Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.3.14.5

Imię i nazwisko autora: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: język obcy nowożytny - język niemiecki

Temat zajęć: Der faire Handel (Sprawiedliwy handel)

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa III, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji: Umiejętność wypowiadania się na tematy społecznie zaangażowane, jak np. sprawiedliwy handel.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.

II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:

14) państwo i społeczeństwo (np. wydarzenia i zjawiska społeczne, urzędy, organizacje społeczne i międzynarodowe, problemy współczesnego świata).

II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:

5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;

7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;

III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):

4) znajduje w tekście określone informacje;

7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;

IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:

1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;

6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;

V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):

1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;

VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:

4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;

VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:

1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);

2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;

3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;

IX. Uczeń posiada:

1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;

2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.

X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).

XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.

XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).

XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje w zakresie wielojęzyczności,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne - zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3‑6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

definiuje pojęcie fair trade;
wyjaśnia, czym są trzy filary sprawiedliwego handlu;
udziela wskazówek, jak wspierać sprawiedliwy handel.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

dostrzega powiązania między nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;
ma możliwość decydowania o swojej gotowości do mówienia;
ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;
otrzymuje informację zwrotną o postępach;
uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;
wykorzystuje i rozwija kreatywność.

Strategie uczenia się:

strategie pamięciowe:

stosowanie mnemotechnik do zapamiętywania nowych wyrazów i ich znaczeń – używanie obrazu i dźwięku obok słów (używanie skojarzeń wzrokowych, stosowanie słów kluczowych, wprowadzanie wyrazów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych, odtwarzanie dźwięków z pamięci, porównywanie dźwięków z naszego języka do dźwięków języka, którego się uczymy);

strategie kognitywne:

stosowanie technik generatywnych do uświadamiania sobie struktury języka – zadawanie pytań, robienie notatek, powtarzanie zdań na głos;
stosowanie technik strukturalnych – wybierania najistotniejszych elementów, czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

strategie kompensacyjne:

odgadywanie znaczenia wyrazów i struktur w tekstach słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim);
pokonywanie ograniczeń w pisaniu poprzez np. tworzenie nowych słów, użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy;

strategie społeczne:

zadawanie pytań osobom o oczekiwanych większych umiejętnościach językowych (prośba o wyjaśnienie, powtórzenie, o poprawienie błędów),
współpraca z innymi osobami (współpraca z kolegami na tym samym poziomie oraz z zaawansowanymi użytkownikami języka niemieckiego).

Metody i formy nauczania:

podejście humanistyczne;
podejście komunikacyjne;
podająca: pogadanka, opis, praca z teksstem źródłowym, praca z ilustracją interaktywną, wyjaśnienie; - aktywizująca: dyskusja dydaktyczna (burza mózgów);
programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

praca indywidualna,
praca w parach,
praca w grupach,
plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

komputer, np. laptop z dostępem do Internetu,
słowniczek,
tekst źródłowy,
tarcza ze skalą od 1 do 6,
multimedium: ilustracja interaktywna,
zdjęcie znaczkka Fair trade,
zestaw zadań interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

Nauczyciel pokazuje (np. wyświetla) zdjęcie znaczka Fair trade znajdującego się na wybranych produktach. Następnie pyta uczniów, czy wiedzą, co oznacza i na jakich produktach można go znaleźć. Nauczyciel prosi ich o zdefiniowanie i wyjaśnienie na podstawie posiadanej przez nich wiedzy, co oznacza sprawiedliwy handel.
Nauczyciel zapisuje w formie asocjogramu na tablicy interaktywnej lub ekranie komputera skojarzenia uczniów, by w późniejszym etapie lekcji mogli oni skonfrontować swoje odpowiedzi z nabytą wiedzą (burza mózgów).

b) Faza realizacyjna

Uczniowie zapoznają się z tekstem źródłowym Kampf um menschenwürdige Arbeitsbedingungen, starając się zrozumieć jego treść na podstawie wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku. W razie trudności nauczyciel wspiera ich, odpowiadając na pytania dotyczące słownictwa.
Uczniowie sprawdzają stopień zrozumienia treści tekstu, wykorzystując do tego Übung 1‑2 w części Przeczytaj. Uczniowie określają, które informacje występują w tekście, które z informacji są zgodne z treścią tekstu.
W tej części nauczyciel może zainicjować krótką rozmowę, która będzie stanowiła podsumowanie pracy z tekstem źródłowym. Może np. poprosić o odpowiedź na kilka pytań dotyczących treści tekstu lub może do tego wykorzystać Übung 3 w części Przeczytaj. Wybrani uczniowie udzielają odpowiedzi na pytania zawarte w tym ćwiczeniu.
W kolejnym etapie uczniowie zapoznają się z ilustracją interaktywną Der faire Handel. Najpierw nauczyciel dzieli klasę na grupy i prosi uczniów o zwrócenie uwagi na hasła legendy oraz zdjęcia tej ilustracji. Nauczyciel przydziela każdej grupie jedno zagadnienie legendy. Zadaniem grupy jest przygotowanie skojarzeń z hasłem oraz zdjęciem. Przedstawiciele grup prezentują efekty wspólnej pracy na forum klasy.
Następnie uczniowie zapoznają się dokładnie z ilustrację interaktywną – czytają i słuchają informacji. Każda grupa uzupełnia podane przez siebie informacje na temat przydzielonego zagadnienia i podsumowuje swoją pracę na forum klasy. Przedstawiciel grupy odpowiada na pytanie: Welche Informationen waren neu? Welche Assoziationen haben sich bestätigt?
Uczniowie sprawdzają indywidualnie stopień zrozumienia treści Ilustracji interaktywnej, wykorzystując do tego Übung 1‑3 w części Ilustracja interaktywna. Uczniowie określają, które informacje są zgodne z treścią ilustracji, uzupełniają tekst, porządkują informacje.
Następnie uczniowie odpowiadają pisemnie na pytanie dotyczące treści ilustracji – czym są trzy filary sprawiedliwego handlu (Übung 4 w części Przeczytaj). Wybrani uczniowie czytają swoje odpowiedzi na forum klasy.

c) Faza podsumowująca

Nauczyciel prosi uczniów o zwrócenie uwagi na asocjogram, który powstał na początku lekcji na podstawie wypowiedzi uczniów. Zadaniem każdego ucznia jest napisanie na kartce dowolnej informacji uzupełniającej dany asocjogram, którą uczeń uzyskał podczas lekcji, w czasie pracy nad e‑materiałem. Uczniowie umieszczają kolejno karteczki z wypowiedziami na tablicy, w odpowiednim miejscu asocjogramu.
Następnie uczniowie stają w dwóch rzędach naprzeciw siebie, a nauczyciel zadaje im pytanie dotyczące tematu lekcji, np. Was ist fair trade? Uczniowie przez 2 minuty rozmawiają ze sobą na dany temat, po czym przesuwają się o jedno miejsce. Nauczyciel zadaje kolejne pytanie, np. Wie kann man den fairen Handel unterstützen?. Uczniowie rozmawiają przez 2 minuty, tym razem z inną osobą. Cykl powtarza się, aż do zakończenia zadawania pytań przez nauczyciela.
W ramach podsumowania uczniowie mogą (pracując w 3‑4 osobowych grupach) zaplanować/zaproponować realne działanie promujące sprawiedliwy handel w swoim otoczeniu. Następnie prezentują swoje propozycje na forum, pozostali uczniowie mogą zadawać pytania, prosić o doprecyzowanie lub wyjaśnienie.

Praca domowa

Uczeń przygotowuje broszurę informacyjną na temat sprawiedliwego handlu – Aufgabe 8 w sekcji Sprawdź się.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania ilustracji interaktywnej

Przed lekcją: uczniowie otrzymują od nauczyciela na karteczkach definicje poszczególnych pojęć z ilustracji. Ich zadaniem jest odgadnięcie hasła do danego opisu – w ten sposób uczniowie poznają nowe słownictwo.
W trakcie lekcji: uczniowie podają konkretne przykłady do poszczególnych zagadnień w ilustracji lub formułują pytania, które nasuwają im się przy omawianiu poszczególnych punktów – jeden uczeń zadaje pytanie, kolejny próbuje na nie odpowiedzieć, a następnie zadaje swoje.
Po lekcji: uczniowie mogą na podstawie treści ilustracji przygotować informację na temat zaangażowania i udziału w przestrzeganiu i wspieraniu zasad Fair Trade w Polsce.

Słownik