Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.4.8.4

Imię i nazwisko autora: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: język obcy nowożytny - język niemiecki

Temat zajęć: Flugangst

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa IV, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji: Umiejętność wypowiadania się na temat środków transportu i korzystania z nich ze szczególnym uwzględnieniem kwestii strachu przed lataniem.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.

II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:

8) podróżowanie i turystyka (np. środki transportu i korzystanie z nich, orientacja w terenie, baza noclegowa, wycieczki, zwiedzanie, awarie i wypadki w podróży, ruch uliczny);

II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:

5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;

III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):

4) znajduje w tekście określone informacje;

6) układa informacje w określonym porządku;

IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:

1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;

2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;

3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;

6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;

7) wyraża i opisuje uczucia i emocje;

10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);

V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):

10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);

11) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;

VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:

1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);

2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;

3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;

IX. Uczeń posiada:

1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;

X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).

XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.

XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).

XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje w zakresie wielojęzyczności,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne - zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3‑6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

wyjaśnia, czym jest strach przed lataniem;
udziela wskazówek, jak go poskromić;
porządkuje wskazówki odnoszące się do czasu przed i w trakcie lotu.

Cele motywacyjne:

dostrzega powiązania między nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;
ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;
otrzymuje informację zwrotną o postępach;
uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;
wykorzystuje i rozwija kreatywność.

Strategie uczenia się:

strategie pamięciowe:

stosowanie mnemotechnik do zapamiętywania nowych wyrazów i ich znaczeń – używanie obrazu i dźwięku obok słów (używanie skojarzeń wzrokowych, stosowanie słów kluczowych, wprowadzanie wyrazów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego);

strategie kognitywne:

stosowanie technik strukturalnych – wybieranie najistotniejszych elementów, czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

strategie kompensacyjne:

odgadywanie znaczenia wyrazów i struktur w tekstach słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim);
pokonywanie ograniczeń w pisaniu poprzez np. użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy;

strategie społeczne:

zadawanie pytań osobom o oczekiwanych większych umiejętnościach językowych (prośba o wyjaśnienie, powtórzenie, o poprawienie błędów),
współpraca z innymi osobami (współpraca z kolegami na tym samym poziomie oraz z zaawansowanymi użytkownikami języka niemieckiego).

Metody i formy nauczania:

podejście komunikacyjne;
podejście humanistyczne;
podająca: pogadanka, opis, praca z tekstem źródłowym, wyjaśnienie, praca z animacją 2D;
aktywizująca: odgrywanie scenek (wcielanie się w inną postać), burza mózgów;
programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

praca indywidualna,
praca w parach,
praca w grupie,
plenum.

Środki dydaktyczne:

komputer, np. laptop z dostępem do Internetu,
słowniczek,
tablica interaktywna,
wydrukowany wzór biletu lotniczego,
tekst źródłowy,
multimedium: animacja,
zestaw początków zdań do tematu Flugangst;
zestaw zadań interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

Nauczyciel pokazuje uczniom wydrukowany wzór biletu lotniczego i pyta ich: Womit verbindet ihr dieses Ticket? Uczniowie udzielają odpowiedzi na forum klasy. Następnie nauczyciel pokazuje uczniom fragmenty animacji bez dźwięku i prosi ich o podanie propozycji tematu lekcji (burza mózgów). Uczniowie czytają tekst w części Wprowadzenie.

b) Faza realizacyjna

Nauczyciel prosi uczniów, aby przeczytali tytuły z Übung 1 w części Przeczytaj i pyta: In welcher Reihenfolge würdet ihr das Thema „Angst vor dem Fliegen” besprechen? Uczniowie układają indywidualnie spis treści. Wybrani uczniowie czytają swoje odpowiedzi na forum klasy. Jest to przygotowanie uczniów do czytania ze zrozumieniem.
Uczniowie zapoznają się z tekstem Angst vor dem Fliegen i uzupełniają tytuły fragmentów, porównując kolejność ze swoim rozwiązaniem w Übung 1 w części Przeczytaj i korygując rozwiązanie tego ćwiczenia. W razie konieczności korzystają z dodatkowej pomocy, np. wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku.
Nauczyciel dzieli klasę na 5 grup i przydziela każdej grupie jeden fragment tekstu. Zadaniem grupy jest wypisanie z danego fragmentu 5 najważniejszych haseł, dzięki którym można przedstawić treść tego fragmentu. Kartki z zapisanymi hasłami zostają według kolejności zgodnej z treścią tekstu zawieszone na tablicy. Zadaniem każdej grupy jest następnie streszczenie według haseł fragmentu, którym zajmowała się inna grupa. Uczniowie streszczają fragment ustnie, wypowiadając się na forum klasy.
Następnie uczniowie indywidualnie sprawdzają stopień zrozumienia treści tekstu, wykorzystując do tego Übung 2‑3 w części Przeczytaj. Uczniowie określają, które informacje są zgodne z treścią tekstu, dopasowują opisy do określeń, pracują ze słownictwem.
Nauczyciel prosi uczniów o zwrócenie uwagi na tytuł animacji i pyta: Was erwartet ihr von der Animation? Uczniowie udzielają odpowiedzi na forum klasy.
Nauczyciel wyświetla animację 2D, zatrzymując ją po każdej wskazówce odczytanej przez lektora, czyli po np. Tipp 1: Stress vermeiden, Tipp 2: Über die Angst reden, Tipp 3: Den Flug möglichst angenehm gestalten, itd. Po każdym zatrzymaniu projekcji animacji nauczyciel pyta uczniów, jak rozwinęliby treść tej wskazówki. Wybrani uczniowie wypowiadają się na forum klasy.
Następnie uczniowie dobierają się w pary i sprawdzają stopień zrozumienia treści animacji, wykorzystując do tego Übung 1‑3 w części Animacja 2D. Uczniowie określają, które informacje są zgodne z treścią animacji, pracują ze słownictwem, przyporządkowują wskazówki do odpowiednich kategorii.
Uczniowie w parach układają dialogi. Jeden uczeń opowiada o nieprzyjemnych uczuciach towarzyszących mu podczas podróży. Drugi udziela wskazówek, jak przezwyciężyć strach. Uczniowie mogą wykorzystać przykładowe zwroty z Aufgabe 7 i 8 w części Sprawdź się.

c) Faza podsumowująca:

Nauczyciel przygotowuje zestaw początków zdań do tematu Flugangst. Uczniowie losują je kolejno i kończą wypowiedź. Przykłady takich fragmentów zdań:

Flugangst bedeutet, dass ...
Wenn man in einem Flugzeug in Panik gerät, ...
Passagiere, die keine Angst vor dem Fliegen haben, ...
Die Angst vor dem Fliegen kann man überwinden, wenn ...
Flugzeuge sind ...
Als Ablenkung im Flugzeug dient ...
Zu den Symtomen von Flugangst gehören ...

Praca domowa

Uczeń formułuje wypowiedź pisemną na tematy z AUFGABE 7 lub 8 w części Sprawdź się.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania animacji 2D

Przed lekcją: zapoznanie się z tematem i nowym słownictwem, zaciekawienie tematem. Na podstawie tytułu uczniowie przygotowują się do tematu lekcji. Mogą wyszukać w internecie artykuły lub filmy związane z tematem.
W trakcie lekcji: wykorzystanie jako bazy leksykalnej do wykonywania ćwiczeń, inspiracja do wypowiedzi pisemnych lub ustnych. W fazie podsumowującej lekcji nauczyciel może wykorzystać animację bez dźwięku, prosząc uczniów o wcielenie się w rolę lektora.
Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa, jako pomoc lub inspiracja do wykonania zadania domowego. Animacja może być wykorzystana przy realizacji innych tematów, np. Gesundheit, Emotionen, Erste Hilfe.

Słownik