawu ćwiczeń

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Animację można obejrzeć i przedyskutować na lekcji, jak również wykorzystać później dla utrwalenia wiadomości, ewentualnie przed lekcją w celu zaciekawienia tematem.